French
DeutschNewel (Rosja) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Muzeum krajoznawcze | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Wysokość | 155 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2015) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy | +7 81151 | ||||
| Kod pocztowy | 182500 | ||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
Położenie na mapie obwodu pskowskiego  | |||||
 56°01′N 29°56′E/56,016667 29,933333 | |||||
| Strona internetowa | |||||
.png)
.png)
Newel (ros. Невель, Niewiel) – miasto w Rosji, w obwodzie pskowskim, położone nad jeziorem Newel, 242 km na południowy wschód od Pskowa. Ludność 17 800 (2005). Siedziba administracyjna rejonu newelskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z początku XVI wieku. W czasie wojny litewsko-rosyjskiej 1558–1570, 19 sierpnia 1562 roku wojska polsko-litewskie w sile 1300 jazdy i 200 piechoty, pod wodzą starosty różańskiego Stanisława Leśniowolskiego pobiły w bitwie pod Newlem wielokrotnie liczniejsze wojska rosyjskie (ok. 15 000 ludzi) dowodzone przez Andrieja Kurbskiego. Wkrótce jednak twierdza newelska skapitulowała przed 45-tysięcznym oddziałem wojsk moskiewskich. Została o następnie odzyskana przez Stefana Batorego w dniu 30 września 1580 roku. Powróciła do Rzeczypospolitej na mocy rozejmu w Dywilinie w 1619 roku. W składzie Rzeczypospolitej Newel przynależał administracyjnie do województwa połockiego[1]. Starostwo newelskie zostało nadane w XVII wieku Radziwiłłom[1]. W 1772 roku, w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej, Newel został włączony do Rosji a rok później otrzymał prawa miejskie. Był siedzibą ujezdu newelskiego. Według carskich danych w 1897 roku miasto najliczniej zamieszkiwali Żydzi (62%), Białorusini (26%), Rosjanie (11%) i Polacy (1%)[2].
W Newlu w XVII wieku powstały prawosławne klasztory Przemienienia Pańskiego i Trójcy Świętej. Pierwszy z nich funkcjonował do lat 20. XX wieku, drugi został zamknięty jeszcze w XVIII wieku[3].
Urodzeni w Newlu
[edytuj | edytuj kod]- Marija Judina – rosyjska pianistka
- Wanda Michalewska – polska komunistka
- Jan Minkiewicz – rosyjski lekarz polskiego pochodzenia
- Grigorij Wojtinski – rosyjski komunista
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Newel, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 27.
- ↑ Demoscope Weekly - Annex. Statistical indicators reference [online], demoscope.ru [dostęp 2017-12-07].
- ↑ Mironowicz A.: Diecezja białoruska w XVII i XVIII wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008, s. 272. ISBN 978-83-7431-150-2.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Newel, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 27.
.svg)