Wacław Dahlen – Wikipedia, wolna encyklopedia
pułkownik dyplomowany łączności | |
Data i miejsce urodzenia | 28 marca 1885 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 7 maja 1971 |
Przebieg służby | |
Lata służby | od 1908 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | komendant centrum wyszkolenia |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Wacław Cyryl Dahlen (ur. 28 marca 1885 w Wólce Mławskiej, zm. 7 maja 1971[1] w Ołtarzewie) – pułkownik dyplomowany łączności Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 28 marca 1885 w Wólce Mławskiej, w ówczesnym powiecie mławskim guberni płockiej, w rodzinie Feliksa[2][3] (1845–1926), podporucznika weterana powstania styczniowego[4][5][6]. Miał siostrę – żonę profesora prawa Jerzego Fiedorowicza (1888–1944)[6].
W 1906 ukończył ośmioklasowe III Gimnazjum w Warszawie, następnie wstąpił do Wileńskiej Szkoły Junkrów Piechoty w Wilnie[3]. Szkołę ukończył z wyróżnieniem w 1909 i rozpoczął, jako wybitny absolwent, służbę w armii rosyjskiej. W 1911 wziął udział w kursach dla oficerów łączności.
Z chwilą wybuchu I wojny światowej został przydzielony do XX Korpusu na stanowisko naczelnika służby łączności, a następnie szefa łączności 29 Samodzielnej Brygady. 8 lutego 1915[3], w trakcie odwrotu XX Korpusu z Prus Wschodnich dostał się do niewoli niemieckiej. W obozie jenieckim Elwangen przebywał do 1918. W czasie służby awansował na kolejne stopnie: podporucznika (6 sierpnia 1909 ze starszeństwem z 15 czerwca 1908)[3], porucznika (25 października 1912 ze starszeństwem z 15 czerwca 1912)[3] i sztabskapitana (1915)[7].
16 kwietnia 1919, po powrocie do kraju, wstąpił w szeregi Wojska Polskiego i został wyznaczony na stanowisko szefa łączności twierdzy Grodno. W czasie wojny z bolszewikami był szefem łączności Grupy gen. Mokrzeckiego, a później 5 Armii.
Po zakończeniu działań wojennych służbę pełnił w Departamencie II Wojsk Technicznych MSWojsk. w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był I Baon Zapasowy Telegraficzny[8]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[9]. W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Wyższej Szkole Wojennej na stanowisko asystenta, pozostając oficerem nadetatowym 1 pułku łączności w Zegrzu[10][11][12][13]. 31 marca 1924 został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 1. lokatą w korpusie oficerów łączności[14]. W 1926 został przeniesiony do 30 Pułku Piechoty na stanowisko dowódcy batalionu. Na tym stanowisku wziął udział w przewrocie majowym. W styczniu 1927 został przeniesiony do kadry oficerów łączności z równoczesnym przydziałem do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko wykładowcy[15][16][17]. W 1931 wyznaczony został na stanowisko komendanta Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu[18]. W listopadzie następnego roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i przeniesiony do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I[19]. Z dniem 28 lutego 1933 został przeniesiony w stan spoczynku[20]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I”[21].
We wrześniu 1939 wziął czynny udział w obronie Warszawy. W czasie okupacji mieszkał w Ołtarzewie i prowadził razem z żoną gospodarstwo ogrodnicze[22]. Wziął udział w pracach komisji pod przewodnictwem gen. bryg. Bronisława Prugar-Ketlinga, powołanej do obliczenia strat i kosztów poniesionych przez Wojsko Polskie w wojnie z Niemcami w latach 1939–1945, za co odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi[23].
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej wydanej w latach 1931–1939 gdzie zredagował hasła związane z łącznością. Wchodził w skład komitetu redakcyjnego tej encyklopedii[24] .
Miał syna Jana, prawnika i publicystę „Słowa Powszechnego” ps. „Bohdan Dydenko”. Jego wnukiem jest Alfred Dahlen, muzyk.
Ordery i odznaczeni
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 3089
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1926)[25][26]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 24 maja 1929[27], 1 października 1946[23])
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[7]
- Krzyż Oficerski Orderu Orła Białego (Serbia)[26]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)[26]
- Medal Pamiątkowy 1918–1928 (Łotwa, 6 sierpnia 1929)[28]
- Order Świętego Włodzimierza (Imperium Rosyjskie)[7]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie, 13 kwietnia 1915)[3][29]
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem „Za odwagę” (Imperium Rosyjskie, 29 października 1914)[3][29]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami (Imperium Rosyjskie, 30 października 1916)[29]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą (Imperium Rosyjskie, 29 października 1914)[3][29]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nekrologi warszawskie - Baza nekrologów.
- ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2021-09-26] .
- ↑ a b c d e f g h Tu podano, że urodził się 17 marca 1884. Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Список (по старшинству в чинах) генералам, штаб и обер-офицерам и военным чиновникам 115-го пехотного Вяземского генерала Несветаева полка. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2021-09-28]. (ros.).
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 40.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 89.
- ↑ a b Ś.p. Feliks Dahlen. „Warszawianka”. 295, s. 5, 1922-10-29. Warszawa.
- ↑ a b c d Krzysztof Dąbrowski: Radioelektronicy polscy : Radiotechnicy i łącznościowcy wojskowi w latach 1914–1939 : Wacław Dahlen. Akademicki Klub Krótkofalowców SP2PUT Akademii Techniczno–Rolniczej w Bydgoszczy. [dostęp 2021-09-29].
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 359, 979.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 255.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 63 z 27 września 1923, s. 587.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 957, 967, 1499.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 874, 884, 1362.
- ↑ Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 9.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 168.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 22 stycznia 1927, s. 11.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 611, 620.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 32.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 240.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932, s. 399.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 20 maja 1933, s. 121.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 353, 854.
- ↑ Maciej Górnisiewicz , Moszczenica, Polska, Kronika Talikowskich [online], kronikatalikowskich.com [dostęp 2018-02-23] (pol.).
- ↑ a b M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 213 „za bardzo sumienną i gorliwą pracę, związaną z obliczeniem strat i kosztów poniesionych przez Wojsko Polskie w wojnie z Niemcami w roku 1939–1945” - został wymieniony wśród odznaczonych, jako pułkownik.
- ↑ Laskowski 1931 ↓.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 294 „za zasługi, położone na polu nauk wojskowych”.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 611.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu organizacji i administracji wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 238.
- ↑ a b c d Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Вацлав Цирил Феликсович Дален. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2021-08-28]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Otton Laskowski: Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
- Zbigniew Wiśniewski: Wojska łączności w latach 1914–1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-87103-44-6.