French
DeutschTeofil Okunewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przynależność polityczna | |
Teofil Okunewski, także Teofil Okuniewski[1], ukr. Теофіль Окуневський (ur. 7 grudnia 1858 w Radowcach[2][3] lub Jaworowie[potrzebny przypis], zm. 19 lipca 1937 w Horodence[2]) – ukraiński polityk, prawnik, współzałożyciel Ukraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej, poseł do Sejmu Krajowego Galicji (1899–1900 і 1913–1914) i do Reichsratu Przedlitawii (1897–1900 і 1907–1918). Działacz „Proswity”.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego dziadek[potrzebny przypis], ksiądz greckokatolicki Danyło Adam Okunewski (zm. 1848), był proboszczem we wsi Bełełuja[4]. Ojciec Teofila też został księdzem greckokatolickim[3] (m.in. we wsi Jaworów[5]).
Po ukończeniu wydziału prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim (1885) prowadził prywatną praktykę adwokacką w Horodence. Był m.in. obrońcą Myrosława Siczynskiego. Współzałożyciel Ukraińskiej Partii Radykalnej (1890) i Ukraińskiej Partii Narodowo-Demokratycznej (1899).
W marcu 1897 kandydował na posła na wyborach do Rady Państwa IX kadencji w Wiedniu z kurii wiejskiej w okręgu wyborczym Kołomyja–Śniatyn–Kossów oraz zwyciężył kandydata ruskiego (ukraińskiego) Jurka Sandulaka, otrzymawszy 300 głosów wyborców z 559[6].
W 1901 bez powodzenia kandydował na posła do Sejmu Krajowego Galicji we Lwowie VII kadencji z IV kurii (gmin wiejskich) w okręgu wyborczym Horodenka, gdy zwyciężył go dotychczasowy poseł Antoni Teodorowicz[7].
Po rezygnacji posła dr. Jana Walewskiego[8], członka Izby deputowanych austriackiej Rada Państwa (Reichsratu)[9] 21 sierpnia 1905 odbyło się zgromadzenie mężów zaufania ruskiej (ukraińskiej) organizacji narodowej powiatu stanisławowskiego, w wyniku którego uchwalono zaproponować przedstawicielom innych powiatów wchodzących w skład okręgu wyborczego[8] z kurii powszechnej Nr 13[9] Stanisławów–Buczacz–Rohatyn–Tłumacz–Podhajce jako kandydata na posła dr. Teofila Okunewskiego. Ruska organizacja narodowa powiatu stanisławowskiego zwołała na 29 augusta 1905 naradę mężów zaufania wszystkich wchodzących w skład okręgu wyborczego Stanisławów–Buczacz–Rohatyn–Tłumacz–Podhajce[8], podczas której znaczną większością głosów wbrew przedstawicielom duchowieństwa i inteligencji uchwalono kandydaturę Wiaczesława Budzynowskiego, redaktora radykalnego ludowego pisma „Swoboda”. Jednak ostateczną decyzję w tej sprawie powziął ruski Narodny komitet[10], który wyznaczył kandydatem T. Okunewskiego[11].
23–26 października 1905 odbyły się prawybory z III i IV sekcji miasta Stanisławowa[12]. Jesienią 1905 (głosowanie odbyło się 31 października) Hieronim Wierzchowski (radca sądowy, naczelnik sądu powiatowego w Haliczu[13]) zwyciężył Teofila Okunewskiego[14], wyznaczonego kandydatem przez ruski szerszy komitet narodowy z V kurii[11], gdy został wybrany posłem do Rady Państwa w Wiedniu[14] z kurii powszechnej w okręgu wyborczym Nr 13 Stanisławów–Tłumacz–Buczacz–Rohatyn–Podhajce[9]. Dziennikarz czasopisma „Kurjer Stanisławowski” zarzucił Okunewskiemu nienawiść ku Polakom[15].
W czasie istnienia Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej komisarz powiatu horodeńskiego i członek prezydium Ukraińskiej Rady Narodowej. W II Rzeczypospolitej adwokat.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tutaj wymieniony jako Okoniewski, zob. Z wiecu ruskiego w Kołomyi. Dodatek do „Kurjera Lwowskiego” Nr 276, s. 1, 4 października 1886.
- ↑ a b Ihor Czornowoł: 199 депутатів Галицького сейму. Lwów: Тріада плюс 2010, s. 164. ISBN 978-966-486-089-2. (ukr.)
- ↑ a b I. Czornowoł: Okunewśkyj Teofił. [W:] Encykłopedija istoriji Ukrajiny. Redkol.: W. A. Smolij (hołowa) ta in., PAN Ukrajiny, instytut istoriji Ukrajiny. T. 7 : Мл — О. Kijów: Wyd. Naukowa dumka, 2009, s. 560. ISBN 978-966-00-1061-1. (ukr.)
- ↑ Irena Knysz: Смолоскип у темряві. Наталія Кобринська й український жіночий рух / przedmowa Ołeny Kysiłewskiej. Winnipeg : Новий Шлях, 1957, s. 9. (ukr.)
- ↑ Ihor Czornowoł: 199 депутатів Галицького сейму, s. 165.
- ↑ Wynik wyborów do Rady Państwa w Galicji. „Dziennik Krakowski”. 363, s. 2, 18 marca 1897.
- ↑ Wybory z gmin wiejskich. „Kurier Lwowski”. 246, s. 4, 6 września 1901.
- ↑ a b c Wybór do Rady Państwa. „Kurjer Stanisławowski”. 1040, s. 1, 27 sierpnia 1905.
- ↑ a b c Wybory do Rady Państwa. „Kurjer Stanisławowski”. 1042, s. 1, 10 września 1905.
- ↑ Wybór do Rady Państwa. „Kurjer Stanisławowski”. 1041, s. 1, 27 sierpnia 1905.
- ↑ a b Wybory do Rady Państwa. „Kurjer Stanisławowski”. 1044, 24 września 1905, s. 1.
- ↑ Wybór posła. „Kurjer Stanisławowski”. 1050. s. 1, 15 października 1905.
- ↑ Wybory do Rady Państwa. „Kurjer Stanisławowski”. 1047. s. 1, 15 października 1905.
- ↑ a b Zwycięstwo. „Kurjer Stanisławowski”, 1050. s. 1, 5 listopada 1905.
- ↑ Kronica. Wiec ruski. „Kurjer Stanisławowski”. 1050, s. 2, 5 listopada 1905.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Grodziski: Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993. ISBN 83-7059-052-7.
- Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na VI. peryod w roku 1892. Lwów, 1892.
- Okunewśkyj Teofił. [W:] Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko. Lwów: Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Wydawnyctwo Heneza, 1999. ISBN 978-966-504-237-2.
- Nekrologia. „Diło”. 161, s. 5–6, 25 lipca 1937. (ukr.)
- W. Melnyk. Teofił Okunewśkyj — posoł do Hałyćkoho sejmu (1889—1900 рр.) (ukr.)