Zbigniew Jujka – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 23 lipca 1935 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 18 listopada 2019 |
Zawód, zajęcie | dziennikarz, rysownik, satyryk |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Zbigniew Jujka (ur. 23 lipca 1935 w Starym Targu, zm. 18 listopada 2019 w Gdańsku[1][2]) – polski dziennikarz, rysownik satyryczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Franciszka (patrona Szkoły Podstawowej i Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Starym Targu oraz SP w Kębłowie[3][4][5]) i Stanisławy[2] z domu Hierowskiej (1904–1998). Brat Janusza, Mirosławy i Marii[6]. Ukończył w 1953 Liceum Ogólnokształcące w Kościanie[6]. W latach 1954–1961 studiował na Wydziale Architektury Wnętrz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecna Akademia Sztuk Pięknych). Debiutował jako rysownik-satyryk w 1953 w „Gazecie Zielonogórskiej”, potem związał się z „Dziennikiem Bałtyckim”. W latach 1960–1963 publikował tam cykl rysunkowy My i oni. Przez ponad 30 lat był redaktorem graficznym gazety. Od 1963 do końca życia (z przerwą w okresie stanu wojennego) w cyklu Dzienniczek, ukazującym się na łamach tego czasopisma, komentował poprzez rysunki satyryczne najważniejsze wydarzenia polityczne i społeczne upływającego tygodnia[1]. Współpracował także z innymi wydawnictwami w Polsce i za granicą (m.in. z „Gościem Niedzielnym”). Autor co najmniej 60 albumików, albumów i zbiorów rysunków[7]. Współautor albumowej antologii III Rzeczpospolita w karykaturze. Był także twórcą ilustracji książkowych i plakatów.
W latach 1989–1996 był prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Karykatury.
Od 1963 był mężem Marii Aftonas-Jujki[6] (artystki malarki, plastyczki, twórczyni tkaniny artystycznej[8]). Ojciec Alicji Grochowskiej (ur. 1964) i Przemysława Jujki (ur. 1967)[9][10].
Zmarł w Gdańsku, pochowany 23 listopada 2019 na cmentarzu Garnizonowym[11] (kwatera 2-D-42)[12].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (19 października 1998)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (1979)[14]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1973)[6]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (8 września 2005)[15]
- Medal św. Wojciecha (2009)[16]
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1974)[17]
- Odznaka „Zasłużony dla leśnictwa i przemysłu drzewnego” (1980)[6]
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1973)[6]
- Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Pomorskiego”[6]
Najważniejsze nagrody
[edytuj | edytuj kod]- 1968 – VI nagroda na International Salon of Cartoons w Montrealu
- 1975 – I nagroda od Włoskiego Komitetu Olimpijskiego w Ankonie
- 1977 – Nagroda San Remo na salonie Internationale Umorismo w Bordigherze
- 1977 – I nagroda na World Cartoon Exhibition w Knnoke-Heist
- 1978 – III nagroda na Satyrykonie w Legnicy
- 1979 – I nagroda na Satyrykonie w Legnicy
- 1986 – nagroda na Yomiuri International Cartoon Contest w Tokio
- 1986 – II nagroda na Satyrykonie w Legnicy
- 1987 – II nagroda na Krzywym Zwierciadle w Zielonej Górze
- 1988 – I nagroda na World Cartoon Gallery w Skopju
- 2000 – Nagroda „Eryka” ustanowiona przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Karykatury
- 2000 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury[18]
- 2003 i 2004 – Nagroda „Błękitnego Melonika Charliego”
- 2005 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji 60-lecia Dziennika Bałtyckiego[18]
- 2005 – dyplom honorowy Nagrody „Pro Ecclesia et Populo” przyznanej w archidiecezji gdańskiej
- 2006 – Nagroda Pomorska
- pięciokrotnie zdobył „Złote Szpilki” przyznawane przez tygodnik „Szpilki”
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]15 stycznia 2021 imię Zbigniewa Jujki nadano tramwajowi Pesa Jazz Duo nr 1069 w Gdańsku[10]. 9 października tego samego roku na budynku przy ulicy Marszałka Ferdynanda Focha w Gdańsku odsłonięto tablicę upamiętniającą Zbigniewa Jujkę. W gdańskich tramwajach i autobusach prezentowano klipy z twórczością rysownika[19].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Zmarł Zbigniew Jujka, znany gdański rysownik, grafik i dziennikarz. Miał 84 lata. gdansk.pl, 2019-11-18. [dostęp 2019-11-18].
- ↑ a b Zbigniew Jujka. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-03-10].
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Franciszka Jujki Stary Targ. waszaedukacja.pl. [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Franciszka Jujki w Starym Targu. zsstarytarg.szkolnastrona.pl. [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Patron szkoły Franciszek Jujka. szkola.zspkeblowo.pl. [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b c d e f g JUJKA ZBIGNIEW, karykaturzysta, dziennikarz. gdansk.gedanopedia.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Andrzej Januszajtis: Tego na pewno nie wiecie. Andrzej Januszajtis Zbyszkowi Jujce na pożegnanie. wyborcza.pl, 2019-11-24. [dostęp 2019-11-24].
- ↑ Maria Aftanas-Jujka. vivaoliva.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Satyryczne pomysły rodzą się nocą. tvn.pl, 2015-05-03. [dostęp 2019-11-23].
- ↑ a b Z uśmiechem przez Gdańsk. Słynny rysownik Zbigniew Jujka patronem gdańskiego tramwaju. gdansk.pl, 2021-01-15. [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Dariusz Szreter: Ostatnie pożegnanie Zbigniewa Jujki, rysownika. Pogrzeb odbył się na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku w sobotę 23.11.2019. dziennikbaltycki.pl, 2019-11-23. [dostęp 2019-11-23].
- ↑ Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 45, poz. 634 („za wybitne zasługi dla kultury polskiej”).
- ↑ Odznaczenia gdańskich dziennikarzy. „Dziennik Bałtycki”. 165 (10 805), s. 1, 25 lipca 1979. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2025-04-08].
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. gov.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Laureaci medalu św. Wojciecha. gdansk.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Grażyna Bral i inni red., Słownik dziennikarzy i publicystów Pomorza 1945–2005, Gdańsk: Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej, Oddział Morski w Gdańsku, 2008, s. 72–73 .
- ↑ a b Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. gdansk.pl. [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Przemysław Jujka , Popołudnie z Jujką, Adam Langowski, „Prowincja” (4), 2021, s. 129–135, ISSN 2082-0291 .