Saluting Battery (Valletta) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Saluting Battery
Batterija tas-Salut
Ilustracja
Saluting Battery widziana z Upper Barrakka Gardens
Państwo

 Malta

Lokalizacja

Valletta

Część

fortyfikacji Valletty

Typ

bateria artyleryjska

Data budowy

1560.

Data eksploatacji

1560. – 1954

Wydarzenia

Oblężenie Malty (1798–1800)
II wojna światowa

Położenie na mapie Malty
Mapa konturowa Malty, po prawej nieco na dole znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Saluting Battery”
Położenie na mapie Morza Śródziemnego
Mapa konturowa Morza Śródziemnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Saluting Battery”
Ziemia35°53′40,61″N 14°30′44,89″E/35,894614 14,512469

Saluting Battery (malt. Batterija tas-Salut) – bateria artyleryjska w Valletcie na Malcie.

Zbudowana została w XVI wieku przez Zakon św. Jana, na miejscu lub obok miejsca, gdzie stała turecka bateria podczas oblężenia Malty w 1565 roku. Bateria tworzy dolny poziom Bastionu św. Piotra i św. Pawła fortyfikacji frontowych Valletty, ulokowany poniżej Upper Barrakka Gardens, z widokiem na Fort Saint Angelo i resztę Grand Harbour.

Saluting Battery głównie była używana do oddawania ceremonialnych salutów armatnich i sygnałowych, lecz wykorzystywana była też do celów militarnych podczas blokady 1798-1800 roku oraz II wojny światowej. Pozostawała czynnym obiektem wojskowym do czasu, kiedy działa zostały usunięte przez Brytyjczyków w roku 1954. Na początku XXI wieku została odnowiona i otwarta dla publiczności, i jest teraz wyposażona w osiem czynnych replik 32-funtowych odtylcowych dział gładkolufowych (ang. SBBL 32 pounder, SBBL – smooth bore breach loading), które oddają salut codziennie o godz. 12:00 i 16:00.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Rządy Zakonu św. Jana

[edytuj | edytuj kod]
Detal z mapy Grand Harbour podczas Wielkiego Oblężenia Malty w roku 1565, pokazujący zakonne fortyfikacje Birgu i Senglei oraz różne osmańskie baterie. Bateria po lewej stronie na górze obrazka, wychodząca na Fort Saint Angelo, z powiewającym niebieskim proporcem, stoi mniej więcej na miejscu Saluting Battery.

Korzenie Saluting Battery sięgają czasów Wielkiego Oblężenia Malty w roku 1565. Podczas oblężenia wojska tureckie umieściły artylerię na półwyspie Sciberras (na którym dziś leżą Valletta i Floriana), aby ostrzeliwać Zakon św. Jana w Forcie St. Angelo. Jedna z baterii oblężniczych znajdowała się blisko miejsca, gdzie dziś jest Saluting Battery, ponieważ teren ten jest podniesiony i posiada czysty widok na Fort St. Angelo i resztę Grand Harbour[1].

W roku 1566, kiedy oblężenie zostało odparte, założone zostało miasto Valletta. W tym samym roku rozpoczęto budowę Bastionu św. Piotra i św. Pawła (St. Peter & St. Paul Bastion), który został ukończony w roku 1570. Bastion posiadał wielopoziomową platformę artyleryjską, skąd działa mogły być przemieszczane na wyższe poziomy, aby objąć swym zasięgiem cały port. Saluting Battery została zbudowana na poziomie niższym, a początkiem XVII wieku, na górnej platformie zbudowano loggię i założono prywatny ogród. Podczas rządów Zakonu na Malcie, bateria była wykorzystywana do obydwu celów – ceremonialnego i militarnego. Pod koniec XVIII wieku bateria została uzbrojona w szesnaście 12-funtowych dział z brązu, które strzelały okrągłymi kamiennymi kulami[2].

W czasie okupacji Malty przez Francuzów i oblężenia Valletty przez maltańskich powstańców, uzbrojenie baterii pozostało niezmienione, lecz kąt celowania dział został podniesiony, aby móc ostrzeliwać w poprzek portu pozycje powstańców na Corradino Heights[3].

Rządy brytyjskie

[edytuj | edytuj kod]

Wkrótce po zajęciu Malty przez Brytyjczyków w roku 1800, rozpoczęto codzienne oddawanie trzech strzałów sygnałowych (na wschód słońca, południe i zachód słońca) z Saluting Battery, zastępując nimi strzały sygnałowe z Saint James Cavalier, oddawane za rządów Zakonu. W czasie, gdy bateria była poddawana naprawie lub przeglądowi, strzały oddawane były z Fortu St. Angelo po przeciwnej stronie portu. W roku 1803, do uzbrojenia baterii dodane zostały dwie 24-funtowe karonady oraz kilka 24-funtowych dział, zdobytych na Francuzach podczas francuskich wojen rewolucyjnych. Pozostały tam do roku 1825.

W roku 1824 otwarto dla publiczności, znajdujące się na poziomie powyżej Saluting Battery, loggię i ogród, jako Upper Barrakka Gardens. Od roku 1848 bateria była wyposażona w cztery działa 12-funtowe. W ciągu następnych lat jej uzbrojenie znacznie się wzbogaciło. W roku 1852 bateria była wyposażona w dziesięć dział 24-funtowych na głównym parapecie, cztery działa 32-funtowe na prawej flance, trzy 8-funtowe haubice na lewej flance, dwa 13-calowe moździerze z tyłu parapetu, oraz dwie 56-funtowe karonady w wysuniętych narożnikach. W roku 1854, poniżej Saluting Battery, zbudowana została bateria Lascaris, przylegająca do Bastionu św. Piotra i św. Pawła[1].

W latach 1860. dodane zostało kolejne działo 24-funtowe, zwiększając liczbę dział salutowych do jedenastu. W roku 1886 haubice zastąpione zostały przez 64-funtowe działa RML (ang. RML 64 pounder 64 cwt gun, RML – rifled muzzle loading, czyli gwintowane działo odprzodowe), zaś działa 32-funtowe zostały usunięte. W latach 1890. całe uzbrojenie baterii zostało zastąpione przez jedenaście 32-funtowych dział odprzodowych, które służyły jedynie do oddawania salutów. Na początku XX wieku na wyposażenie baterii składało się osiem 32-funtowych gładkolufowych dział ładowanych od tyłu (ang. SBBL 32 pounder). Podczas I wojny światowej nie oddawano strzałów sygnałowych, oszczędzając proch. Wznowiono je w dniu zawieszenia broni (Armistice Day)(inne języki) 11 listopada 1918 roku[4].

W latach 1920. władze cywilne rozpoczęły naciski na rząd, aby scedował na nie Saluting Battery, w celu powiększenia Upper Barrakka. W roku 1924 otwarto drugie wejście do baterii, łączące ją z ogrodem. W tym samym roku uzbrojenie baterii zostało zmniejszone do jednego 32-funtowego działa SBBL oraz czterech 18-funtowych armat. Część baterii została udostępniona dla publiczności, a działa zostały odgrodzone[1].

Armata przeciwlotnicza Bofors 40 mm na Saluting Battery w 1942 roku

W roku 1939, tuż przed wybuchem II wojny światowej, wszystkie działa baterii zostały przeniesione, w celu użycia do obrony wybrzeża. W prawym wysuniętym narożniku platformy umieszczono pojedynczą armatę przeciwlotniczą Bofors 40 mm, aby osłaniać Malta Dockyard. Bateria była obsługiwana przez 3. Lekki Pułk Przeciwlotniczy Royal Malta Artillery. Upper Barrakka Gardens i bateria zostały silnie zniszczone przez bombardowania. Podczas wojny zbudowana została, w tunelach wykopanych pod baterią i ogrodem, główna kwatera obrony wyspy – Lascaris War Rooms[5].

Po wojnie zniszczenia baterii i ogrodu zostały naprawione. Uzbrojenie baterii zostało zastąpione przez cztery haubice QF 25 pdr Mk.I. Zostały one usunięte w roku 1954, kiedy bateria została zamknięta i przydzielona Royal Navy jako część baterii Lascaris. W roku 1965, część baterii, która wciąż była obiektem wojskowym, została przekazana władzom cywilnym i zamieniona na ogród[1].

Odnowa

[edytuj | edytuj kod]
Jedno z dział baterii oddające strzał powitalny

Fondazzjoni Wirt Artna – Malta Heritage Trust, nabyła baterię w roku 2004 i rozpoczęła przywracanie jej do stanu z końca XIX wieku. Posiada w tej chwili sprawne działo, magazyny artyleryjskie, magazyn prochu i niewielkie muzeum[6].

Po odnowieniu, bateria została początkowo wyposażona w osiem oryginalnych 24-funtowych dział Blomfield, pochodzących z lat 1790–1810[7], lecz w roku 2011 zostały one przeniesione do muzeum i zastąpione przez osiem działających replik 32-funtowych gładkolufowych dział odtylcowych. Podczas prac restauracyjnych w roku 2011 znaleziono na terenie baterii około 100 kamiennych kul armatnich[8]. Na terenie baterii zostały również odkryte pozostałości grobu Henry’ego Andersona Morsheada, dowódcy królewskich inżynierów wojskowych[9].

Bateria jest otwarta codziennie i można ją zwiedzać z przewodnikiem. Saluty armatnie są oddawane w każdy dzień o godzinie 12:00 i 16:00; wycieczkowe liniowce pasażerskie wpływające i opuszczające Grand Harbour są również obdarzane salutem armatnim[6][10].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d A brief history. Fondazzjoni Wirt Artna. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-31)]. (ang.).
  2. Juliet Rix: Malta and Gozo. Bradt Travel Guides, 2010, s. 119. ISBN 978-1-84162-312-2. (ang.).
  3. History time-line. Fondazzjoni Wirt Artna. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-20)]. (ang.).
  4. Recalling WWI armistice. [w:] Times of Malta [on-line]. 2008-11-11. [dostęp 2017-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)]. (ang.).
  5. Lascaris War Rooms. Fondazzjoni Wirt Artna. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-13)]. (ang.).
  6. a b Saluting Battery. visitmalta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-02)]. (ang.).
  7. Mario Farrugia: The guns at the Saluting Battery, Valletta. [w:] Times of Malta [on-line]. 2010-09-02. [dostęp 2017-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  8. Large find of cannon balls at the Barrakka battery. [w:] Times of Malta [on-line]. 2011-02-08. [dostęp 2017-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  9. British army 1800–1900. Malta Family History. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-22)]. (ang.).
  10. Leslie Vella: Valletta’s Saluting Battery. The Malta Photoblog, 2013-03-28. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-01)]. (ang.).