Muzeum Ziemi Sądeckiej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Muzeum Ziemi Sądeckiej

Dom Gotycki, jeden z oddziałów muzeum
Państwo	Polska
Miejscowość	Nowy Sącz
Adres	ul. Jagiellońska 56
Data założenia	1938
Dyrektor	Robert Ślusarek
Położenie na mapie Nowego Sącza Muzeum Ziemi Sądeckiej
Położenie na mapie Polski Muzeum Ziemi Sądeckiej
Położenie na mapie województwa małopolskiego Muzeum Ziemi Sądeckiej
49°37′29,06″N 20°41′35,38″E/49,624740 20,693160
Strona internetowa

Muzeum Ziemi Sądeckiej (po II wojnie św. do 2024 Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu) – placówka muzealna zlokalizowana w Nowym Sączu.

Początki muzealnictwa w Nowym Sączu sięgają przełomu lat 80. i 90. XIX wieku, kiedy zaczęto gromadzić pamiątki przeszłości. W 1896 r. Józef Wieniawa-Zubrzycki przeznaczył swój dom przy ul. Jagiellońskiej 35 na siedzibę biblioteki miejskiej i muzeum. Jednak muzealia nigdy nie zostały tam złożone i wyeksponowane. Zbiory pokazywano okazjonalnie w różnych miejscach, m.in. w ratuszu nowosądeckim. Chociaż podejmowano kolejne uchwały w 1909 i 1910 r. w sprawie utworzenia muzeum, to dopiero po zakończeniu I wojny światowej powrócono do tej idei. Po odzyskaniu niepodległości ruszyły prace przy odbudowie nowosądeckiego zamku i pojawiła się możliwość umieszczenia w nim zarówno biblioteki, jak i muzeum. Ostatecznie zbiory muzealne udostępniono 12 sierpnia 1938 roku. Jednak już w kolejnym roku, w obliczu okupacji niemieckiej, część najcenniejszych obiektów ponownie znalazła się w prywatnych rękach w celu ich zabezpieczenia i ukrycia. W styczniu 1945 roku wybuch składu amunicji obrócił w ruinę zamek wraz z pozostałymi muzealiami. W ruinach zamku odszukano znikomą liczbę eksponatów (161). Po wojnie rozpoczęto ponowne gromadzenie zbiorów. Od 1965 roku znalazły stałą możliwość ekspozycyjną w Domu Gotyckim. W latach 1976–2007 w strukturze nowosądeckiego Muzeum funkcjonował oddział Ośrodek Budownictwa Ludowego w Szymbarku, z filią Cerkiew w Bartnem.

24 stycznia 2024 Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, zgodnie z decyzją władz Województwa Małopolskiego, zmieniło nazwę na Muzeum Ziemi Sądeckiej^[1]. Jest to nazwa pierwotna, która była stosowana przed II wojną światową, od 1938^[2].

W stałej ekspozycji znajdują się:

• sądecka sztuka cechowa od XIV wieku,
• wystawa poglądowa: Zamek Królewski w Nowym Sączu,
• galeria portretów burmistrzów Nowego Sącza od 1870 do 1914 roku,
• dawna sztuka ludowa XVIII wiek – początek XX wieku,
• sztuka cerkiewna.

Ponadto:

• 3 sale wystaw zmiennych
• sala koncertowo-wykładowa.

Muzeum posiada Oddziały na terenie miasta:

• Dom Gotycki, ul. Lwowska 3,
• Galeria Marii Ritter i Stare Wnętrza Mieszczańskie – pracownia malarska i wystrój z przełomu XIX/XX w. – Rynek 2,
• Sądecki Park Etnograficzny, ul. Długoszowskiego 83B,
• Miasteczko Galicyjskie, ul. Lwowska 226.

Oddziały Muzeum poza Nowym Sączem:

• Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu im. Zofii i Stanisława Chrząstowskich, Podegrodzie 525
• Muzeum Nikifora w Krynicy-Zdroju, Bulwary Dietla 19
• Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szlachtowej, ul. Łemkowska 37.

• Strona internetowa muzeum