Lemurkowate – Wikipedia, wolna encyklopedia
Cheirogaleidae[1] | |||||
J.E. Gray, 1873[2] | |||||
Przedstawiciel rodziny – mikrusek karłowaty (Microcebus myoxinus) | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Infragromada | |||||
Rząd | |||||
Podrząd | |||||
Infrarząd | |||||
Nadrodzina | |||||
Rodzina | lemurkowate | ||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
Cheirogaleus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 | |||||
| |||||
Rodzaje | |||||
|
Lemurkowate[14] (Cheirogaleidae) – rodzina małych ssaków z podrzędu lemurowych (Strepsirrhini) o nocnym trybie życia. Lemurki są najmniejszymi ssakami naczelnymi. Wcześniej były klasyfikowane jako podrodzina Cheirogaleinae w rodzinie lemurów (Lemuridae).
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Lemurkowate występują wyłącznie na Madagaskarze[15][16]. Zasiedlają obszary zalesione.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Cheirogaleidae mają drobne ciało o długości od kilkunastu do 28 centymetrów i wadze od 60 g do 1 kg, pokryte puszystym, miękkim, szaro-brązowym futrem. Wyjątkowo długi ogon u niektórych gatunków jest dłuższy niż ciało. Oczy duże, osadzone blisko siebie, uszy małe. Górna warga typowa dla Strepsirrhini - podzielona i wilgotna. Obecny jest również typowy dla małpiatek grzebień zębowy oraz włosy czuciowe (zatokowe).
Wzór zębowy | I | C | P | M | |
---|---|---|---|---|---|
36 | = | 2 | 1 | 3 | 3 |
2 | 1 | 3 | 3 |
Tryb życia
[edytuj | edytuj kod]Małpiatki z rodziny lemurkowatych żywią się owocami, kwiatami, liśćmi, owadami, pająkami i drobnymi kręgowcami. Są zwierzętami świetnie przystosowanymi do życia nadrzewnego, ale często schodzą na ziemię w poszukiwaniu pokarmu. W porze suchej zapadają w stan estywacji (sen letni - stan podobny do snu zimowego).
Po 60-dniowej ciąży samica rodzi od dwóch do czterech młodych. Lemurki należą do małpiatek najbardziej prymitywnych pod względem zachowań społecznych. Żerują samotnie lub w parach, a w kontaktach grupowych nie wykazują głębszych więzi.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Do rodziny lemurkowatych zaliczane są następujące rodzaje[17][18][15][14]:
- Microcebus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1834 – mikrusek
- Mirza J.E. Gray, 1870 – mikrus
- Allocebus Petter-Rousseaux & Petter, 1967 – lemurak – jedynym przedstawicielem jest Allocebus trichotis (Günther, 1875) – lemurak karłowaty
- Cheirogaleus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812 – lemurek
- Phaner J.E. Gray, 1870 – widłogłówka
Ochrona
[edytuj | edytuj kod]Wszystkie gatunki lemurkowatych zostały objęte konwencją waszyngtońską CITES (załącznik I)[19].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cheirogaleidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.E. Gray. Notes on Propithecus, Indris, and other lemurs (Lemurina) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1872, s. 858, 1873. (ang.).
- ↑ J.E. Gray: Catalogue of Monkeys, Lemurs, and Fruit-eating Bats in the collection of the British Museum. London: The Trustees, 1870, s. 131. (ang.).
- ↑ W.K. Gregory. I. On the relationship of the Eocene lemur Notharctus to the Adapidae and to other primates: II. On the classification and phylogeny of the Lemuroidea. „Geological Society of America Bulletin”. 26 (1), s. 434, 1915. (ang.).
- ↑ R. Anthony & P. Coupin. Tableau résumé ́d’une classification générique des Primates fossiles et actuels. „Bulletin du Museum national d’histoire naturelle”. 2e série. 3, s. 568, 1931. (fr.).
- ↑ G.G. Simpson. The principles of classification and a classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 85, s. 62, 1945. (ang.).
- ↑ Y. Rumpler & B. Rakotosamimanana. Coussinets plantaires et dermatoglyphes de répresentants de lémuriformes malgaches. „Bulletin de l’Association des Anatomistes”. 54, s. 493–510, 1971. (fr.).
- ↑ Rumpler i Albignac 1972 ↓, s. 261.
- ↑ Rumpler i Albignac 1972 ↓, s. 264.
- ↑ Y. Rumpler: Contribution of cytogenetics to a new classification of the malagasy Lemurs. W: R.D. Martin, G.A. Doyle & A.C. Walker (redaktorzy): Prosimian Biology. London: Duckworth, 1974, s. 865 lub 867. ISBN 978-0-7156-0981-1. (ang.).
- ↑ a b I. Tattersall & J.H. Schwartz. Craniodental morphology and the systematics of the Malagasy lemurs (Primates, Prosimii). „Anthropological Papers of the American Museum of Natural History”. 52 (3), s. 188, 1974. (ang.).
- ↑ M. Goodman: Protein sequence and immunological specificity. Their role in phylogenetic studies of Primates. W: W.P. Luckett & F.S. Szalay (redaktorzy): Phylogeny of the Primates. A Multidisciplinary Approach. New York: Plenum Press, 1975, s. 228. ISBN 978-1-4684-2166-8. (ang.).
- ↑ J.H. Schwartz: Primate systematica and a classification of the order. W: D.K. Swindler & J. Erwin (redaktorzy): Comparative Primate Biology. Cz. 1: Systematic Evolution, and Anatomy. New York: A. R. Liss, 1986, s. 29. ISBN 978-0-8451-4000-0. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 28–54. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 134–140. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Cheirogaleidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-01].
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-02]. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 86–90. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ CITES: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III. 2008. [dostęp 2008-12-25]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Y. Rumpler & R. Albignac. Cytogenetic study of the endemic malagasy lemurs subfamily Cheirogaleinae Gregory 1915. „American Journal of Physical Anthropology”. 38 (2), s. 261–264, 1972. DOI: 10.1002/ajpa.1330380220. (ang.).
- K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- P. Myers: Cheirogaleidae. (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 2008-05-11]. (ang.).