Krasnodar – Wikipedia, wolna encyklopedia

Krasnodar
Краснодар
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Kraj	Krasnodarski
Mer	Jewgienij Naumow
Powierzchnia	294,908 km²
Wysokość	25–30 m n.p.m.
Populacja; • liczba ludności	; 1 138 654; (1 stycznia 2024)
Nr kierunkowy	(+7) 861
Kod pocztowy	350000–350921
	Położenie na mapie Rosji Krasnodar
	Położenie na mapie Kraju Krasnodarskiego Krasnodar
	45°02′N 38°59′E/45,033333 38,983333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Krasnodar (ros. Краснодар), do 1920 Jekaterynodar (ros. Екатеринодар, Jekatierinodar, dosłownie „dar Katarzyny”) – miasto w europejskiej części Rosji, położone nad rzeką Kubań, około 100 km od Morza Azowskiego i Morza Czarnego, siedziba administracyjna Kraju Krasnodarskiego. W 2021 roku liczyło 1 099 344 mieszkańców^[1]. Miasto jest głównym ośrodkiem przemysłowym i kulturalnym, a także węzłem komunikacyjnym regionu kubańskiego^[2].

Klimat

Krasnodar leży w strefie klimatu umiarkowanego. Zimy są łagodne z niestabilną pokrywą śnieżną: średnia temperatura stycznia, najchłodniejszego miesiąca w roku, wynosi 0,6 °C. Lata są gorące ze średnią temperaturą lipca 24,1 °C. Miasto otrzymuje 735 mm opadów rocznie.

Historia

Miejscowość Jekaterynodar (nazwa na cześć carycy Katarzyny) została założona w 1793 roku przez kozaków (byłych zaporoskich^[2]) sprowadzonych na rozkaz carycy Katarzyny dla obrony południowych granic Rosji. Kozacy zasiedlili cały Kubań, brali udział w opanowywaniu rejonu Kaukazu. W 1794 roku ukończono budowę twierdzy, która stanowiła centrum Kozackiego Wojska Czarnomorskiego. W 1860 roku Jekaterynodar ustanowiono siedzibą administracyjną obwodu kubańskiego, a w 1867 roku nadano mu prawa miejskie. Pod koniec XIX wieku do miasta doprowadzono linię kolejową łączącą z Noworosyjskiem i Tichorieckiem, co przyczyniło się do wzrostu znaczenia Jekaterynodaru jako węzła transportowego i ośrodka handlowo-przemysłowego. Na początku XX wieku wybudowano liczne zakłady przemysłowe, m.in. zakłady obróbki metali, rafinerie i odlewnię żeliwa. W czasie rosyjskiej wojny domowej w rejonie miasta toczono zacięte walki, podczas nieudanej próby odebrania miasta czerwonym w kwietniu 1918 r. zginął gen. Ławr Korniłow^[3]. W latach 1918–1920 miasto było stolicą Kubańskiej Republiki Ludowej. W 1920 roku postanowieniem Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych RFSRR Jekaterynodar przemianowano na Krasnodar. Od 1937 roku miasto jest stolicą Kraju Krasnodarskiego^[2].

Od sierpnia 1942 do lutego 1943 miasto było okupowane przez Niemców. Wielu Kozaków Kubańskich walczyło po ich stronie, część mieszkańców miasta kolaborowała z okupantem. Z tego powodu po wyzwoleniu przez Armię Czerwoną miały tu miejsce procesy oskarżonych o zbrodnie wojenne. Osiem osób powieszono publicznie na centralnym placu Krasnodaru.

Gospodarka

Głównymi gałęziami przemysłu w Krasnodarze są przemysł maszynowy i metalowy (zakłady produkcji ciągników i maszyn rolniczych, narzędzi, przyrządów pomiarowych, urządzeń gazowych, przyrządów medycznych, baterii słonecznych i akumulatorów). Ponadto działają w mieście zakłady przemysłu rafineryjnego, chemicznego (tworzywa sztuczne, wyroby gumowe), materiałów budowlanych, włókienniczego, odzieżowego, skórzanego, spożywczego, papierniczego, drzewnego (meblarskie) i ceramicznego (porcelana i fajans)^[2].

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Krasnodar-1.
Trolejbusy w Krasnodarze
Tramwaje w Krasnodarze
Port lotniczy Krasnodar – port lotniczy
Kuban Airlines – linia lotnicza

Administracja

Miasto posiada status administracyjnego i politycznego centrum Kraju Krasnodarskiego. Najwyższym organem rządzącym jest Duma Krasnodaru.

Miasto podzielone jest na cztery rejony administracyjne: Zapadnyj (199,5 tys. mieszkańców w 2021 roku), Karasunskij (306,1 tys.), Prikubanskij (404,9 tys.) i Centralnyj (188,8 tys.)^[1].

Nauka

Miasto jest ważnym ośrodkiem naukowo-badawczym z licznymi instytucjami naukowo-badawczymi (m.in. w dziedzinie poszukiwania ropy i gazu, produkcji i rafinacji ropy naftowej oraz gazu, jak również technologii ciągników i maszyn rolniczych oraz przemysłu spożywczego) oraz szkołami wyższymi (Kubański Uniwersytet Państwowy, Kubański Uniwersytet Rolniczy, Kubański Uniwersytet Technologiczny, Innowacyjny Uniwersytet Przedsiębiorczości, Kubański Uniwersytet Medyczny, Krasnodarski Uniwersytet Kultury i Sztuki, Kubański Uniwersytet Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, Krasnodarska Wyższa Szkoła Lotnictwa Wojskowego i inne)^[2].

W mieście znajduje się filia Armawirskiej Państwowej Akademii Pedagogicznej^[4].

Kultura

W mieście działają liczne instytucje kultury, m.in. teatry (dramatyczny, operetkowy, lalek), filharmonia, cyrk, muzeum historyczno-archeologiczny oraz muzeum sztuki. Do najważniejszych zabytków zaliczają się liczne budynki z przełomu XIX i XX wieku, m.in.: sobór św. Katarzyny, kamienica „Zielony Dom”, budynek poczty, budynek Sbierbanku, budynek muzeum sztuki^[2].

Jako kulturowe i rozrywkowe centrum regionu Krasnodar posiada liczne pomniki: kompleks poświęcony pamięci bohaterów rewolucji październikowej i II wojny światowej, pomnik-figura Matki-Ojczyzny, płaczącej po poległych żołnierzach; Czasza Wiecznego Ognia, płonącego w dzień i noc ku pamięci ofiar II wojny światowej, architektoniczna kompozycja „Aurora” – potężna kilkunastometrowa figura kobiety w mundurze żołnierskim.