Janusz Głuchowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Janusz Głuchowski

„Janusz”

Gen. Janusz Głuchowski (1938)
generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	6 sierpnia 1888 Bukowa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	11 czerwca 1964 Londyn, Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Ułanów Legionów Polskich 7 Pułk Ułanów Lubelskich 4 Dywizja Kawalerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Okręg Korpusu Nr X Ministerstwo Spraw Wojskowych Dowództwo Jednostek Wojska w Wielkiej Brytanii
Stanowiska	dowódca szwadronu dowódca dywizjonu kawalerii dowódca pułku kawalerii dowódca brygady kawalerii dowódca dywizji kawalerii komendant centrum dowódca okręgu korpusu wiceminister spraw wojskowych dowódca JWWB
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Janusz Julian Głuchowski, ps. „Janusz” (ur. 6 sierpnia 1888 w Bukowej, zm. 11 czerwca 1964 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Urodził się 6 sierpnia 1888 w Bukowej, w rodzinie Mariana i Marii z Ziółkowskich. Uczęszczał do gimnazjum w Częstochowie. Był członkiem tajnej organizacji „Promieniści” i wziął udział w strajku szkolnym. W 1905 roku wstąpił do Organizacji Bojowej PPS. Został ranny w czasie akcji na urząd gminy w okolicach Częstochowy. W domu na ręcznej drukarni kopiował „Robotnika”. Zagrożony aresztowaniem wyjechał do Belgii i rozpoczął studia na Politechnice w Leodium. W 1909 roku założył oddział Związku Walki Czynnej i z czasem został zastępcą dowódcy Związku Strzeleckiego na Belgię. W 1912 roku ukończył oficerską szkołę Związku Strzeleckiego w Stróży pod Krakowem, uzyskując stopień oficera Związku i znak oficerski „Parasol”^[1].

W 1914 roku był komendantem plutonu w szkole letniej w Oleandrach^[2] i zastępcą Władysława Prażmowskiego ps. „Belina” w patrolu, który w nocy z 2 na 3 sierpnia, jako pierwszy przekroczył granicę zaboru austriackiego z zaborem rosyjskim w Kocmyrzowie i 4 sierpnia wieczorem powrócił do Krakowa, a 6 sierpnia wyruszył wraz z 1 Kompanią Kadrową do Miechowa.

 Osobny artykuł: Ułańska siódemka.

W październiku 1914 roku mianowany porucznikiem, a w listopadzie 1916 roku rotmistrzem^[2]. Następnie do 1917 roku służył w 1 pułku ułanów Legionów Polskich; dowodził kolejno szwadronem, dywizjonem, a wreszcie był ostatnim dowódcą pułku. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był komendantem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Jednocześnie wykładał na tym kursie taktykę^[3]. Po kryzysie przysięgowym w 1917 roku był internowany w Beniaminowie, a następnie w Oficerskim Obozie Jeńców w Werl. 2 kwietnia 1918 podpisał deklarację o wstąpieniu do Wojska Polskiego, która została wysłana do Rady Regencyjnej w Warszawie za pośrednictwem niemieckiej komendy obozu w Werl^[4].

Po uwolnieniu w październiku 1918 roku, w pierwszych dniach listopada, utworzył w Lublinie i Kraśniku, 3 pułk ułanów, następnie przemianowany na 7 pułk ułanów lubelskich, którym jako major, dowodził w zwycięskich bitwach pod Słonimem, Lipniszkami, Berdówką, Chochłem, Gródkiem, Wilją, Wiazyniem, Kamieniem, nad Dźwiną oraz pod Dereguszczem. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 roku w korpusie oficerów kawalerii^[5]. Stanowisko dowódcy pułku piastował do lipca 1920^[6], a następnie objął dowództwo I Brygady Jazdy z którą odniósł sukcesy w Małopolsce Wschodniej i na Wołyniu, wśród nich w bitwie pod Zasławiem.

Po zakończeniu wojny dowodził I Brygadą Kawalerii. W międzyczasie, od 1 grudnia 1924 do 20 sierpnia 1925 roku, był słuchaczem II Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. W październiku 1925 roku powierzono mu dowództwo 4 Dywizji Kawalerii. Później został zatwierdzony na tym stanowisku i 16 marca 1927 roku awansowany do stopnia generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 5. lokatą w korpusie generałów. 4 czerwca 1930 roku został mianowany komendantem Centrum Wyższych Studiów Wojskowych^[7]. 16 marca 1933, po śmierci generała brygady Stanisława Tessaro, został wyznaczony na stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu^[8]. 5 października 1935 roku Prezydent RP mianował go I wiceministrem spraw wojskowych^[9]. Był członkiem władz Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich^[10].

We wrześniu 1939 roku wydał, m.in. rozkaz utworzenia Dowództwa Obrony Warszawy z gen. Walerianem Czumą jako dowódcą oraz rozkaz ewakuacji nad granicę rumuńską wszystkich lotników niebędących w pierwszej linii. Internowany w Rumunii w obozie w Băile Herculane^[11].

Po wydostaniu się z obozu internowanych w Rumunii przedostał się na Środkowy Wschód, skąd w styczniu 1941 roku został powołany do Londynu, gdzie 21 marca 1941 został generałem do zleceń Naczelnego Wodza. W październiku 1941 roku objął dowództwo Brygady Szkolnej w Szkocji. 23 września 1943 roku został mianowany dowódcą Jednostek Wojska w Wielkiej Brytanii. Na tym stanowisku awansował 1 czerwca 1945 roku do stopnia generała dywizji.

Ostre stanowisko gen. Głuchowskiego względem Rosji oraz w sprawie równych uprawnień dla znajdujących się na terenie Niemiec byłych jeńców wojennych z kampanii wrześniowej i AK, spowodowało, że we wrześniu 1945 został przeniesiony do Londynu w dyspozycję MON.

Na wychodźstwie był jednym z twórców, a z czasem aż do śmierci, prezesem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie. Był też do ostatnich chwil życia prezesem Koła Generałów, prezesem Koła 1 pułku ułanów Legionów Polskich Beliny, Koła 7 pułku ułanów lubelskich, prezesem honorowym Koła 14 pułku ułanów jazłowieckich oraz od 1951 Inspektorem Wyszkolenia Brygadowego Koła Młodych „Pogoń”.

Zmarł 11 czerwca 1964 w Londynie. Został pochowany na Cmentarzu Brompton w Londynie^[12].

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[13][14]
• Krzyż Niepodległości z Mieczami (2 sierpnia 1931)^[15]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[16][17][13]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)^[13]
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 16 marca 1928^[18], 10 czerwca 1939^[19])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Znak oficerski „Parasol”
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”^[20]
• Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)^[13]
• Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[13]
• Order Krzyża Orła II klasy (Estonia, 1935)^[21][22]
• Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy (Łotwa)^[13]
• Krzyż Komandorski Orderu Łaźni (Wielka Brytania)
• Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej (Francja)^[13]
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)^[23]

• Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 82, 555, 597.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• CezaryC. Leżeński CezaryC., LesławL. Kukawski LesławL., O kawalerii polskiej XX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, ISBN 978-83-04-03364-1 .
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.