Tadeusz Brzozowski (generał jezuitów) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tadeusz Brzozowski
Data i miejsce urodzenia	21 października 1749 ; Królewiec
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1820 ; Połock
Miejsce pochówku	Połock
	Superior Prowincji rosyjskiej
Okres sprawowania	1805–1814
	Generał Towarzystwa Jezusowego
Okres sprawowania	1814–1820
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	Towarzystwo Jezusowe
Prezbiterat	1775
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Brzozowski (ur. 21 października 1749 w Królewcu, zm. 5 lutego 1820 w Połocku) – polski jezuita, dwudziesty z kolei generał jezuitów, pierwszy zaś po kasacie zakonu w 1773 r. Swą światową funkcję sprawował w latach 1814–1820 z Imperium Rosyjskiego^[1].

Życiorys

Do Towarzystwa Jezusowego wstąpił 26 sierpnia 1765 w Nieświeżu, a następnie m.in. uczył w szkołach jezuickich w Mińsku, gdzie zastała go kasata zakonu (21 lipca 1773). Studia teologiczne odbył w seminarium duchownym w Wilnie i przyjął święcenia kapłańskie w Pińsku w 1775 r. Nauczyciel dzieci na dworach magnatów, a potem języka francuskiego w szkołach KEN w Mińsku. W 1782 r. przybył na zajętą przez Rosję (I rozbiór Polski) wschodnie rubieże Rzeczypospolitej, gdzie nie ogłoszono breve kasacyjnego i zakon jezuitów funkcjonował nadal. Pracował jako nauczyciel i prefekt w szkołach w Orszy, Połocku i Witebsku. W latach 1797–1805 pełnił obowiązki sekretarza zakonu oraz asystenta przełożonego generalnego^[2]^[3]. Na V Kongregacji Połockiej został dnia 14 września 1805 wybrany generałem zakonu^[4]. Do końca 1815 rezydował w Petersburgu.

Otoczył szczególna troską kult męczennika Andrzeja Boboli i w 1808 sprowadził jego ciało z Pińska do Połocka. Po długich staraniach uzyskał zgodę cara Aleksandra I na erekcję Akademii Połockiej, która nadzorowała pozostałe szkoły jezuickie bez ingerencji z zewnątrz. Otworzył nowe misje w Mozdoku na Kaukazie (1806), w Irkucku (1810) i Tomsku (1814), a także planował wysłanie misjonarzy do Chin. Wysyłając w latach 1806–1810 ośmiu jezuitów białoruskich do Bostonu, oraz następnych do Maryland i do Georgetown wspomógł odradzające się tam struktury zakonu. Obradował także z braćmi na terenie Europy zachodniej o przyszłych możliwościach^[3]. Jako tłumacz wydał Dykcjonarz filozoficzny religii (Wilno 1782) K. F. Nonnotte’a i O naśladowaniu Najświętszej Maryi Panny (Połock 1800) A. de Rouville.

W 1814 doczekał wznowienia zakonu na całym świecie przez papieża Piusa VII^[5], co wywołało niechęć cara Aleksandra. Jej pierwszym przejawem było wyrzucenie jezuitów z Petersburga. Brzozowski nie uzyskał carskiego pozwolenia na wyjazd do Rzymu i zmarł w Połocku, zaś po jego śmierci jezuici zostali usunięci z granic monarchii rosyjskiej^[3]^[6].

Przypisy

↑ Generałowie Towarzystwa Juzusowego, jezuici.pl [dostęp 2020-04-30] .
↑ Stanisław Bednarski, T.J.: Brzozowski Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 68. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.
↑ ^a ^b ^c Jeffrey D.J.D. Burson Jeffrey D.J.D., JonathanJ. Wright JonathanJ., The Jesuit Suppression in Global Context: Causes, Events, and Consequences, Cambridge University Press, 2015, s. 205–238, ISBN 978-1-1070-3058-9 (ang.).
↑ McCoogM. SJ McCoogM., ThomasT. M. ThomasT., Pre-suppression Jesuit Activity in the British Isles and Ireland, BRILL, 2019, s. 93, ISBN 978-9-0043-9529-9 (ang.).
↑ MarekM. Inglot MarekM., Wskrzeszenie z popiołów, jezuici.pl, 2014 [dostęp 2020-04-30] .
↑ Kasata zakonu, jezuici.pl, 2014 [dostęp 2020-04-30] .

Bibliografia

Stanisław Bednarski, T.J.: Brzozowski Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 68. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

[1] Generałowie Towarzystwa Juzusowego, jezuici.pl [dostęp 2020-04-30] .

[2] Stanisław Bednarski, T.J.: Brzozowski Tadeusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 68. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

[Burson-3] Jeffrey D.J.D. Burson Jeffrey D.J.D., JonathanJ. Wright JonathanJ., The Jesuit Suppression in Global Context: Causes, Events, and Consequences, Cambridge University Press, 2015, s. 205–238, ISBN 978-1-1070-3058-9 (ang.).

[4] McCoogM. SJ McCoogM., ThomasT. M. ThomasT., Pre-suppression Jesuit Activity in the British Isles and Ireland, BRILL, 2019, s. 93, ISBN 978-9-0043-9529-9 (ang.).

[5] MarekM. Inglot MarekM., Wskrzeszenie z popiołów, jezuici.pl, 2014 [dostęp 2020-04-30] .

[6] Kasata zakonu, jezuici.pl, 2014 [dostęp 2020-04-30] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]