Josyf Slipyj – Wikipedia, wolna encyklopedia

Josyf Slipyj
Йосиф Сліпий
Kardynał prezbiter
Ilustracja
Herb duchownego Per aspera ad astra
Przez ciernie do gwiazd
Kraj działania

Ukraina

Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1892
Zazdrość, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

7 września 1984
Rzym, Włochy

Miejsce pochówku

Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie

Arcybiskup większy Lwowa
Okres sprawowania

1944[1]–1984

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

Inkardynacja

22 lutego 1965

Prezbiterat

30 września 1917

Nominacja biskupia

25 listopada 1939

Chirotonia biskupia

22 grudnia 1939

Kreacja kardynalska

22 lutego 1965
Paweł VI

Kościół tytularny

S. Atanasio

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

22 grudnia 1939

Konsekrator

Andrzej Szeptycki

Współkonsekratorzy

Nykyta Budka
Mikołaj Czarnecki

Josyf Iwanowycz Slipyj, ukr. Йосиф Іванович Сліпий (ur. 17 lutego 1892 w Zazdrości, zm. 7 września 1984 w Rzymie) – biskup greckokatolicki, arcybiskup metropolita Lwowa, kardynał prezbiter od 1965.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w wielodzietnej rodzinie chłopskiej, jego ojcem był Iwan Kobernycki-Slipyj, matką Anastazja z Dyczkowskich. Po ukończeniu w 1911 gimnazjum w Tarnopolu, a następnie studiach w greckokatolickim seminarium duchownym we Lwowie został wysłany przez metropolitę Andrzeja Szeptyckiego na studia teologiczne do Innsbrucku, które ukończył w 1918. Święcenia kapłańskie przyjął 30 września 1917 z rąk Andrzeja Szeptyckiego. Po ukończeniu studiów w Innsbrucku wyjechał do Rzymu, gdzie studiował na papieskich uniwersytetach Angelicum i Gregorianum oraz w Instytucie Wschodnim.

Duszpasterstwo

[edytuj | edytuj kod]

Do Lwowa powrócił w 1922, gdzie pracował jako duszpasterz w archidiecezji lwowskiej. W tym czasie założył kwartalnik teologiczny „Bohoslavia”, którego to był redaktorem. Był wykładowcą teologii oraz rektorem (1925–1939) seminarium we Lwowie. W 1928 został mianowany przewodniczącym Lwowskiego Towarzystwa Naukowo-Teologicznego.

25 listopada 1939 został mianowany koadiutorem metropolii lwowskiej z prawem następstwa i z arcybiskupią stolicą tytularną Serne. Sakry biskupiej udzielił mu 22 grudnia 1939 metropolita Lwowa Andrzej Szeptycki. 1 listopada 1944 został następcą Szeptyckiego na stolicy metropolitalnej we Lwowie oraz biskupem Halicza i Kamieńca, jak również administratorem apostolskim metropolii kijowskiej.

Okupacja nazistowska i sowiecka

[edytuj | edytuj kod]

28 kwietnia 1943 biskup Josyf Slipyj odprawił nabożeństwo w archikatedrze św. Jura z okazji powołania 14 Dywizji Grenadierów SS. Podczas uroczystości obecne były również niemieckie władze okupacyjne, w tym Otto von Wächter – gubernator dystryktu galicyjskiego Generalnego Gubernatorstwa. 11 kwietnia 1945 Slipyj został aresztowany przez Sowietów i zesłany na Syberię. Spędził w łagrach 18 lat. Dzięki interwencji papieża Jana XXIII oraz prezydenta Johna Kennedy'ego 6 lutego 1963 został zwolniony, a 9 lutego zmuszony do wyjazdu do Rzymu, gdzie rezydował do końca życia.

Okres wygnania w Rzymie

[edytuj | edytuj kod]

Biskup Slipyj wziął udział w trzech sesjach soboru watykańskiego II. 23 grudnia 1963 papież Paweł VI nadał mu tytuł arcybiskupa większego i mianował go członkiem Kongregacji ds. Kościołów Wschodnich. 22 lutego 1965 Paweł VI mianował go kardynałem, nadając mu tytuł prezbitera S. Atanasio. W kolejnych latach uczestniczył Slipyj w watykańskich sesjach Światowego Synodu Biskupów (w latach: 1967, 1969, 1971, 1974, 1977, 1980).

W 1969 dokonał konsekracji bazyliki św. Zofii w Rzymie. Przy tej katedrze zostały zorganizowane wydziały teologii, filozofii i studiów humanistycznych. W 1975 otrzymał godności arcybiskupa większego Kijowa-Halicza (obrządku greckokatolickiego). W 1980 uczestniczył w pracach Synodu Biskupów Ukraińskich w Rzymie, zwołanego przez Jana Pawła II.

W 1972 (po ukończeniu 80 lat) utracił prawo udziału w konklawe i nie uczestniczył w dwukrotnych wyborach papieża w 1978.

W 1977 udziela święceń biskupich w Castel Gandolfo o. Lubomyrowi Huzarowi, Ivanowi Chomie i Stepanowi Czmilowi w tajemnicy i bez zgody papieża[2].

Zmarł 7 września 1984 w Rzymie. 13 września został pochowany, zgodnie z jego wolą, w krypcie bazyliki św. Zofii w Rzymie. Uroczystościom pogrzebowym przewodniczył arcybiskup Myrosław Lubacziwski, jego następca. 27 sierpnia 1992 zwłoki metropolity przewieziono do Lwowa i w ósmą rocznicę śmierci 8 września 1992 złożono w krypcie archikatedralnego soboru św. Jura we Lwowie.

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]
  • Na setną rocznicę urodzin kardynała wystawiono mu pomnik w Zazdrości. Dwa lata później odsłonięto tam jego popiersie. W 1998 r. otwarto w Zazdrości poświęcone mu muzeum.
  • W 2004 r. odsłonięto pomnik Josyfa Slipego przed katedrą w Tarnopolu. Pomnik został poświęcony przez kardynała Lubomyra Huzara
  • Tablice pamiątkowe odsłonięto przy Poczcie Głównej we Lwowie oraz w Charkowie.
  • W lwowskiej akademii teologicznej mieści się wystawa ku czci Josyfa Slipego.
  • Na Ukrainie w kilku miastach są ulice jego nazwiska, m.in. we Lwowie, Tarnopolu, w Iwano-Frankiwsku i Kołomyi
  • W Tarnopolu jest seminarium oraz szkoła zawodowa im. Josyfa Slipego.
  • W Bytowie w województwie pomorskim jedna z ulic (przy której mieści się lokalna cerkiew) nosi nazwisko kardynała[3].

Rok 2017 – na 125. rocznicę urodzin arcybiskupa Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego – był uroczyście ogłoszonym jako Rok Josyfa Slipego.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Do 1964 arcybiskup metropolita lwowski.
  2. Paweł Potoczny, Патріарх Йосиф Сліпий: Patriarcha Josyf (Slipyj), Arcybiskup Większy, Kardynał i Metropolita (1944-1984). [online], Патріарх Йосиф Сліпий, 10 stycznia 2014 [dostęp 2022-02-16].
  3. Ulica Parkowa w Bytowie zmienia nazwę na Josyfa Slipego | Głos Pomorza [online], gp24.pl [dostęp 2021-01-31] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]