Linia kolejowa nr 1 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Linia nr 1
Warszawa Zachodnia – Katowice
Mapa przebiegu linii kolejowej 1
Dane podstawowe
Zarządca

PKP Polskie Linie Kolejowe

Numer linii

1

Tabela SRJP

601, 102, 101

Długość

316,066 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Prędkość maksymalna

160[1] km/h

Zdjęcie LK1
Historia
Lata budowy

1840–1848*

Rok otwarcia

1844–1848*

Rok elektryfikacji

1937, 1953-57, 1967

Linia kolejowa nr 1 Warszawa ZachodniaKatowice – zelektryfikowana, prawie w całości dwutorowa[2] linia kolejowa o długości 316,066 km. W latach 1845–1847[3] otwarto odcinek Warszawa Zachodnia – Dąbrowa Górnicza Ząbkowice (Kolej Warszawsko-Wiedeńska), a w roku 1859 odcinek Dąbrowa Górnicza Ząbkowice – Katowice.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Do I wojny światowej

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Kolej Warszawsko-Wiedeńska.

Projekt budowy linii kolejowej z Warszawy (znajdującej się wówczas w zaborze rosyjskim) do granicy z zaborem austriackim powstał już w 1835 r. Ponieważ ze stacji Granica w miejscowości Maczki (obecnie dzielnica Sosnowca), leżącej nad granicą rosyjsko-austriacką, projektowany szlak miał się łączyć z linią kolejową przez Kraków do Wiednia, projektowana linia otrzymała nazwę Droga Żelazna Warszawsko-Wiedeńska. Trasę przeprowadzono według projektu inż. Stanisława Wysockiego.

W 1839 r. utworzono Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i w 1840 rozpoczęto roboty na odcinku z Warszawy do Skierniewic. Początkowo rozważano wybór trakcji parowej lub powozów ciągniętych po szynach przez konie, lecz ostatecznie zdecydowano się na nowoczesną trakcję parową. Towarzystwo jednak zbankrutowało w 1842 r., co spowodowało wstrzymanie robót. Mimo to, 4 lipca 1843 rząd Królestwa powołał Zarząd Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i podjął prace w 1844 r. W listopadzie tego roku ukończono pierwszy odcinek linii z Warszawy do Pruszkowa. 28 listopada 1844 przejechał nim pierwszy pociąg wiozący namiestnika Królestwa i zaproszonych gości. Droga zajęła 26 minut, a powrotna 20 minut.

Otwarcie do ruchu

[edytuj | edytuj kod]

14 czerwca 1845 ukończono odcinek do Grodziska Mazowieckiego i wówczas otwarto kolej do użytku. 15 października 1845 kolej doprowadzono do Skierniewic i Łowicza, 1 grudnia 1846 do Częstochowy, a 1 kwietnia 1848 do granicy w Maczkach. Cała linia miała długość 327,6 km i miała 27 stacji. Była to pierwsza linia kolejowa na ziemiach Królestwa Polskiego, a zarazem druga linia kolejowa w całym Imperium Rosyjskim (w skład którego wchodziły ziemie zaboru rosyjskiego) po zbudowanym wcześniej krótkim odcinku Carskosielskiej drogi. Jako wyjątek wśród kolei na obszarze Cesarstwa Rosyjskiego miała ona