Warszawa Wileńska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Warszawa Wileńska
	; Budynek dworca na stacji Warszawa Wileńska (2015)
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Lokalizacja	Praga-Północ / Stara Praga
Zarządca	PKP Polskie Linie Kolejowe
Data otwarcia	1863
Poprzednie nazwy	Dworzec Petersburski; Warszawa Dworzec Petersburski; Warschau Petersburger Bahnhof; Warszawa Dworzec Wileński; Warschau Wilnaerbahnhof
	Dane techniczne
Liczba peronów	2
Liczba krawędzi; peronowych	3
Kasy
	Linie kolejowe
	21 Warszawa Wileńska – Wołomin Słoneczna;
	Położenie na mapie Polski Warszawa Wileńska
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Warszawa Wileńska
	Położenie na mapie Warszawy Warszawa Wileńska
	52°15′19″N 21°02′15″E/52,255278 21,037500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Warszawa Wileńska – stacja kolejowa w Warszawie, na Pradze-Północ, u zbiegu al. „Solidarności” i ul. Targowej, w zespole centrum handlowego Galeria Wileńska, w pobliżu pl. Wileńskiego i stacji II linii metra Dworzec Wileński. Stacja jest obsługiwana przez Koleje Mazowieckie.

Przewoźnicy

Linia	Przewoźnik	Trasa
R60	Koleje Mazowieckie	Warszawa Wileńska – Warszawa Zacisze Wilno – Ząbki – Zielonka – Kobyłka Ossów – Kobyłka – Wołomin – Wołomin Słoneczna – Zagościniec – Dobczyn – Klembów – Jasienica Mazowiecka – Tłuszcz – Chrzęsne – Mokra Wieś – Szewnica – Urle – Barchów – Łochów – Ostrówek Węgrowski – Topór – Sadowne Węgrowskie – Prostyń – Małkinia – Zaręby Kościelne – Kietlanka – Szulborze Wielkie – Czyżew

Linia	Przewoźnik	Trasa
R61	Koleje Mazowieckie	Warszawa Wileńska – Warszawa Zacisze-Wilno – Ząbki – Zielonka – Kobyłka Ossów – Kobyłka – Wołomin – Wołomin Słoneczna – Zagościniec – Dobczyn – Klembów – Jasienica Mazowiecka – Tłuszcz – Jarzębia Łąka – Grzegorzewo – Mostówka – Lucynów – Rybienko – Wyszków

Opis

Jest stacją pasażerską z dworcem czołowym. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego^[1].

Dworzec stanowi część centrum handlowego Galeria Wileńska (dawniej Centrum Handlowe Warszawa Wileńska), którego budowa zakończyła się w 2002^[2].

Historia

Dworzec Wileński, nazywany pierwotnie Petersburskim, powstał w 1863 r. jako czołowa stacja początkowa Kolei Warszawsko-Petersburskiej, czyli linii kolejowej z Warszawy do Petersburga (przez Wilno). Również był jednym z pierwszych dworców kolejowych w Polsce. Projektantem dworca był absolwent cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, Narcyz Zborzewski. Budynek zlokalizowany był przy ul. Wileńskiej^[3].

W 1915 wycofujący się z Pragi Rosjanie spalili budynek dworca. Na jego miejscu pomiędzy 1935 a 1939 r. zbudowano dwa bloki mieszkalne (Wileńska 12), a po 1945 kolejne trzy (Wileńska 6, 6a, 10). Na części terenu, na którym znajdował się dworzec, w latach 1927–1928 powstał istniejący do dziś gmach Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych, obecnie siedziba spółki PKP Polskie Linie Kolejowe.

Po odzyskaniu niepodległości zmieniono nazwy dworców w Warszawie. Dworzec Petersburski przemianowano na Wileński (był to główny kierunek obsługiwany stąd, a jednocześnie nazwa ulicy, przy której się znajdował). Zmienił on również lokalizację^[4]. Funkcje dworcowe przejął prowizoryczny budynek po południowej stronie torów, które znajdowały się w miejscu obecnej al. „Solidarności” (od strony ul. Targowej). Został wzniesiony w 1920 w ciągu trzech miesięcy w technologii tzw. muru pruskiego według projektu Wacława Szuszkiewicza^[5].

Budynek dworca spłonął (bądź został rozebrany) pomiędzy lipcem 1944 a jesienią 1945 r. Jedynym reliktem dawnego dworca jest budynek magazynowy znajdujący się w kompleksie budynków Dyrekcji Kolei Państwowych, przy ogrodzeniu od strony al. „Solidarności”^[6].

W roku 1949, w związku z budową trasy W-Z do ul. Radzymińskiej i koniecznością wyeliminowania skrętu do stacji Stalowa, przedłużono tu linię kolei wąskotorowej radzymińskiej, której stacja końcowa miała nazwę Warszawa Targowa. Ulica, a następnie trasa W-Z, została przebita przez teren torów pasażerskich początkowego Dworca Wileńskiego, a ruch pasażerski przeniesiono na dawne tory towarowe. Zburzono wtedy część prowizorycznego dworca. Ciasny budynek dworca przetrwał jednak wiele lat, a swój żywot skończył w latach 50. XX wieku. Wtedy właśnie zaadaptowano na dworzec dawne budynki magazynowe znajdujące się po drugiej stronie torów kolejowych od strony ulicy Białostockiej. W tej formie dworzec-barak przetrwał do 2000 r., kiedy to zaczęła się budowa centrum handlowego, którego integralnym elementem miał stać się nowy dworzec. Został on cofnięty na tyły parterowej części tego centrum, które także otrzymało jego nazwę CH Warszawa Wileńska (do 2015) eksponowaną od strony ulicy Targowej. Nazwa dworca jest widoczna od strony al. „Solidarności” oraz od strony wjazdu pociągów. Dworzec ma charakter czołowy halowy, gdzie centrum handlowe jest umieszczone w większości nad nim. Inwestycja ukończona została w kwietniu 2002.

Obecnie Dworzec Wileński ma charakter stacji końcowej ruchu regionalnego: trasy Warszawa Wileńska – Małkinia (przez: Ząbki, Zielonkę, Ossów, Kobyłkę, Wołomin, Tłuszcz itd.). Są one obsługiwane przez przewoźnika samorządowego Koleje Mazowieckie. Kasy sprzedają bilety na pociągi wszystkich relacji krajowych. Obok dworca zlokalizowana jest stacja metra linii M2.

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana pasażerska na dobę	miejsce w Polsce
2017^[7]	20 000-24 000
2018^[8]	20 000-24 000	10
2019^[7]	17 000-20 000
2020^[7]	10 000-12 000
2021^[7]	8 000-10 000
2022^[9]	10 000-12 000	23

Opis stacji

Perony

Stacja pasażerska składa się z dwóch peronów o długości 213 metrów.

Peron 1 – Peron wyspowy (dwie krawędzie peronowe)
Peron 2 – Peron boczny (jedna krawędź peronowa)

Budynek dworcowy

Na zachodniej głowicy peronów znajdują się wejścia do części dworca w której znajduje się hall z kasami biletowymi.

Wyposażenie:

kasy biletowe czynne całodobowo
biletomaty

Wejścia na perony i przejścia przez tory

Na perony stacji można wejść od al. „Solidarności” bezpośrednio oraz przez hall z kasami biletowymi. Na perony można się również dostać przez centrum handlowe Galeria Wileńska.

Przejście naziemne: Na wschodniej głowicy peronów znajduje się przejście naziemne po torach łączące al. „Solidarności” i ul. Białostocką. Z przejścia można również wejść na perony.
Przejazd kolejowy: Na wschód od peronu znajduje się przejazd kolejowy. Jest zabezpieczony rogatkami. Znajduje się w ciągu ulicy Kosmowskiej.

Połączenia pasażerskie

Warszawa Wileńska jest stacją początkową i końcową dla pociągów Kolei Mazowieckich do/ze stacji:

Linia R60

Czyżew
Łochów
Małkinia
Tłuszcz
Wołomin Słoneczna (przed 1 lipca 2016 r. tylko do stacji Wołomin)

Linia R61

Wyszków

W przeszłości Koleje Mazowieckie uruchamiały z Warszawy Wileńskiej pociągi do/ze stacji Ząbki, Zielonka (linia R60), Ostrołęka (linia R61).

Układ torowy

Schemat stacji Warszawa Wileńska

2 tory główne zasadnicze linii kolejowej nr 21 Warszawa Wileńska – Zielonka
- Tory na północ od torów głównych zasadniczych
  - 4 tory odstawcze
- Tory na południe od torów głównych zasadniczych
  - Tor główny dodatkowy przy peronie 1
  - Zespół bocznic

Inne obiekty infrastruktury kolejowej

Nastawnia znajdująca się na wschód od peronów, kierująca ruchem na stacji
Ruchem na stacji kierują semafory świetlne.

Komunikacja miejska

Do dworca można dojechać autobusami i tramwajami Zarządu Transportu Miejskiego oraz linią metra M2.

Przypisy

↑ [1], l.p. 498.
↑ Jarosław Zieliński: Koneser, Ząbkowska i okolice. Warszawa: Wydawnictwo EKBIN, 2017, s. 118. ISBN 978-83-940941-9-5.
↑ Danuta Szmit-Zawierucha: O Warszawie inaczej (anegdoty, fakty, obserwacje). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Anagram, 1996, s. 200. ISBN 83-86086-28-9.
↑ Marian Marek Drozdowski: Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 153.
↑ Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze, [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 17. ISBN 978-83-927791-5-5.
↑ Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze, [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 18. ISBN 978-83-927791-5-5.
↑ ^a ^b ^c ^d Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .
↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].

Linki zewnętrzne

Warszawa Wileńska w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Informacja o Dworcu na stronie SISKOM

Warszawa Wileńska
Linia 21 Warszawa Wileńska – Wołomin Słoneczna (0,062 km)
		Warszawa Wileńska Marki odległość: 2,656 km

[1] [1], l.p. 498.

[2] Jarosław Zieliński: Koneser, Ząbkowska i okolice. Warszawa: Wydawnictwo EKBIN, 2017, s. 118. ISBN 978-83-940941-9-5.

[3] Danuta Szmit-Zawierucha: O Warszawie inaczej (anegdoty, fakty, obserwacje). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Anagram, 1996, s. 200. ISBN 83-86086-28-9.

[4] Marian Marek Drozdowski: Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 153.

[5] Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze, [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 17. ISBN 978-83-927791-5-5.

[6] Janusz Sujecki: Relikty kolejowych imperiów na Pradze, [w:] Odkrywanie warszawskiej Pragi. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2009, s. 18. ISBN 978-83-927791-5-5.

[utk2-7] Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).

[utk1-8] Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .

[utk23-9] Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]