Paweł Wojas – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 19 kwietnia 1905 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 6 września 1978 |
Zawód, zajęcie | polityk |
Stanowisko | poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji (1944–1969) |
Partia | |
Odznaczenia | |
Paweł Wojas, ps. „Janek”, „Roman” (ur. 19 kwietnia 1905 w Boguminie, zm. 6 września 1978 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny, działacz partyjny. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III i IV kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 19 kwietnia 1905 w Boguminie na Zaolziu, w rodzinie Konstantego (hutnika) i Julii. W 1922 przeniósł się na Górny Śląsk i rozpoczął pracę jako górnik na kopalni „Janów”. W 1928 wstąpił do PPS. W latach 1929–1938 członek Komunistycznej Partii Polski. W II RP wielokrotnie aresztowany.
Uczestnik wojny obronnej w 1939. Po ucieczce z niewoli przedostał się do Lwowa, gdzie przeszedł szkolenie wojskowe. Następnie w latach 1942–1948 członek Polskiej Partii Robotniczej, a po zjednoczeniu od grudnia 1948 należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, którymi dowodził w Okręgu Warszawa Prawa Podmiejska. Uczestnik powstania warszawskiego, w czasie którego był kontuzjowany podczas ataku niemieckiego na siedzibę sztabu warszawskiego AL. Od grudnia 1944 był dowódcą 9 okręgu AL[1].
W marcu 1945 skierowano go na Górny Śląsk do pracy w związkach zawodowych, od tegoż roku do 1948 pełnił stanowisko sekretarza generalnego Związku Zawodowego Górników w Katowicach. W 1945 członek Komitetu Wojewódzkiego PPR w Katowicach. Od sierpnia 1948 do kwietnia 1950 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego kolejno PPR[2] i PZPR w Olsztynie, następnie do lutego 1952 stał na czele KW PZPR w Łodzi, od października 1953 do lutego 1955 w Lublinie, a od sierpnia 1956 do grudnia 1966 w Opolu[3].
W latach 1944–1969 zasiadał kolejno w Krajowej Radzie Narodowej, Sejmie Ustawodawczym oraz Sejmie PRL czterech kadencji[4]. W latach 1950–1953 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Centralnej Rady Związków Zawodowych. Zasiadał także w prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[5].
Od grudnia 1948 do marca 1954 był zastępcą członka, a następnie do listopada 1968 członkiem Komitetu Centralnego PZPR. Uchwałą Rady Państwa z 25 sierpnia 1952 został powołany zastępcą Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej[6]. W 1955 został przeniesiony do pracy w KC PZPR, gdzie pełnił funkcję zastępcy kierownika Wydziału Organizacyjnego (dwukrotnie – od stycznia do lutego 1955 oraz od listopada 1955 do września 1956), a w międzyczasie (od lutego do listopada 1955) był kierownikiem Biura Sekretariatu KC. Od marca do lipca 1967 sprawował funkcję wiceprzewodniczącego Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej[3].
Pochowany 11 września 1978 z honorami na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B4-Tuje-8)[7]. Ówczesne kierownictwo partyjne i państwowe reprezentowali m.in. Władysław Kruczek, Zdzisław Żandarowski, Arkadiusz Łaszewicz, Zenon Wróblewski, Stanisław Pawlak, Henryk Szafrański, Stanisław Wroński oraz gen. Mieczysław Grudzień[8].
Był żonaty, żona Halina Wojas (1916–1997).
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)[9]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie)
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (dwukrotnie: w tym w 25 czerwca 1946[10])
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1 grudnia 1945)[11]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 16 lipca 1946[12], 17 września 1946[13][4])
- Złoty Znak Związku Ochotniczych Straży Pożarnych (1965)[14]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)[15]
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1967)[16]
- Odznaka „Zasłużonemu Opolszczyźnie” (1968)[17]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Praca zbiorowa 1969 ↓, s. 246.
- ↑ Komitet Wojewódzki PPR w Olsztynie. Encyklopedia Warmii i Mazur.
- ↑ a b Informacje w BIP IPN.
- ↑ a b Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 294, 8 grudnia 1952, s. 2.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 72, poz. 1153.
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
- ↑ Ostatnia droga Pawła Wojasa, „Trybuna Robotnicza”, nr 208, 12 września 1978, s. 2.
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 170 z 20 lipca 1964.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 3, poz. 5 („za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”).
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 2, poz. 2 („za intensywną pracę w górnictwie węglowym dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej”).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 209 („za zasługi położone przy odbudowie mostu Poniatowskiego”).
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 233 („za ofiarną pracę w uruchomieniu przemysłu”).
- ↑ „Strażak: pismo Związku Ochotniczych Straży Pożarnych”, nr 10 (297), 16–31 maja 1965, s. 10.
- ↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 13, 15 sierpnia 1967, s. 1–2.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, nr 5, 7 czerwca 1968, s. 3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Praca zbiorowa: Czas wielkiej próby. Wspomnienia bojowników o Ojczyznę Ludową 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969.
- Leksykon Historii Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
- Włodzimierz Janowski, Aleksander Kochański: Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR, 1948–1990, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2000, s. 166, ISBN 83-88490-03-6.
- Mariusz Patelski: Sekretarz „poczciwy” – Paweł Wojas. Oni rządzili Opolszczyzną, Indeks 2010, nr 9–10, s. 73–76.
- Archiwum Państwowe w Opolu, Zespół KW PZPR w Opolu, sygn. 7862.