Müsta'lîlik - Vikipedi
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Makale serilerinden |
Mustâlîlik (Arapça: مستعلية Must'aliyya, Farsça: مستعلوی Most'alī), Şiîliğin İsmâilîyye mezhebinin Mustâ‘lî fıkhını tâkip eden kolu.
Ortaya çıkışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatımiler'in Sekizinci halifesi hâlife Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh'ın ölümünden sonra büyük oğlu Ebû Mansûr Nizâr el-Mustafâ li-Dîn’il-Lâh'ın yerine küçük oğlu olan ʿAhmed el-Mustâ‘lî, Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh'ın veziri olan El-Melik el-Efdâl ibn Bedr el-Cemâli Şehenşâh tarafından dokuzuncu hâlife olarak ilân edilince 1094'te İsmâilîlik, Nizârîlik ve Mustâlîlik olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
Tâyyibîlik
[değiştir | kaynağı değiştir]Yemen'de yayılmış olan Tâyyibî kolunda, İmamın Gayba halinde olduğu sırada Dâ’îler imâmın temsilcisi olarak görevini sürdürmüştür. Hindistan'da Buhra olarak hitap edilmiştir.
Mustâlîliğin kabul ettiği İmâm silsilesi
[değiştir | kaynağı değiştir]0. Ali (Mustâlî İmâm olarak sıralandırır fakat numaralandırmaz; Nizarîlik'te ise Birinci'dir.)
1. Hasan el-Mûctebâ
2. Hüseyin ibn Ali
3. Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn
4. Muhammed el-Bakır
5. Cafer-i Sâdık
6. İsmâil bin Câ'fer el-Mûbarek
7. Muhammed bin İsmâ‘îl eş-Şâkir
8. Vâfî ʿAhmed (ʿAbd Allâh bin Muhammed)
9. Takî Muhammed (ʿAhmed bin ʿAbd Allâh)
10. Razî ʿAbd Allâh (Hüseyin bin ʿAhmed)
11. Birinci Fâtımî Hâlife/İmâmı Ebû Muhammed ‘Ubayd Allâh ibn el-Huseyn el-Medhî
12. İkinci Fâtımî Hâlife/İmâmı Kaim (Muhammed el-Kaim bi-Emrillah)
13. Üçüncü Fâtımî Hâlife/İmâmı Mansur (İsmail Mansur bi-Nasrillah)
14. Dördüncü Fâtımî Hâlife/İmâmı Mu‘izz (Ebu Tamim el-Mu‘izz Li-Dinillah)
15. Beşinci Fâtımî Hâlife/İmâmı Ebu Mansur Nizar el-Aziz Billah
16. Altıncı Fâtımî Hâlife/İmâmı EbûʿAlî el-Mansûr el-Hâkim bi-EmrʿAllâh (Dürzîler'in ortaya çıkışı)
17. Yedinci Fâtımî Hâlife/İmâmı ʿAlī az-Zāhir li-Iʿzāz Dīnillāh
18. Sekizinci Fâtımî Hâlife/İmâmı Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstensir bil-Lâh
19. Dokuzuncu Fâtımî Hâlife/İmâmı ʿAhmed el-Mustâ‘lî
20. Onuncu Fâtımî Hâlife/İmâmı El-Âmir bi'Ahkâmi’l-Lâh (Kendisinden sonra kuzeni El-Hâfız'ın halife olmasıyla "Hâfızîlik" dalı teşekkül etmiştir.)
21. Et-Tâyyîb Ebû’l-Kâsım (Davudî İsmailîlik, Alavî Buhra ve Süleymânîlik'te "Gayba halinde Gizlenen Son İmâm" olarak bilinir. İsnâaşerîyye'deki Muhammed Mehdi'nin rôlünü üstlenen İmâmdır.)
Mustâlîliğin İsmaililik soy ağacındaki konumu
[değiştir | kaynağı değiştir]2. İmâm Hüseyin | |||||||||||||||||||||||||||||||||
3. İmâm Ali Zeyn el-Âb’ı-Dîn | |||||||||||||||||||||||||||||||||
4. İmâm Muhammed el-Bakır | |||||||||||||||||||||||||||||||||
İmamet | |||||||||||||||||||||||||||||||||
5. İmâm Câ'fer-i Sâdık | |||||||||||||||||||||||||||||||||