Wybory parlamentarne w Finlandii w 2019 roku – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wybory parlamentarne w Finlandii (fiń. Eduskuntavaalit 2019, szw. Riksdagsvalet i Finland 2019) odbyły się 14 kwietnia 2019^[1].

Po wyborach z 2015 roku rząd został utworzony przez trójpartyjną koalicję centroprawicową, złożoną z Partii Centrum, Partii Finów i Partii Koalicji Narodowej^[2]. 28 maja 2015 roku parlament udzielił wotum zaufania premierowi Juha Sipilä stosunkiem głosów 128 do 62^[3].

10 czerwca 2017 "Partia Finów" wybrała Jussi Halla-aho na nowego lidera partii, po tym jak długoletni przywódca Timo Soini postanowił ustąpić. Po rozmowach między trzema przywódcami koalicyjnymi Sipilä i minister finansów Petteri Orpo ogłosili, że nie będą już współpracować w koalicyjnym rządzie z Partią Finów. Upadek rządu został zażegnany 13 czerwca, kiedy dwudziestu deputowanych odeszło z grupy parlamentarnej Partii Finów, tworząc zręby partii "Błękitna Przyszłość". Jedna posłanka (Kike Elomaa) powróciła później do Partii Finów, a poseł (Kaj Turunen) przeszedł do "Partii Koalicji Narodowej". 30 czerwca do Partii Koalicji Narodowej przeszła niezależna posłanka Veera Ruoho (opuściła Partię Finów po wyborze Halla-aho na lidera). Rząd Sipilä zachował większość w parlamencie, ponieważ Błękitna Przyszłość została nowym członkiem koalicji po przejściu Partii Finów do opozycji^[4].

8 marca 2019 premier Sipilä wobec niemożności przeprowadzenia reformy służby zdrowia podał się do dymisji. Jednak tego samego dnia prezydent Sauli Niinistö mianował go szefem rządu tymczasowego. Kilku fińskich analityków politycznych (m.in. Thomas Karv, Teivo Teivainen) zinterpretował jego rezygnację jako ruch strategiczny. W ten sposób Partia Centrum może się odrodzić w sondażach^[5].

Po skandalu związanym z wykorzystywaniem seksualnym dzieci w Oulu przez imigrantów^[6] poparcie dla antyimigracyjnej "Partii Finów" wzrosło z około 8,5% do 9% pod koniec 2018 roku. Osiągając ostatecznie ~17,5% w wyborach parlamentarnych.

Socjaldemokraci zaproponowali podniesienie podatków w celu sfinansowania hojnego systemu opieki społecznej^[7]. Wśród poruszanych tematów znalazły się edukacja, sprawiedliwe życie zawodowe, zmniejszanie nierówności, walka ze zmianami klimatu^[8]

Liga Zielonych w trakcie kampanii skupiła się na zagadnieniach dotyczących klimatu, edukacji, eliminacji ubóstwa^[9].

Główne tematy na których skupił się Ruch Teraz dotyczyły gospodarki rynkowej, zmiany klimatu, indywidualnego uznania, demokracji elektronicznej i miłości do UE^[10][11].

Ruch Siedmiu Gwiazd prowadził swoją kampanię pod hasłem "Zdrowa Finlandia" (fiń. "Terve Suomi"). Poruszone zagadnienia dotyczyły zachowania niezależność i bezstronność Finlandii, kontrolowanej polityki imigracyjnej i eliminacja ubóstwa^[12].

Kampania wyborcza przyniosła „niezwykły poziom agresji”^[13], biorąc pod uwagę, że „ataki na polityków są rzadkie w Finlandii”^[14]. Pod koniec marca pewien mężczyzna uderzył w klatkę piersiową kandydata "Sojusz Lewicy" Saida Ahmeda, nazywając go niewiernym i pedofilem^[15] dzień po tym, jak człowiek noszący logo skrajnie prawicowej grupy antyimigranckiej Żołnierze Odyna (SoO) próbował zaatakować ministra spraw zagranicznych Timo Soini z partii "Błękitna Przyszłość" (fiń. Sininen tulevaisuus).

Harmonogram wyborów parlamentarnych w 2019 roku^[16][17][18]:

200 członków Eduskunta wybieranych jest przy użyciu ordynacji proporcjonalnej w 13 okręgach wielomandatowych. Mandaty przydzielone są zgodnie z metodą D'Hondta. Liczba wybranych przedstawicieli jest proporcjonalna do liczby ludności w okręgu na sześć miesięcy przed wyborami. Wyspy Alandzkie mają jednomandatowy okręg wyborczy i własny system partyjny^[19][20]. W porównaniu do poprzednich wyborów z 2015 roku, jeden mandat został przeniesiony z Sawonii-Karelii do Uusimaa.

Okręg wyborczy	Mandaty
1. Helsinki	22
2. Uusimaa	36
3. Finlandia Właściwa	17
4. Satakunta	8
5. Wyspy Alandzkie	1
6. Tavastia	14
7. Pirkanmaa	19
8. Finlandia Południowo-Wschodnia	17
9. Sawonia- Karelia	15
10. Vaasa	16
11. Finlandia Środkowa	10
12. Oulu	18
13. Laponia	7

Partia		Głosy	%	Mandaty	+/–
	Socjaldemokratyczna Partia Finlandii	546 471	17,73	40	6
	Prawdziwi Finowie	538 805	17,48	39	1
	Partia Koalicji Narodowej	523,957	17,00	38	1
	Partia Centrum	423 920	13,76	31	18
	Liga Zielonych	354,194	11,49	20	5
	Sojusz Lewicy	251 808	8,17	16	4
	Szwedzka Partia Ludowa	139 640	4,53	9	±0
	Chrześcijańscy Demokraci	120 144	3,90	5	±0
	Ruch Teraz	69 427	2,25	1	N
	Błękitna Przyszłość	29 943	0,97	0	N
	Partia Piratów	19 032	0,62	0	±0
	Koalicja Åland	11 640	0,38	1	±0
	Ruch Siedmiu Gwiazd	11 366	0,37	0	N
	Partia Obywatelska	7 645	0,25	0	N
	Partia Feministyczna	6 662	0,22	0	N
	Partia Liberalna - Wolność Wyboru	5 014	0,16	0	N
	Komunistyczna Partia Finlandii	4 305	0,14	0	±0
	Fińska Partia Sprawiedliwości Zwierząt	3 378	0,11	0	N
	Partia Niepodległości	2 444	0,08	0	±0
	Najpierw Finowie	2 366	0,08	0	N
	Komunistyczna Partia Robotnicza - Za Pokój i Socjalizm	1 240	0,04	0	±0
	Alternatywa dla Wysp Alandzkich, wspólna lista	358	0,01	0	±0
	Niezależni	8 157	0,26	0	–
Razem		3 081 916	100	200	0
Ważne głosy		3 081 916	99,42
Nieważne/puste głosy		17 844	0,58
Łączna liczba oddanych głosów		3 099 760	100
Zarejestrowani wyborcy/frekwencja		4 510 040	68,73
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości - wyniki

• W wyniku wyborów parlamentarnych mandaty uzyskały 92 kobiety, najwięcej w historii Eduskunty. Poprzedni rekord został ustanowiony w 2011 roku, kiedy to wybranych zostało 85 posłanek^[21].

• Po raz pierwszy w historii wyborów parlamentarnych żadna z partii w głosowaniu nie uzyskała poparcia powyżej 20%^[22].

• Harry Harkimo, były poseł "Partii Koalicji Narodowej, który założył Ruch Teraz dwanaście miesięcy wcześniej, został ponownie wybrany w swoim okręgu wyborczym, dając w ten sposób swojemu ruchowi pierwszego wybranego posła^[23]

• Zgodnie z obowiązującym prawem z rejestru partii prowadzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości usunięte zostały: Komunistyczna Partia Finlandii i Komunistyczna Partia Robotnicza - Za Pokój i Socjalizm. Żadna z tych partii nie wprowadziła dwa razy z rzędu w 2015 i 2019 swoich przedstawicieli do parlamentu, ani nie otrzymała co najmniej 2% całkowitej liczby głosów oddanych w skali kraju^[24].

Z powodu najgorszego wyniku wyborczego od 1917 roku Juha Sipilä ogłosił, że będzie przewodniczył Partii Centrum tylko do czasu następnego zjazdu we wrześniu 2019 roku^[25].

11 kwietnia w trakcie telewizyjnej debaty wyborczej Socjaldemokraci, Partia Koalicji Narodowej, Liga Zielonych, Sojusz Lewicy i Szwedzka Partia Ludowa oświadczyli, że odmówią przystąpienia do koalicji rządzącej z partią Prawdziwych Finów. Pomimo stanowiska pięciu partii, przewodniczący Partii Finów Jussi Halla-aho powiedział, że wszystkie partie powinny wykazać się odpowiedzialnością podczas tworzenia koalicji. Oznajmił, że najbardziej odpowiedzialnym sposobem utworzenia koalicji jest włączenie Partii Finów.^[26].

Dwa tygodnie później przewodniczący SDP Antti Rinne, lider rozmów na temat utworzenia nowego rządu, wysłał kwestionariusz do każdej z pozostałych stron, aby ocenić ich stanowiska w różnych kwestiach, takich jak dochód podstawowy, negocjacje zbiorowe, zmiany klimatu i reforma służby zdrowia^[27].

8 maja na podstawie odpowiedzi i wstępnych rozmów ze wszystkimi partiami Rinne ogłosił, że będzie negocjował utworzenie rządu z Partią Centrum, Ligą Zielonych, Sojuszem Lewicy i Szwedzką Partią Ludową^[28]. Negocjacje zakończyły się sukcesem, a nowy rząd rozpoczął funkcjonowanie 6 czerwca (wotum zaufania)^[29].

• Rząd Anttiego Rinne

Zobacz multimedia związane z tematem: Wybory parlamentarne w Finlandii w 2019 roku