French
DeutschJane Arctowska – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Narodowość | polska |
| Małżeństwo | |
| Odznaczenia | |
 | |
Jane Arctowska, właśc. Arian Jane Addy (ur. 1875, zm. 4 maja 1958 w Waszyngtonie) – amerykańska śpiewaczka operowa, działaczka społeczna, żona Henryka Arctowskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w 1875. Pochodziła z Nowego Jorku[1]. Podczas rautu na zamku królewskim Królestwa Belgii poznała polskiego badacza Henryka Arctowskiego po jego powrocie z wyprawy wraz z Adrienem de Gerlachem z 1899[2]. Około 1899 para wzięła ślub[2]. Jane Arctowska koncertowała w Belgii, Niemczech, Francji[2], a także w Warszawie[1]. Majątkiem ze swojego posagu wspierała badania naukowe męża[2]. Później zrezygnowała z kariery śpiewaczej by towarzyszyć mężowi w pracy naukowo-badawczej[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i objęciu przez Arctowskiego stanowiska profesora na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie na początku lat 20., małżeństwo zamieszkało na czwartym piętrze nowego gmachu UJK[2]. Jane zaangażowała się w działalność społeczną we Lwowie[2]. Zorganizowała trzyletni kurs języka angielskiego[2]. Ufundowała także stypendium, corocznie dla dwóch najlepszych uczniów[2]. Prowadziła odczyty w Polskim Radiu w języku angielskim[3][4].
Wraz z mężem prowadziła także w swym domu ożywione życie towarzyskie[2]. 3 maja 1927 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[5] za pomoc niesioną Polakom podczas I wojny światowej[2].
Latem 1939 Henryk i Jane Arctowski wyjechali do Stanów Zjednoczonych w związku z udziałem profesora w konferencji naukowej[2]. Od tej pory zamieszkiwali w tym kraju[2]. Jane Arctowska zmarła 4 maja 1958 w Waszyngtonie, wkrótce po mężu (zm. 21 lutego 1958)[6][2]. Zgodnie z ich wolą oraz późniejszym staraniem Polskiej Akademii Nauk ich prochy zostały przewiezione do Polski i pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B2-13-30)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 260, s. 4, 12 listopada 1901.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Tadeusz Krzyżewski. Henryk Arctowski i jego żona Jane. „Biuletyn”. Nr 47, s. 22-25, Czerwiec 1984. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Radjo. „ABC”. Nr 177, s. 7, 30 czerwca 1934.
- ↑ Audycje radjowe. Radiostacja lwowska. „Kurier Powszechny”. Nr 334, s. 11, 4 grudnia 1934.
- ↑ Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”. Nr 103, s. 1, 6 maja 1927.
- ↑ a b Lista pochowanych. Jane Arctowska, Henryk Arctowski. um.warszawa.pl. [dostęp 2019-10-29].