Wilhelm (książę Walii) – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wilhelm (2024) | |
Książę Cambridge | |
Okres | od 29 kwietnia 2011 |
---|---|
Książę Kornwalii | |
Okres | od 8 września 2022 |
Poprzednik | |
Książę Rothesay | |
Okres | od 8 września 2022 |
Poprzednik | |
Książę Walii | |
Okres | od 9 września 2022 |
Poprzednik | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Ojciec | |
Matka | |
Rodzeństwo | |
Żona | Katarzyna, księżna Walii |
Dzieci | |
Odznaczenia | |
Wilhelm, książę Walii[1], potocznie określany w mediach jako książę William (ang. William Arthur Philip Louis; ur. 21 czerwca 1982 w Londynie) – książę Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów, następca brytyjskiego tronu. Książę Cambridge od 29 kwietnia 2011, książę Kornwalii i Rothesay od 8 września 2022, książę Walii od 9 września 2022.
Pierworodny syn króla Zjednoczonego Królestwa Karola III i jego pierwszej żony, Diany, księżnej Walii. W 2011 ożenił się z Catherine Middleton, z którą ma troje dzieci: Jerzego (ur. 2013), Karolinę (ur. 2015) i Ludwika (ur. 2018).
Rodzina i edukacja
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 21 czerwca 1982 o godz. 21:03 w Szpitalu Św. Marii w dzielnicy Paddington w Londynie po ponad 16-godzinnym porodzie[2][3]. Jego ojcem jest Karol III, król Wielkiej Brytanii, najstarszy syn królowej Elżbiety II i Filipa, księcia Edynburga, a matką – lady Diana Spencer, najmłodsza córka Edwarda Spencera. Ze strony matki jest potomkiem króla Karola II Stuarta poprzez jego nieślubnego syna Henry’ego FitzRoya[a], tym samym jest pierwszym od czasów królowej Anny potomkiem króla Karola I Stuarta, który niemal na pewno zasiądzie na brytyjskim tronie. Ma młodszego brata, księcia Henryka. Jego macochą jest Kamila, która dała mu przyrodnie rodzeństwo: brata Toma Parkera Bowlesa i siostrę Laurę Lopes.
Został ochrzczony 4 sierpnia 1982 w pokoju muzycznym Pałacu Buckingham. Uroczystość poprowadził arcybiskup Canterbury, dr Robert Runcie. Otrzymał cztery imiona: Wilhelm Artur Filip Ludwik[4], na cześć: Wilhelma Zdobywcy, króla Artura, Filipa, księcia Edynburga i Ludwika Mountbattena. Jego rodzicami chrzestnymi byli: król Hellenów Konstantyn II, sir Laurence van der Post, Aleksandra Windsor, lady Ogilvy, Natalia Grosvenor, księżna Westminster, Norton Knatchbull, lord Romsey i lady Susan Hussey.
Był wychowywany przez matkę, która sama chciała opiekować się dziećmi, sprzeciwiając się zwyczajom rodziny królewskiej, której potomkami zajmuje się służba[5][6]. W zajmowaniu się Wilhelmem pomagały jej nianie: Barbara Barnes[7] i Olga Powell[6]. Wilhelm był inteligentnym, opanowanym, rozważnym, odpowiedzialnym i dojrzałym ponad swój wiek, ale też nieco nieśmiałym dzieckiem[8].
3 czerwca 1991 trafił na oddział intensywnej terapii Królewskiego Szpitala Berkshire, gdzie przeszedł operację czaszki po uderzeniu w głowę kijem golfowym przez innego ucznia[9].
31 sierpnia 1997 jego matka zginęła w wypadku samochodowym w Paryżu, zaledwie kilka dni po wspólnych wakacjach z Wilhelmem i Henrykiem, które spędzili w Saint-Tropez w południowej Francji[10]. Obaj książęta w chwili śmierci matki przebywali z królową Elżbietą II w zamku Balmoral. Ich ojciec Karol obudził Wilhelma w nocy, aby powiadomić go o śmierci matki. Na pogrzebie matki szedł za trumną od Pałacu Buckingham aż do Westminster Abbey w towarzystwie ojca, brata, dziadka księcia Filipa i wuja – Charlesa Spencera. Podczas ceremonii lord Spencer obiecał, że rodzina Spencerów będzie się bardziej interesowała dziećmi Diany, chociaż Wilhelm od momentu pogrzebu nie widział za często ani jego, ani matki Diany (Frances Shand Kydd).
Rozpoczął naukę w przedszkolu prowadzonym przez Jane Mynor, później uczęszczał do prywatnego przedszkola Wetherby School w zachodnim Londynie i do szkoły prywatnej Ludgrove School w Berkshire. Po zdaniu egzaminów wstępnych został przyjęty do Eton College[11]. Ze szczególnym zainteresowaniem studiował biologię, geografię i historię sztuki na poziomie zaawansowanym. Po ukończeniu koledżu zrezygnował na rok z kontynuowania edukacji. W tym czasie wziął udział w obozie British Army w Belize, później został wolontariuszem Raleigh International w południowym Chile[12].
Po zakończeniu przerwy w 2001 rozpoczął naukę na Uniwersytecie w St Andrews[13]. Naukę rozpoczął od kursu historii sztuki, później zmienił przedmiot na geografię[14]. W 2005 ukończył studia, uzyskując stopień szkockiego magistra geografii[15]. Podczas nauki używał imienia William Wales[16].
Po ukończeniu studiów uczył się administrowania majątkiem ziemskim księcia i księżnej Devinshire w Chatsworth Estate, pracował w rzeźni, odbył praktyki w dziale finansowania organizacji charytatywnych w londyńskiej siedzibie HSBC, poza tym pracował w Bank of England, w królewskiej kancelarii adwokackiej Farrer and Co, na giełdzie londyńskiej, w biurze firmy Llyod’s of Londyn, w Urzędzie Regulacji Rynków Finansowych i w oddziale ratowniczym królewskich sił powietrznych RAF Valley Mountain Rescue Team[17].
Kariera militarna
[edytuj | edytuj kod]W styczniu 2006 wstąpił do Royal Military Academy Sandhurst, którą ukończył 15 grudnia 2006, otrzymując stopień podporucznika[18]. Po ukończeniu Akademii zatrudnił się jako pilot śmigłowca ratunkowego RAF[19]. 1 stycznia 2009 został kapitanem trzech rodzajów Brytyjskich Sił Zbrojnych: piechoty morskiej, marynarki wojennej i sił powietrznych. Został mianowany honorowym dowódcą m.in. bazy Royal Navy HMNB Clyde w Szkocji oraz honorowym dowódcą flotylli okrętów podwodnych. W 2010 odbył w Anglesey ośmiomiesięczne szkolenie ze sterowania śmigłowcem „Sea King”[20]. W lutym 2011 został mianowany pułkownikiem Pierwszego Batalionu Gwardii Irlandzkiej[21]. We wrześniu 2013 zakończył służbę w RAF[22], podczas której przeprowadził ponad 150 misji i wylatał prawie 1,3 tys. godzin na pokładach śmigłowców „Sea King”[23].
W marcu 2015 podjął pracę w Bond Air Services i został pilotem śmigłowca lotniczego pogotowania ratunkowego w Bedfordshire, Cambridgeshire, Norfolk i Suffolk[24].
Obowiązki księcia
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec 1982 towarzyszył rodzicom podczas ich oficjalnej wizyty w Australii i Nowej Zelandii[25][26]. 1 marca 1991 podczas wizyty w Cardiff z okazji Dnia św. Dawida dał swoje pierwsze oficjalne wystąpienie w katedrze Llandaff[27]. W lipcu 2005 po raz pierwszy reprezentował babkę, uczestnicząc w obchodach rocznicy zakończenia II wojny światowej w Nowej Zelandii. W lipcu 2011 odbył oficjalną podróż do Kanady, gdzie m.in. wygłosił przemówienia podczas uroczystości w Ottawie z okazji 144. rocznicy powstania Kanady oraz na Wyspie Księcia Edwarda[28].
Pierwszym patronatem księcia Wilhelma był patronat nad UK Centrepoint, organizacją zajmującą się pomocą nieletnim bezdomnym. Wspiera także Tusk Trust, afrykańską organizację charytatywną mającą na celu ochronę dzikich zwierząt i proekologiczną edukację lokalnych społeczności[29].
Od maja 2006 przewodniczy Angielskiej Federacji Piłki Nożnej. W lutym 2007 został wiceprezesem Walijskiej Unii Rugby. W kwietniu 2008 został uhonorowany Orderem Podwiązki podczas uroczystej ceremonii na zamku w Windsorze[30]. Od 23 czerwca 2010 jest Królewskim Członkiem Towarzystwa Królewskiego.
Przyszłość
[edytuj | edytuj kod]W momencie objęcia tronu przez ojca odziedziczył tytuły księcia Rothesay i księcia Kornwalii, dzień później został ogłoszony przez króla księciem Walii. Jako najstarszy syn króla Karola III odziedziczy w przyszłości tytuły króla Wielkiej Brytanii i tylu państw Wspólnoty, ile w momencie jego wstąpienia na tron będzie nadal monarchiami uznającymi monarchę Wielkiej Brytanii także jako własnego monarchę. Jeżeli zdecyduje się używać swojego pierwszego imienia, będzie królem Wilhelmem V. Może również użyć jednego ze swoich pozostałych imion (Artur, Filip i Ludwik), w każdym przypadku będzie pierwszym historycznie potwierdzonym brytyjskim monarchą, używającym takiego imienia.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Podobnie jak matka, nie lubi królewskiego protokołu i ceni sobie swobodę w relacjach z poddanymi.
Został sportretowany w serialu komediowym The Windsors (od 2016), w rolę Wilhelma wcielił się Hugh Skinner[31].
Związki
[edytuj | edytuj kod]Prywatne życie księcia wzbudza zainteresowanie prasy. Przed ślubem z Katarzyną spotykał się m.in. z Carly Massy-Bitch, Daviną Duckworth-Chad, Jeccą Craig[32], Arabellą Musgrave i Olivią Hunt[33]. Wśród potencjalnych partnerek Wilhelma wymieniano także m.in. piosenkarki Christinę Aguilerę i Natalie Imbruglię.
W 2004 media ogłosiły, że od dwóch lat spotyka się z Catherine Middleton[34]. Para pojawiła się razem podczas kilku rodzinnych uroczystości, a wybranka księcia wydawała się być akceptowana przez dwór królewski[35]. 14 kwietnia 2007 media poinformowały o końcu związku Wilhelma i Kate, jednak wkrótce para ponownie zaczęła pojawiać się razem publicznie[36]. 16 listopada 2010 Pałac Buckingham poinformował, że Wilhelm i Catherine zaręczyli się podczas wakacji w Kenii[37]. Książę podarował narzeczonej pierścionek zaręczynowy swojej matki[38].
Zobacz też:Pobrali się 29 kwietnia 2011 w Opactwie Westminsterskim[39] o godz. 11.00 czasu angielskiego. Ślubu udzielił im arcybiskup Canterbury Rowan Williams[40].
Potomstwo
[edytuj | edytuj kod]22 lipca 2013 na sztalugach przed Pałacem Buckingham została umieszczona informacja o narodzinach pierwszego syna[41]. Dzień później książę wraz z żoną pokazali publicznie potomka, który otrzymał imiona Jerzy Aleksander Ludwik.
2 maja 2015 Pałac Kensington ogłosił, że urodziła się córka książęcej pary[42] – Karolina Elżbieta Diana.
23 kwietnia 2018 o godz. 11:01 brytyjskiego czasu urodził się drugi syn książęcej pary[43], Ludwik Artur Karol.
Tytulatura
[edytuj | edytuj kod]Książę Wilhelm nosi tytuł księcia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (Prince of United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland) i jest tytułowany Jego Królewską Wysokością Księciem Walii (His Royal Highness The Prince of Wales)[44][1]. 29 kwietnia 2011 królowa Elżbieta II przyznała mu z okazji jego ślubu tytuł księcia Cambridge z dodatkowymi tytułami hrabiego Strathearn i barona Carrickfergus[40][44], a 25 stycznia 2020 przyznała mu tytuł Lorda i Wysokiego Komisarza Zgromadzenia Ogólnego Kościoła w Szkocji[45].
Dzień po wstąpieniu ojca na tron otrzymał tytuł księcia Walii, wcześniej otrzymał tytuły: księcia Kornwalii, księcia Rothesay, hrabi Carrick, barona Renfrew, władcy Wysp oraz księcia i wielkiego zarządcy Szkocji[1]. 13 lutego 2023 otrzymał tytuł hrabiego Chester.
Odznaczenia (lista niepełna)
[edytuj | edytuj kod]- Order Podwiązki – 23 kwietnia 2008[46]
- Order Ostu – 25 maja 2012[47][48]
- Medal Złotego Jubileuszu Królowej Elżbiety II – 6 lutego 2002[49]
- Medal Diamentowego Jubileuszu Królowej Elżbiety II – 2012
- Odznaka pilota RAF
- Medal za Osiągnięcie – Stany Zjednoczone, 6 lipca 2008[50][51]
- Order Zasługi Tuvalu – Tuvalu, 2017[52][53]
Genealogia
[edytuj | edytuj kod]Prapradziadkowie | Król Wielkiej Brytanii | Claude Bowes-Lyon | Król Grecji | Ludwik Battenberg | Charles Spencer | James Hamilton | James Roche | William Smith Gill |
Pradziadkowie | Król Wielkiej Brytanii | Andrzej Glücksburg (1882–1944) | Albert Spencer (1893–1975) | Edmund Roche (1885–1955) | ||||
Dziadkowie | Królowa Wielkiej Brytanii | Edward Spencer (1924–1992) | ||||||
Rodzice | Król Wielkiej Brytanii | |||||||
Wilhelm Mountbatten-Windsor (ur. 21 czerwca 1982) |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c King Charles III pays tribute to his 'darling mama' in first address [online], BBC News [dostęp 2022-09-09] (ang.).
- ↑ Official Website: Prince William Profile. Royal.gov.uk. [dostęp 2011-06-04]. (ang.).
- ↑ Andrew Morton: Diana. Prawdziwa historia. Elżbieta Królikowska-Avis (tłum.). Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” Spółka z o.o., 1992, s. 85. ISBN 83-10-09673-9.
- ↑ Grant 1997 ↓, s. 45.
- ↑ Andrew Morton: Diana. Prawdziwa historia. Elżbieta Królikowska-Avis (tłum.). Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” Spółka z o.o., 1992, s. 86. ISBN 83-10-09673-9.
- ↑ a b Paul Burrell: Tacy byliśmy. Wspominając Dianę. Magdalena Stysz (tłum.). Wydawnictwo Magnum, 2007, s. 139. ISBN 978-83-89656-29-2.
- ↑ Andrew Grant: Lady Diana 1961–1997. Koniec baśni. Videograf II, 1997, s. 46. ISBN 83-7183-052-1.
- ↑ Andrew Morton: Diana. Prawdziwa historia. Elżbieta Królikowska-Avis (tłum.). Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” Spółka z o.o., 1992, s. 153–154. ISBN 83-10-09673-9.
- ↑ Andrew Grant: Lady Diana 1961–1997. Koniec baśni. Videograf II, 1997, s. 62. ISBN 83-7183-052-1.
- ↑ Katie Nicholl , Harry. Biografia, Wydawnictwo Prószyński Media Sp. z o.o., 2018, s. 34–35, ISBN 978-83-8123-232-6 .
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 28.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 53.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 59.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 70.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 89.
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 35.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 95–96.
- ↑ Royal News: December 2006. nettyroyal.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-09)]..
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 96.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 132, 135.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 151.
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 113.
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 122.
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 122–123.
- ↑ Andrew Morton: Diana. Prawdziwa historia. Elżbieta Królikowska-Avis (tłum.). Wydawnictwo „Nasza Księgarnia” Spółka z o.o., 1992, s. 90. ISBN 83-10-09673-9.
- ↑ Andrew Grant: Lady Diana 1961–1997. Koniec baśni. Videograf II, 1997, s. 47–48. ISBN 83-7183-052-1.
- ↑ Paul Burrell: Tacy byliśmy. Wspominając Dianę. Magdalena Stysz (tłum.). Wydawnictwo Magnum, 2007, s. 137. ISBN 978-83-89656-29-2.
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 87–88.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 136.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 121.
- ↑ Royal satire The Windsors will return for a second series on Channel 4. radiotimes.com. [dostęp 2018-01-03].
- ↑ Jobson 2024 ↓, s. 35–36.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 63, 150.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 73–76, 81, 93–96, 106.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 120–121, 125–126, 128.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 109–111.
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 138.
- ↑ Katie Nicholl , Harry. Biografia, Wydawnictwo Prószyński Media Sp. z o.o., 2018, s. 130, 135, ISBN 978-83-8123-232-6 .
- ↑ Moody 2013 ↓, s. 145.
- ↑ a b Moody 2013 ↓, s. 146.
- ↑ Royal baby: Kate gives birth to boy. www.bbc.co.uk, 22 lipca 2013. [dostęp 2013-07-22]. (ang.).
- ↑ Kate urodziła. tvn24.pl. [dostęp 2015-05-02].
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2018-04-23] .
- ↑ a b Decyzja Elżbiety II o nadaniu tytułów. officialroyalwedding2011.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-18)]. (ang.)..
- ↑ Elżbieta II przyznała Williamowi nowy królewski tytuł. Jakie będą jego nowe obowiązki?. onet.pl. [dostęp 2020-01-26].
- ↑ Prince William is appointed to the Order of the Garter. princeofwales.gov.uk, 2008-04-23. [dostęp 2011-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-10)]. (ang.).
- ↑ New appointments to the Order of the Thistle. royal.gov.uk, 2012-05-29. [dostęp 2012-06-18]. (ang.).
- ↑ The Duke of Cambridge is appointed Knight of the Most Ancient and Most Noble Order of the Thistle by The Queen. princeofwales.gov.uk, 2012-05-29. [dostęp 2012-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-05)]. (ang.).
- ↑ Książę William w mundurze RAF-u i z medalem. interia.pl. [dostęp 2010-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-22)].
- ↑ Prince William to receive US medal for role in drugs bust. hellomagazine.com, 6 lipca 2008. [dostęp 2011-04-17]. (ang.).
- ↑ Sunday Express – US gives William a medal. postimage.org, 6 lipca 2008. [dostęp 2011-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 marca 2012)]. (ang.).
- ↑ Kate & William to receive Tuvalu Order of Merit. katemiddletonreview.com, 1 kwietnia 2017. [dostęp 2018-05-19]. (ang.).
- ↑ Kate gets her first gong... from island sinking into the Pacific: Duchess of Cambridge receives award from Tuvalu for raising climate change awareness. dailymail.co.uk, 4 listopada 2017. [dostęp 2018-05-19]. (ang.).
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wnuczka Henry’ego FitzRoya – lady Isabella FitzRoy – poślubiła Francisa Seymoura-Conwaya, a jednym z ich synów był admirał lord Hugh Seymour, którego wnuczka Adelaide Seymour poślubiła Fredericka Spencera, w linii prostej prapradziadka Diany Spencer
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marcia Moody , Kate. Księżna Cambridge, Anna Bezpiańska-Oglęcka (tłum.), Dream Books, 2013, ISBN 978-83-936945-8-7 .
- Robert Jobson: Catherine, siężna Walii. Biografia. Piotr Grzegorzewski (tłum.). Wydawnictwo W.A.B., 2024. ISBN 978-83-8387-081-6.