French
DeutschSamochód pancerny wz. 28 – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Model samochodu pancernego wz. 28 podarowany marsz. Piłsudskiemu w roku 1932 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ pojazdu | |
| Trakcja | półgąsienicowa |
| Załoga | 3 osoby (dowódca, strzelec i kierowca) |
| Historia | |
| Prototypy | 1925 |
| Produkcja | 1927–1930 |
| Wycofanie | 1939 |
| Egzemplarze | 90 |
| Dane techniczne | |
| Silnik | 1 silnik gaźnikowy 4-cylindrowy Citroën B-14 |
| Transmisja | mechaniczna |
| Poj. zb. paliwa | 59 l |
| Pancerz | 3 – 8 mm |
| Długość | 3,50 m |
| Szerokość | 1,40 m |
| Wysokość | 2,10 m |
| Prześwit | 0,28 m |
| Masa | bojowa: około 2 300 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość | 22 – 25 km/h |
| Zasięg pojazdu | 275 km |
| Pokonywanie przeszkód | |
| Brody (głęb.) | bez przygotowania: 0,50 m |
| Kąt podjazdu | 35 |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 działko Puteaux wz. 18 kal. 37 mm lub 1 karabin maszynowy Hotchkiss wz. 25 kal. 7,92 mm | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
Samochód pancerny wz. 28 – półgąsienicowy samochód pancerny konstrukcji polskiej z okresu międzywojennego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W połowie lat 20. XX wieku Wojsko Polskie uzbrojone było w dalszym ciągu w przestarzałe już samochody pancerne pochodzące z czasów I wojny światowej. Dysponowano tylko 43 egzemplarzami, różnych marek i typów[potrzebny przypis]. Częściowo stanowiły one zdobycz wojenną (m.in.: Austin i Garford)[1]. Część została opancerzona w kraju (Ford FT-B)[2]. Niewielką liczbę samochodów pancernych Peugeot zakupiono we Francji[3].
W tej sytuacji, na wiadomość o rewelacyjnych francuskich samochodach półgąsienicowych, powołano komisję techniczną, która w 1924 roku zakupiła we Francji ponad 135 podwozi samochodów Citroën-Kegresse B2 10CV. Postanowiono, że część z nich otrzyma nadwozia ciężarowe, zaś 90 sztuk zostanie przebudowane na samochody pancerne własnej konstrukcji. Zaproponowane komisji samochody francuskie, budziły zbyt wiele zastrzeżeń.
Pancerne nadwozie dla nich zostało opracowane w Polsce. Jego kształt był podobny do ówczesnych francuskich projektów półgąsienicowych samochodów pancernych, budowanych w małej serii. Projekt opancerzenia opracowali: inż. R. Gabaud z Biura Konstrukcyjnego Wojskowego Biura Badań Inżynierii i inż. J. Chaciński z Centralnych Warsztatów Samochodowych w Warszawie[potrzebny przypis]. Samochody montowane były w Centralnych Warsztatach Samochodowych (CWS) w Warszawie[4]. Komplet blach pancernych wykonywała huta „Baildon” w Katowicach. Dwa pierwsze prototypy zostały zbudowane w 1925 roku. Pierwsza seria samochodów została oddana wojsku już w 1927. Nowe pojazdy zostały przyjęte do uzbrojenia Wojska Polskiego w 1928 roku, pod oznaczeniem: samochód pancerny wzór 28 (wz. 28). Do 1930 roku zbudowano wszystkie zamówione pojazdy[5].
Poszczególne serie wozów różniły się między sobą szczegółami budowy, przede wszystkim miały dwa warianty pancernego nadwozia, wcześniejszy i późniejszy. Miały one również jeden z dwóch wariantów uzbrojenia. Około jedna trzecia samochodów była uzbrojona w krótkolufowe działko kaliber 37 mm Puteaux wz.18, a reszta uzbrojona była w jeden 7,92 mm karabin maszynowy Hotchkiss wz.25.
Służba
[edytuj | edytuj kod]
Od razu nowe samochody pancerne zaczęły wchodzić na uzbrojenie samodzielnych szwadronów samochodów pancernych istniejących przy poszczególnych dywizjach kawalerii. Początkowo zostały przyjęte z uznaniem. Potem zaczęły wychodzić na jaw niedostatki konstrukcji. Okazało się, że podwozie półgąsienicowe nie spełniało wszystkich oczekiwań: prędkość maksymalna była niska, mechanizm gąsienicowy wymagał bardziej skomplikowanej obsługi, a własności w jeździe terenowej były tylko nieznacznie lepsze od pojazdów kołowych[5]. Również szybko zużywały się gumowe gąsienice.
Z tych powodów w 1933 roku podjęto decyzję o przebudowie posiadanych samochodów pancernych wz. 28 na pojazdy całkowicie kołowe, w drodze zamiany mechanizmu gąsienicowego na most napędowy z kołami bliźniaczymi. W wyniku tej przebudowy powstał samochód pancerny wz. 34, będący podstawowym samochodem pancernym Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej 1939.
Na samochody pancerne wz. 34 przebudowano najprawdopodobniej 87 samochodów wz. 28, a pozostałe kilka sztuk używane były w dalszym ciągu do szkolenia. W kampanii wrześniowej 1939 utworzono z nich improwizowany pluton pod dowództwem por. Feliksa Uścińskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 22.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 19.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 24.
- ↑ Szczerbicki 2016 ↓, s. 26.
- ↑ a b Szczerbicki 2016 ↓, s. 27.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Szczerbicki, Samochody pancerne w Wojsku Polskim 1921 – 1939, „Wojsko i Technika – Historia” (5/2016), Zespół Badań i Analiz Militarnych, 2016, ISSN 2450-2480.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polski samochód pancerny wz. 28. derela.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-01)].