Stara Synagoga w Wieliczce – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stara Synagoga w Wieliczce
Zabytek: nr rej. A-570 z 20.11.1987
Ilustracja
Stara Synagoga w Wieliczce (2012)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wieliczka

Budulec

murowana

Data budowy

połowa XVIII wieku

Data likwidacji

II wojna światowa

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

nie pełni żadnych funkcji, zamknięta dla zwiedzających

Położenie na mapie Wieliczki
Mapa konturowa Wieliczki, na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Synagoga w Wieliczce”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Synagoga w Wieliczce”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Synagoga w Wieliczce”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stara Synagoga w Wieliczce”
Położenie na mapie gminy Wieliczka
Mapa konturowa gminy Wieliczka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Synagoga w Wieliczce”
Ziemia49°58′41,131″N 20°03′02,938″E/49,978092 20,050816
Multimedia w Wikimedia Commons

Stara Synagoga w Wieliczce – synagoga znajdująca się w Wieliczce przy ulicy Wiejskiej 11. Jest najstarszą spośród zachowanych wielickich synagog.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Synagoga została zbudowana w połowie XVIII wieku po zachodniej stronie centrum żydowskiej osady na Klaśnie, w historycznych granicach Sierczy. Po raz pierwszy została zaznaczona na planach fortyfikacyjnych Wieliczki z lat 1777–1779. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi.

Po zakończeniu wojny budynek przeznaczono na magazyn i taką funkcję pełnił on do początku XXI w. Po II wojnie światowej zlikwidowano stropy i ocalałe dekoracje oraz załamano dach. W 1980 roku przeprowadzono remont zabezpieczający synagogę, m.in. położono stropodach na konstrukcji stalowej oraz skotwiono ściany. Obecnie budynek jest nieużywany i zamknięty dla zwiedzających. Mimo podstawowego zabezpieczenia budowlanego w postaci izolacji fundamentów i odprowadzenia wody opadowej obecny stan techniczny synagogi jest bardzo zły.

Architektura

[edytuj | edytuj kod]

Murowany z kamienia łamanego i cegły, jednoprzestrzenny i orientowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. Do dnia dzisiejszego na zewnątrz nad zamurowanym oknem od wschodu zachowały się resztki dekoracji sztukatorskiej, a we wnętrzu fragmenty malowanych inskrypcji hebrajskich i ornamentów roślinnych oraz fragmenty dekoracji sztukatorskiej. Wnęka po Aron ha-kodesz została zamurowana.

  • Synagoga jest obiektem, który stanowi wartość zabytkową. Została ona wpisana do krajowego rejestru zabytków nieruchomych pod numerem A-570 w dniu 20 listopada 1987 roku.
Stara Synagoga w Wieliczce, ściana zachodnia
Stara Synagoga w Wieliczce, ściana wschodnia
Stara Synagoga w Wieliczce, ściana północna

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Synagogi z zachowanymi wystrojami malarskimi w województwie małopolskim
Kraków
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stara_Synagoga_w_Wieliczce&oldid=74331012”