Two-spirit – Wikipedia, wolna encyklopedia

Two-spirit (dosł. o dwóch duszach) – nowożytny, panindiański, zbiorczy termin używany przez niektórych rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej do opisania osób pochodzenia indiańskiego, które pełnią w ich społecznościach i kulturach ceremonialne role, tradycyjnie przypisane trzeciej płci (lub alternatywne płciowo)^[1]^[2]^[3].

Termin two-spirit został stworzony w 1990 r. na międzynarodowym spotkaniu indiańskich lesbijek i gejów w Winnipeg i „specjalnie wybrany w celu odróżnienia i zdystansowania rdzennych Amerykanów od ludów nierodzimych”^[4]. Głównym celem ukucia nowego terminu było zachęcenie do zastąpienia przestarzałego i uważanego za obraźliwy, antropologicznego terminu „berdache”. Chociaż ten nowy termin nie został powszechnie zaakceptowany – był krytykowany przez tradycyjne wspólnoty, które mają już własne terminy dla ludzi zgrupowanych pod tym nowym pojęciem, oraz przez tych, którzy odrzucają to, co nazywają „zachodnimi” binarnymi implikacjami, takimi jak sugerowanie, że tubylcy wierzą, iż osoby te są „zarówno męskie, jak i żeńskie”^[4] – zasadniczo uzyskał on większą akceptację i użycie niż termin antropologiczny, który zastąpił^[5]^[6]^[7].

Przypisy

↑ GabrielG. Estrada GabrielG., Two Spirits, Nádleeh, and LGBTQ2 Navajo Gaze, „American Indian Culture and Research Journal”, 35 (4), 2011, s. 167–190, DOI: 10.17953/aicr.35.4.x500172017344j30, ISSN 0161-6463 [dostęp 2019-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-12] (ang.).
↑ JohnJ. Leland JohnJ., A Spirit of Belonging, Inside and Out, „The New York Times”, 8 października 2006, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-07-24] (ang.).
↑ Two-Spirit People: Sex, Gender & Sexuality in Historic and Contemporary Native America [online] .
↑ ^a ^b Berdache (Two-Spirit), [w:] Jodi.J. O’Brien Jodi.J., Encyclopedia of gender and society, London: SAGE, 2009, ISBN 978-1-4522-6602-2, OCLC 811563770 [dostęp 2019-07-24] .
↑ BeatriceB. Medicine BeatriceB., Directions in Gender Research in American Indian Societies: Two Spirits and Other Categories, „Online Readings in Psychology and Culture”, 3 (1), 2002, DOI: 10.9707/2307-0919.1024, ISSN 2307-0919 [dostęp 2019-07-24] (ang.).
↑ ‘Two Spirit’ Tradition Far From Ubiquitous Among Tribes [online], Rewire.News [dostęp 2019-07-24] (ang.).
↑ Two Spirit 101 [online], nativeout.com, 10 grudnia 2014 [dostęp 2019-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-10] .

[1] GabrielG. Estrada GabrielG., Two Spirits, Nádleeh, and LGBTQ2 Navajo Gaze, „American Indian Culture and Research Journal”, 35 (4), 2011, s. 167–190, DOI: 10.17953/aicr.35.4.x500172017344j30, ISSN 0161-6463 [dostęp 2019-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-12] (ang.).

[2] JohnJ. Leland JohnJ., A Spirit of Belonging, Inside and Out, „The New York Times”, 8 października 2006, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-07-24] (ang.).

[3] Two-Spirit People: Sex, Gender & Sexuality in Historic and Contemporary Native America [online] .

[:0-4] Berdache (Two-Spirit), [w:] Jodi.J. O’Brien Jodi.J., Encyclopedia of gender and society, London: SAGE, 2009, ISBN 978-1-4522-6602-2, OCLC 811563770 [dostęp 2019-07-24] .

[5] BeatriceB. Medicine BeatriceB., Directions in Gender Research in American Indian Societies: Two Spirits and Other Categories, „Online Readings in Psychology and Culture”, 3 (1), 2002, DOI: 10.9707/2307-0919.1024, ISSN 2307-0919 [dostęp 2019-07-24] (ang.).

[6] ‘Two Spirit’ Tradition Far From Ubiquitous Among Tribes [online], Rewire.News [dostęp 2019-07-24] (ang.).

[7] Two Spirit 101 [online], nativeout.com, 10 grudnia 2014 [dostęp 2019-07-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]