Zygmunt Karwacki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zygmunt Karol Karwacki
Stanisław Bończa
Ilustracja
podporucznik podporucznik
Data i miejsce urodzenia

20 października 1893
Czarnowiec (kielecczyzna)

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1916
Kościuchnówka

Przebieg służby
Lata służby

1914–1916

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 Pułk Piechoty LP

Stanowiska

komendant plutonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa †

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie)
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka 1 Kompanii Kadrowej

Zygmunt Karol Karwacki, ps. „Stanisław Bończa” (ur. 20 października 1893 w majątku Czarnowiec pow. Pińczów[1], poległ 4 lipca 1916 pod Kościuchnówką) – podporucznik Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych. Jego ojciec Karol Karwacki, właściciel Paśmiech i folwarku Czarnowiec żonaty z Ludwiką z domu Zakrzewską miał trzech synów: Zygmunta, Wacława[2] i Stefana.

Zygmunt Karwacki uczęszczał do gimnazjum w Kielcach, później kształcił się w Warszawie. Od 1910 roku czynnie uczestniczył w skautingu i w organizacjach niepodległościowych. W 1912 roku ukończył gimnazjum Konopczyńskiego w Warszawie[1] i podjął studia rolnicze w Krakowie. W tym samym roku wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich. W krótkim czasie awansował do stopnia podchorążego. W 1913 Komendant Józef Piłsudski odznaczył go najzaszczytniejszym wówczas odznaczeniem „Parasol”.

Podczas pobytu na wakacjach w Kieleckiem wyruszył konno do Krakowa i jako jeden z „siódemki” Beliny przekroczył granicę Królestwa[1]. 1 sierpnia 1914 roku Władysław Belina-Prażmowski otrzymał od Józefa Piłsudskiego rozkaz sformowania kilkuosobowego patrolu rekonesansowego z zadaniem dokonania zwiadu na tereny zaboru rosyjskiego. W skład patrolu razem z Beliną weszli strzelcy: Janusz Głuchowski, Antoni Jabłoński, Stefan Hanka-Kulesza, Stanisław Grzmot-Skotnicki, Ludwik Kmicic-Skrzyński, Zygmunt Karwacki jako przewodnik[3]. Po powrocie z pierwszego patrolu został przydzielony do grupy Mieczysława Ryś – Trojanowskiego, która wyruszyła do Kielc (Pierwsza Kompania Kadrowa). Wkrótce wrócił do kawalerii Bieliny i jako ułan, wachmistrz, a wkrótce szef 1 szwadronu Bieliny brał udział w operacji korczyńskiej we wrześniu 1914 roku. 9 października został mianowany na stopień podporucznika oraz komendanta garnizonu Kielce. Od listopada 1914 mianowany dowódcą plutonu w IV Batalionie, został ranny 25 grudnia 1914[1] w bitwie pod Łowczówkiem.

Do sierpnia 1915 roku wykonywał misje powierzane mu przez Józefa Piłsudskiego. Był też krótko kierownikiem wywiadu i komendantem POW okręgu radomskiego.

Wkrótce Zygmunta Karwackiego przeniesiono ponownie do działań liniowych jako komendanta plutonu w 2. kompanii I batalionu 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Brał udział w kampanii wołyńskiej gdzie poległ 4 lipca 1916 roku w bitwie pod Kostuchnówką nad Styrem. Zygmunt Karol Karwacki został pochowany w zbiorowej mogile w Wołczewsku[1]. Mogiła ta już nie istnieje.

Zygmunt Karol Karwacki został pośmiertnie mianowany kapitanem.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 19.
  2. Urodzony w 1895 roku gospodarował na ojcowiźnie, był znanym hodowcą koni. W okresie międzywojennym przez kilka lat sprawował urząd wiceministra rolnictwa.
  3. Patrz Ułańska siódemka.
  4. Polak (red.) 1993 ↓, s. 90.
  5. M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922 roku, s. 680.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 19 marca 1931 roku, s. 84.
  8. 6 sierpień: 1914 – 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Stanisław M. Przybyszewski Bieliniak z Paśmiech, Oleandry nr 3, Kielce 2002 r.
  • Przemysław Jerzy Witek – Redaktor „Oleandry” – Biuletyn Związku Piłsudczyków, Oddział Świętokrzyski w Kielcach – informacje mailowe.
  • Cezary Leżeński, Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 19. ISBN 83-04-03364-X.
  • Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.