Kopenhag - Vikipedi

Kopenhag
København
Kopenhag arması
Arma
Denmark üzerinde Kopenhag
Kopenhag
Kopenhag
Kopenhag'in Danimarka'daki konumu
ÜlkeDanimarka Danimarka
Bölge Başkent bölgesi
BelediyeKopenhag
Alt idari birimler
İdare
 • Belediye başkanıSophie Hæstorp Andersen (S)
Yüzölçümü
 • Başkent179,8 km²
Nüfus
 (2022)[1]
 • Başkent805.420
 • Yoğunluk4,500/km²
 • Kent
1,336,982
 • Metropol
2,057,142
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+45) 3
Resmî site
kk.dk

Kopenhag (DancaKøbenhavn), Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2022 itibarıyla şehrin nüfusu 805.420'dir.[2] Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır.

Aslen 10. yüzyılda, günümüzün Gammel Strand'ın (Türkçe: Eski plaj) yakınında bir Viking balıkçı köyü olan kurulmuş olan Kopenhag, 15. yüzyılın başlarında Danimarka'nın başkenti oldu. 17. yüzyıldan başlayarak, devlet kurumları, savunmaları ve silahlı kuvvetlerinin bu şehre taşınmasıyla Kopenhag'ın bölgesel gücünü pekiştirdi. Rönesans döneminde şehir günümüzün İsveç ve Norveç'i de kapsayan Kalmar Birliği'nin fiili başkenti olarak hizmet etti. Şehir, 15. yüzyıldan başlayarak ve İsveç'in birlikten ayrıldığı 16. yüzyılın başına kadar 120 yıldan uzun bir süre Kalmar Birliği'nin başkenti olarak İskandinavya'nın kültürel ve ekonomik merkezi olarak gelişti. 18. yüzyıldaki veba salgınlarından sonra bir duraklama döneminden sonra şehir yeniden bir gelişme sürecinden geçti. Bu dönemde günümüzün prestijli Frederiksstaden semti inşa edildi ve Kraliyet Tiyatrosu ve Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi gibi kültür kurumları kuruldu. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Altın Çağı sırasında yeniden yapılanan Kopenhag mimarisi Neoklasik bir görünüm kazandırdı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ise devletin Parmak Planı (DancaFingerplanen) ile şehir merkezinden ülkenin diğer yerlerine uzanan beş kentsel demiryolu güzergahı boyunca konut ve işyerlerinin gelişimini teşvik edildi.

21. yüzyılın başından bu yana Kopenhag, kurumlarına ve altyapısına yapılan yatırımla kolaylaştırılan güçlü bir kentsel ve kültürel gelişme gördü. Şehir, günümüzde Danimarka'nın kültürel, ekonomik ve hükûmet merkezidir. Kuzey Avrupa'nın en önemli finans merkezlerinden biri olan Kopenhag Borsası'na ev sahipliği yapan şehir özellikle bilgi teknolojisi, ilaç sanayiindeki girişimler yoluyla hizmet sektöründe hızlı gelişmeler yaşadı. Øresund Köprüsü'nün tamamlanmasından bu yana Kopenhag, İsveç'in Scania eyaleti ve Øresund Bölgesini oluşturan en büyük şehri Malmö ile giderek daha fazla entegre hale geldi. Kopenhag'ın Tivoli Bahçeleri, Küçük Deniz Kızı heykeli, Amalienborg ve Christiansborg sarayları, Rosenborg Kalesi Bahçeleri, Frederik Kilisesi ve birçok müze, restoran ve gece kulübü gibi simge yapıları önemli turistik yerlerdir.

Şehir aynı zamanda Kopenhag Üniversitesi, Danimarka Teknik Üniversitesi, Kopenhag İşletme Okulu ve Kopenhag BT Üniversitesi'ne ev sahipliği yapmaktadır. 1479'da kurulan Kopenhag Üniversitesi, Danimarka'daki en eski üniversitedir. Kopenhag, FC København. Her yıl düzenlenen Kopenhag Maratonu 1980'de kurulmuştur. Kopenhag, dünyanın en bisiklet dostu şehirlerinden biridir.

2002 yılında başlatılan Kopenhag metrosu, Kopenhag'ın merkezine hizmet vermektedir. Ek olarak, Kopenhag S-treni, Lokaltog (özel demiryolu) ve Sahil Hattı ağı, Kopenhag'ın merkezini uzaktaki ilçelere hizmet etmekte ve bağlamaktadır. Ayda yaklaşık iki milyon yolcuya hizmet veren Kastrup Kopenhag Havalimanı İskandinav ülkelerindeki en yoğun havalimanıdır.

"København" Dancada "ticaret limanı" veya "tüccar limanı" anlamındadır. Koben tüccar ve "havn" Dancada "liman" demektir.

Şehir merkezinin ana yolu, City Hall Square'dan Kongens Nytorv'ya akan yaya caddesi olan Strøget'tır. Şehir merkezi; Sortedam Gölü, Peblinge Gölü ve Skt Jørgens Gölü'nü içeren alandır ve hem şehrin orta kısımlarını hem de Christianshavn'ı içine alır. Burası ayrıca Copenhagen K. olarak da bilinir.[3]

Kopenhag'ın adı limanı ve ticaret yeri olmasını yansıtmaktadır. Danimarkalıların geldiği Eski İskandinav dilinde orijinal ismi modern İzlandaca'da korunan Kaupmannahǫfn [ˈkaupmanːahɒvn] idi (İzlandacaKaupmannahöfn) ve "tüccar limanı" anlamına geliyordu.

Şehrin Türkçe ismi, Aşağı Almanca adı olan Kopenhag'dan uyarlanmıştır. İngilizcechapman, AlmancaKaufmann, Felemenkçekoopman, İsveççeköpman, Dancakøbmand ve İzlandacakaupmaður kelimelerinin hepsi nihayetinde "esnaf" anlamına gelen Latincecaupo kelimesinden gelir. Kopenhag'ın İsveççe adı olan Köpenhamn da "tüccar limanı"nın doğrudan çevrilmiş halidir.

Resmi mıntıkaları Diğer alanlar
* Nørrebro
 Kopenhag iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 11,8 15,8 20,8 26,2 28,5 32,7 33,0 33,8 29,8 23,2 16,6 12,8 33,8
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 3,4 3,6 6,5 11,8 16,7 19,6 22,2 21,8 17,5 12,6 7,6 4,4 12,3
Ortalama sıcaklık (°C) 1,4 1,4 3,5 7,7 12,5 15,6 18,1 17,7 13,9 9,8 5,5 2,5 9,1
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −0,7 −0,8 0,7 4,2 8,6 11,9 14,3 14,1 10,8 7,1 3,3 0,5 6,2
En düşük sıcaklık (°C) −26,3 −20 −18,5 −8,8 −3,4 1,0 0,7 0,6 −3,2 −7 −15,2 −16 −26,3
Ortalama yağış (mm) 53,0 36,9 42,3 35,8 47,2 63,9 60,9 67,5 61,0 63,3 56,4 57,4 645,7
Kaynak: Danimarka Meteoroloji Enstitüsü[4]


Kardeş şehirleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "StatBank Denmark – data and statistics". Statistics Denmark. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2018. 
  2. ^ "StatBank Denmark - data and statistics". statbank.dk. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2020. 
  3. ^ Kopenhag Şehir Merkezi 3 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Kopenhag.net
  4. ^ "DMI Report 18–19: Climatological Standard Normals 1981–2010 Denmark, The Faroe Islands and Greenland Based on Data Published in DMI Reports 18–08, 18–04 and 18–05" (PDF). Danish Meteorological Institute. 10 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2019.