French
DeutschMarta Stebnicka – Wikipedia, wolna encyklopedia
.JPG) Marta Stebnicka, Kraków, 6 maja 2008 | |
| Data i miejsce urodzenia | 22 marca 1925 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 5 lipca 2020 |
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności | 1943–2016 |
| Odznaczenia | |
   | |
,_26_Rakowicka_street,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpg)
Grób Marty Stebnickiej-Kern i Ludwika Jerzego Kerna.
Marta Stebnicka-Kern[1] (ur. 22 marca 1925 we Lwowie[a][2][3], zm. 5 lipca 2020 w Warszawie[4]) – polska aktorka, reżyserka teatralna, pieśniarka, wykładowczyni Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Związana z Kabaretem Jama Michalika (1960–1991).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Na początku lat 40., w czasie II wojny światowej, zarabiała jako śpiewaczka uliczna w rodzinnym Lwowie. W 1941 wraz z matką wyjechała ze Lwowa do Krakowa, gdzie jesienią tego samego roku poszła do zawodowej szkoły przemysłu artystycznego Kunstgewerbeschule. Na przełomie lat 1942/1943 zdawała do konspiracyjnego Teatru Niezależnego Tadeusza Kantora. W wieku 18 lat zadebiutowała na scenie rolą Skierki w sztuce Balladyna Juliusza Słowackiego w reżyserii Kantora. Rok później zagrała u niego w Powrocie Odysa. W 1945 wstąpiła do Studia Aktorskiego przy Starym Teatrze, którego została absolwentką, a uchwałą Komisji Kwalifikacyjnej MKiSz (30 września 1954) uznano ją aktorką dramatyczną.
Zawodowo związana z krakowskimi teatrami:
- 1943–1945 – Konspiracyjny Teatr Niezależny
- 1946–1947 – Teatr Kameralny TUR
- 1947–1953, 1960–1990 – Teatr Stary
- 1948–1959 – Teatr im. Juliusza Słowackiego
W 1960 została wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, gdzie pracowała do 1964, a później od 1972 przez ponad 40 lat[b]. Od lat 70. XX wieku do początku XXI wieku zajmowała się także reżyserią teatralną.
Autorka książki Polowanie na wachlarze (Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie 2008; Nagroda Krakowska Książka Miesiąca, czerwiec 2008 r.).
Zmarła 5 lipca 2020 w Warszawie. Miała 95 lat[5]. 15 lipca została pochowana obok męża w alei zasłużonych cmentarza Rakowickiego w Krakowie (kwatera LXIX pas C-2-5)[6].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W latach 1954–2010 była żoną Ludwika Jerzego Kerna. Jej pierwszym mężem był Marek Sobolewski. Mieszkała w Krakowie.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 stycznia 1955)[7],
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (16 września 1996)[1]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (5 marca 2015)[8]
Teatr
[edytuj | edytuj kod]
- 1943: Balladyna jako Skierka
- 1944: Powrót Odysa jako Telemak
- 1945: Niespodzianka jako Wieśniaczka
- 1947: Świętoszek jako Elmira
- 1947: Wariatka z Chaillot jako Druga Dama
- 1947: Powrót syna marnotrawnego jako Saskia
- 1948: Owcze źródło jako Królowa Izabella
- 1948: Amfitrion 38 jako Alkmena
- 1949: Maskarada jako Idalia
- 1949: Mickiewicz
- 1949: Wieczór Puszkinowski
- 1950: Pies ogrodnika jako Marcelina
- 1950: Wczoraj i przedwczoraj jako Wanda
- 1951: Alkad z Zalamei jako Izabella
- 1951: Talenty i wielbiciele jako Aleksandra Nikołajewna Niegina
- 1952: Trzydzieści srebrników jako Mildred Andrews
- 1952: Piąta symfonia jako Liza
- 1953: Polacy nie gęsi jako Królowa Bona
- 1953: Jegor Bułyczow i inni jako Antonina
- 1954: Fantazy jako Dianna
- 1954: Kaukaskie kredowe koło jako Katia Wachtang
- 1955: Dom na Twardej jako Klara
- 1956: Złota kareta jako Maria Siergiejewna
- 1956: Kaprys jako Pani de Lery
- 1956: Wesele jako Maryna
- 1957: Dwa teatry jako Pani
- 1957: Dowód osobisty jako Alda
- 1958: Bolero jako Maria
- 1958: Przedszkole miłości jako Ewa
- 1958: Dwie wdowy jako Krystyna
- 1958: Ararat jako Machmada
- 1959: Widok z mostu jako Beatrycze
- 1961: Zielony Gil jako Donna Dianna
- 1961: Heloiza i Abelard jako Margot
- 1962: Fanfaron, czyli zakochany konserwatysta jako Aglae
- 1962: Cyd jako Szimena
- 1962: Teatr Klary Gazul jako Dona Uracca
- 1962: Jaśnie pan Nikt jako Izabella
- 1963: Uczta morderców jako Kornelia
- 1963: Cud w Alabamie jako Kate
- 1964: Koniec księgi VI jako Anna Schilling
- 1965: Zaproszenie do zamku jako Matka Izabelli
- 1965: Nie-Boska komedia jako Była arystokratka
- 1966: Happy end jako Ćma (współpraca reżyserska)
- 1967: Trojanki jako Atena
- 1967: Oni jako Protruda Bellafresco
- 1968: Porachunki małżeńskie
- 1968: Moja córeczka jako Kobieta w czapce, Kobieta z kabiny nr 1, Sąsiadka
- 1969: Listy dwóch młodych mężatek
- 1969: Poskromienie złośnicy jako Wdowa Dorota
- 1973: Wywiad jako Doris
- 1974: Karykatury (współpraca reżyserska)
- 1975: Teoria śmiechu (monodram; współpraca reżyserska)
- 1977: Wystawa ku czci Gabrieli Zapolskiej (reżyseria)
- 1977: Opera za trzy grosze jako Celia Peachum
- 1980: Romans z wodewilu jako Dama
- 1981: Pochwała głupoty (monodram, opracowanie tekstu)
- 1983: Maria jako Niefiedowna
- 1984: Don Carlos infant Hiszpanii jako Księżna Olivarez
- 1989: Komedianci (reżyseria)
- 1990: Port wielki jak świat jako Kobieta (reżyseria)
- 1991: Piosenki (reżyseria i aranżacja wnętrza)
- 1992: Plac Merkurego jako Szarlatanka (reżyseria i scenariusz)
- 1993: Kernalia (reżyseria i scenariusz)
- 1993: Piosenki przed trybunałem (reżyseria i scenariusz)
- 1995: Stare pianino (reżyseria i scenariusz)
- 1995: Opera za trzy grosze (reżyseria i scenariusz)
- 1996: Księżycowe Pierroty i nocne Kolombiny, czyli Farandola Montmartru (reżyseria i scenariusz)
- 1998: Fotel (reżyseria i scenariusz)
- 1999: Ewa (reżyseria i scenariusz)
- 2000: Zabłąkane gwiazdy (reżyseria i scenariusz)
- 2000: Piosenki pana Berangera (reżyseria i scenariusz)
- 2002: Franciszek Villon na dworcu... (reżyseria i scenariusz)
- 2003: Zielona Gęś (reżyseria i scenariusz)
- 2007: Sejm kobiet jako Starucha
- 2016: Inne rozkosze jako Oma (głos z offu)
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1957 – Deszczowy lipiec jako Halina Porębska
- 1974 – Spacer pod psem jako dozorczyni
- 1980 – Z biegiem lat, z biegiem dni... jako kobieta oceniająca Szał Podkowińskiego (odcinek 3)
- 1983 – Wakacje z Madonną jako Jadwiga Kostrzewska
- 1989 – Modrzejewska jako Aniela Aszpergerowa, aktorka lwowska (odcinek 2)
- 2000 – Przeprowadzki jako Teresa Szczygieł (odcinek 1)
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Według biogramu w serwisie filmpolski.pl Marta Stebnicka urodziła się w Krakowie, jednak niektóre źródła włącznie z samą aktorką jako miejsce urodzenia wskazują Lwów.
- ↑ Nie jest znana dokładna data odejścia Stebnickiej z uczelni. Najprawdopodobniej między 2012 a 2015 rokiem.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b M.P. z 1997 r. nr 6, poz. 52.
- ↑ Marta Stebnicka: Dama z Montmartre [online], e-teatr.pl [dostęp 2019-09-30].
- ↑ URODZINY MARTY STEBNICKIEJ [online], radiokrakow.pl [dostęp 2019-09-30].
- ↑ Marta Stebnicka w bazie filmpolski.pl
- ↑ Telewizja Polska S.A, Zmarła profesor Marta Stebnicka [online], krakow.tvp.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ Pogrzeb Marty Stebnickiej [online], facebook.com [dostęp 2020-07-10] (pol.).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, s. 1655.
- ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2020-05-22] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Marta Stebnicka w bazie IMDb (ang.)
- Marta Stebnicka w bazie Filmweb
- Marta Stebnicka w bazie filmpolski.pl
- Marta Stebnicka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].
- „Czy pani Marta?” – film dokumentalny o Marcie Stebnickiej (1999)