French
DeutschAntoni Jabłoński (1896–1920) – Wikipedia, wolna encyklopedia
.jpg) | |
 major kawalerii | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1920 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 1 Pułk Ułanów Legionów Polskich, Sztab Frontu Wołyńskiego, 11 Pułk Ułanów |
| Stanowiska | zastępca dowódcy pułku ułanów, dowódca pułku ułanów |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
    | |
.png){kind=small}
Antoni Jabłoński ps. „Zdzisław” (ur. 13 czerwca 1896 w Usarzowie w powiecie opatowskim, zm. 22 października 1920 we Lwowie) – oficer I Brygady Legionów, major kawalerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Po skończeniu w Radomiu szkoły średniej handlowej w 1913 wstąpił na Uniwersytet Franciszkański we Lwowie[1] we Lwowie, gdzie został członkiem Związku Strzeleckiego.
Od 1914 do 1917 służył w szwadronie (następnie dywizjonie i pułku) W. Beliny-Prażmowskiego i jako najmłodszy uczestnik tzw. „siódemki” przekraczał z, nim 2 sierpnia 1914 granicę rosyjską[1]. W 1915 mianowany podporucznikiem i adiutantem Beliny w dywizjonie ułanów[1]. Od 6 lutego do 1 kwietnia 1917 wykładał przedmiot „terenoznawstwo” na kawaleryjskim kursie podoficerskim przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce[2]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany do marca 1918 w Beniaminowie, następnie działał w POW. W czasie służby w Legionach awansował kolejno do stopnia: kaprala patrolowego (1 września 1914), wachmistrza (15 listopada 1914), chorążego (5 marca 1915), podporucznika (2 lipca 1915) i porucznika (1 listopada 1916)[3].
Z dniem 1 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. W Krakowie przy 5 pułku piechoty Legionów zorganizował „Szwadron Kadrowy 1-go pułku ułanów”. 6 listopada 1918 wydał pierwszy rozkaz dzienny szwadronu. 17 listopada 1918 dowodzony przez niego szwadron został przeniesiony do Przemyśla, gdzie w styczniu następnego roku rozwinął się w dywizjon, który otrzymał nazwę „Dyon 1 Brygady Kawalerii”[4]. 17 grudnia 1918 został mianowany rotmistrzem. 16 marca 1919 dowodzony przez niego pododdział został włączony w skład 11 pułku ułanów, a on sam objął stanowisko zastępcy dowódcy pułku[5]. W kwietniu 1919 wziął udział w wyprawie wileńskiej. 19 kwietnia został ranny w czasie walk o Wilno[6]. W okresie od 16 czerwca do listopada 1919 był słuchaczem I Kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie. Po ukończeniu kursu i otrzymaniu tytułu „przydzielony do Sztabu Generalnego” został wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału III Sztabu Frontu Wołyńskiego. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu majora, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w dowództwie 2 Armii[7]. 28 lipca 1920 objął dowództwo 11 pułku ułanów. W sierpniu obłożnie zachorował[8]. 12 października 1920 pod Nową Sieniawką nad Bohem został ciężko ranny[9]. Zmarł 22 października 1920 w szpitalu we Lwowie, w następstwie odniesionej rany[10]. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach koło Opatowa. Pośmiertnie został mianowany podpułkownikiem.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]23 marca 1922 zebranie korpusu oficerskiego pułku podjęło uchwałę w sprawie nadania oddziałowi nazwy „11 pułk ułanów legionowych imienia podpułkownika Antoniego Jabłońskiego”[11]. Nazwa pułku nie została oficjalnie zatwierdzona[12].
Jego życiorys opisał Karol Koźmiński w książce pt. Kamienie na szaniec, wydanej w 1937[13].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1922)[14]
- Krzyż Niepodległości
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz pierwszy w 1922)[15]
- Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”[16]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c O kawalerii polskiej XX wieku s. 21
- ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 6.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 41.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 5-7.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 10-11.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 12-13.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 28 lipca 1920 roku, s. 646.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 22, 27.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 31.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 32.
- ↑ Soniński 1928 ↓, s. 33.
- ↑ Rocznik oficerów kawalerii 1930 ↓, s. 24.
- ↑ Co słychać w świecie kulturalnym. „Kamienie na szaniec”. 12 bohaterskich żywotów. „Dzień Dobry”. Nr 224, s. 7, 15 sierpnia 1939.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. z 1922 r. Nr 2, s. 111
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Walecznych w zamian za dyplomy „za Waleczność” byłego Frontu Litewsko-Białoruskiego, „Dziennik Personalny MSWojsk.”, z 1922 r. Nr 14, s. 412 [dostęp 2015-08-06].
- ↑ 6 sierpień: 1914 - 1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 18.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
- Marek Lis, Ksawery Zalewski: Podpułkownik Antoni Zdzisław Jabłoński. Sandomierz-Lipnik: na zlec. Urzędu Gminy - Wydawnictwo PAIR Myjakpress, 2008. ISBN 978-83-86436-89-7.
- Wikor Krzysztof Cygan, Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich. Gryf, Warszawa 1992, s.43-44. ISBN 82-85209-08-5
- Cezary Leżeński / Lesław Kukawski: O kawalerii polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, s. 21. ISBN 83-04-03364-X.
- Józef Soniński: Zarys historii wojennej 11-go Pułku Ułanów Legionowych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.