Jerzy Skowronek – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jerzy Skowronek
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

21 czerwca 1937
Radom

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1996
Chalon-sur-Saône, Francja

profesor nauk humanistycznych
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1968
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1975
Uniwersytet Warszawski

Profesura

1984

Dyrektor
Archiwum

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych

Okres zatrudn.

1993 - 1996

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu św. Stanisława (odznaczenie prywatne)
Grób historyka Jerzego Skowronka na Cmentarzu Prawosławnym w Warszawie
Dąb Jerzy przed Archiwum Akt Nowych w Warszawie

Jerzy Skowronek (ur. 21 czerwca 1937 w Radomiu, zm. 23 lipca 1996 w Chalon-sur-Saône[1]) – polski historyk, badacz dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, uczeń prof. Stefana Kieniewicza.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W 1960 ukończył studia, na Wydziale Historii Uniwersytetu Warszawskiego[2]. W 1966 uzyskał doktorat na Uniwersytecie Warszawskim na podstawie rozprawy Adam Jerzy Czartoryski a polityka zagraniczna Rosji w latach 1802–1808[1], tam też w 1975 obronił habilitację[2]. Przedmiotem rozprawy habilitacyjnej była Polityka bałkańska Hotelu Lambert (1833–1856)[1]. W 1984 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1995 zwyczajnym. W latach 1975–1976 kierownik Studium Zaocznego UW; 1976-1979 wicedyrektor Instytutu Historycznego UW. W latach 1982–1994 był kierownikiem Zakładu Historii XIX w. w IH UW, w latach 1985–1987 prorektorem UW[2]. W latach 1991–1993 był dyrektorem Instytutu Nauk Humanistycznych Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie[2]. W 1993 objął stanowisko Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych[2].

W latach 1969–1971 był zastępcą sekretarza generalnego Polskiego Towarzystwa Historycznego[1]. Od 1985 był członkiem Międzynarodowej Komisji Historii Słowian; w latach 1987 – 1989 członkiem Komitetu Nauk Historycznych PAN; od 1992 członek Międzynarodowej Komisji Studiów Europy Południowo-Wschodniej[1]. Wykładał gościnnie w Katedrze Słowian Zachodnich i Południowych Uniwersytetu Moskiewskiego (1975), w Instituto Universitario Orientale w Neapolu (1989, 1990) oraz na uniwersytetach w Skopje, Lubljanie, Sarajewie i Belgradzie[2].

Wszystkie funkcje łączył z pracą dydaktyczną na UW. Był promotorem kilku prac doktorskich i wielu magisterskich[1]. Był autorem licznych książek, m.in. Antynapoleońskie koncepcje Czartoryskiego (1969), Sprzymierzeńcy narodów bałkańskich (1983), Józef Poniatowski (1987), Z magnackiego gniazda do napoleońskiego wywiadu, Aleksander Sapieha (1992), Adam Jerzy Czartoryski (1994)[1]. Opracował monografię o Cmentarzu polskim w Montmorency[3]. Pisał również hasła w encyklopediach i słownikach, napisał 12 biogramów do Polskiego Słownika Biograficznego[4]. Jego dorobek obejmuje również udział w pracach zbiorowych, liczne artykuły, edycje źródeł i podręczniki[1]. Od 1991 był członkiem redakcji „Przeglądu Humanistycznego” i „Pamiętnika Słowiańskiego”[5]. Jego zainteresowania badawcze obejmowały historię idei i ruchów narodowych w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej w XVIII i XIX w., historię Polski i krajów bałkańskich w XVIII i XIX w. oraz stosunki międzynarodowe w XIX w.

Zginął w wypadku samochodowym we Francji.

Kawaler Orderu Świętego Stanisława III klasy[6], udekorowany francuskim orderem „Palmes Academiques[7]. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1996)[8].

W 1996 ustanowiono nagrodę jego imienia, przyznawaną wydawcom, którzy publikują książki z szerokiego kręgu zainteresowań badawczych.

Ku jego pamięci w 2015 przed budynkiem Archiwum Akt Nowych posadzono dąb Jerzy[9].

Uczniowie

[edytuj | edytuj kod]

Do grona jego uczniów należą: Jarosław Czubaty[10], Tomasz Kizwalter[10], Zbigniew Klejn[11], Alicja Kulecka[10].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Stefan Kuczyński. PROFESOR JERZY SKOWRONEK (21 VI 1937 – 23 VII 1996). „ARCHEION”. T. XCVII (1997). s. 10-11. 
  2. a b c d e f Szymon Brzeziński, Krzysztof Fudalej, Pracownicy naukowo-dydaktyczni Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930-2010: słownik biograficzny, Prace Instytutu Historycznego UW, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2012, ISBN 978-83-7543-242-8 [dostęp 2024-10-05].
  3. Polona [online], polona.pl [dostęp 2024-10-05] (pol.).
  4. Krzysztof Gronowski, Seminarium Stefana Kieniewicza, „Przegląd Historyczny”, 91(2000), nr 3, 2000.
  5. Mieczysław Tanty, Jerzy Skowronek. In memoriam, „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo Wschodniej”, s. 261, ISSN 1230-5057 ISSN 1230-5057 [dostęp 2024-10-05].
  6. R. Komorowski, Kawalerowie i Damy Orderu Świętego Stanisława, s. 101.
  7. Miriam Weiner, Jewish Roots in Poland: pages from the past and archival inventories, New York: Yivo Institute for Jewish Research, 1997, s. 142, ISBN 978-0-9656508-0-9 [dostęp 2024-10-05].
  8. M.P. z 1996 r. nr 66, poz. 607.
  9. Jan Annusewicz, Konferencja prasowa „WALKA O PAMIĘĆ” [online], Archiwum Akt Nowych – Aktualności, 11 października 2015.
  10. a b c Krzysztof Gronowski. Seminarium Stefana Kieniewicza. „Przegląd Historyczny”. 91(2000), nr 3, s. 430, 2000. [dostęp 2024-11-16]. 
  11. Elżbieta Znamierowska-Rakk, In memoriam. Dr Zbigniew Klejn (1927-2005), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, XLI, s. 238, ISSN 1230-5057 [dostęp 2024-11-16].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jerzy Skowronek – historyk wieku XIX – biografia pod redakcją Tomasza Kizwaltera, Warszawa 1999, ISBN 83-7181-089-X, EAN: 9788371810893
  • M. Skowronkowa, Bibliografia publikacji profesora Jerzego Skowronka, „Archeion” 102, (2000), s. 327–353.
  • E. Dembińska, Wybór bibliografii prac prof. Jerzego Skowronka z dziedziny archiwistyki, „Archeion” 97 (1997), s. 16–17.
  • B. Grochulska, Jerzy Skowronek, „Kwartalnik Historyczny” 103 (1996), nr 4, s. 185–187.
  • T. Krawczak, Człowiek etyki i czynu. Śp. Jerzy Skowronek (21 VI 1937 – 23 VII 1996), „Teki Archiwalne” 2 (1997), s. 315–318.
  • A. Biernat, Wspomnienie o śp. Profesorze Jerzym Skowronku – Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych, „Archiwista Polski” 1996, nr 3, s. 14–17.
  • S.K. Kuczyński, Profesor Jerzy Skowronek (21 VI 1937 – 23 VI 1996), „Archeion” 97 (1997), s. 11–15.
  • A. Wroński, Profesor Jerzy Skowronek (1937–1996), „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” 3 (1996), nr 2, s. 323–324.
  • R. Turkowski, Wspomnienie o dyrektorze Instytutu Nauk Humanistycznych WAT prof. Jerzym Skowronku, [w:] Kształcenie humanistyczne w akademiach wojskowych. Materiały z sympozjum naukowego przeprowadzonego z okazji jubileuszu X-lecia INH WAT (27.11.1998 r.), red. Z. Kazimierski, E. Karczewski, Warszawa 1999, s. 16–19
  • Z. Strzyżewska, Wspomnienie o Profesorze Jerzym Skowronku, „Niepodległość i Pamięć” 3 (1996), nr 2, s. 210–211.
  • A. Stawarz, Pamięci profesora Jerzego Skowronka (1937–1996), „Niepodległość i Pamięć” 3 (1996), nr 2, s. 209–210.