Świadkowie Jehowy w Holandii – Wikipedia, wolna encyklopedia

Świadkowie Jehowy w Holandii
Ilustracja
Biuro Oddziału w Emmen
Państwo

 Holandia

Liczebność
(2023)

29 584

% ludności kraju
(2023)

0,17%

Liczba zborów
(2023)

346

Rozpoczęcie działalności

1891

Multimedia w Wikimedia Commons
Mapa konturowa Holandii
Miejscowości w Holandii, w których znajdują się Sale Zgromadzeń oraz Biuro Oddziału (kolor niebieski).
„Strażnica” w języku holenderskim (maj 1918, rok I, numer I)

Świadkowie Jehowy w Holandii – społeczność wyznaniowa w Holandii, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 29 584 głosicieli, należących do 346 zborów[1] i 50 grupach[2], posiadających 205 Sal Królestwa[a]. W 2023 roku na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziły się 49 084 osoby[3][b]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Biuro Oddziału w Emmen[4]. Sale Zgromadzeń[5] znajdują się w Bennekom[6] i Swifterbant[7].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki

[edytuj | edytuj kod]

W 1891 roku kraj odwiedził Charles Taze Russell, który gościł w Rotterdamie, Amsterdamie i Hadze. W 1908 roku ukazał się w języku niderlandzkim „Boski plan wieków” – pierwszy tom Wykładów Pisma Świętego[8]. Pierwszym, który przyjął wierzenia Badaczy Pisma Świętego, został Heinrich Brinkhoff[9]. Wkrótce do działalności kaznodziejskiej dołączyli: pochodząca z Niemiec głosicielka Kropff w Rotterdamie, Frits Peters w Amsterdamie, Ruurd Hallema we Fryzji, a później także J. Andringa. W tym czasie centrum działalności stał się Rotterdam[10]. W roku 1918 zbory działały w Rotterdamie i Amsterdamie, a korzystano z publikacji również w języku niderlandzkim. W maju 1918 roku ukazał się pierwszy numer czasopisma „Strażnica” w języku niderlandzkim[11].

W 1920 roku Holandię odwiedził Joseph Franklin Rutherford. Rok później J.F. Rutherford pierwszym sługą kraju mianował Adriaana Blocka[9]. W Amsterdamie Biuro Oddziału funkcjonowało od 1 września 1922 roku do 1926 roku. W 1923 roku kraj po raz drugi odwiedził J.F. Rutherford. Jego wykład biblijny był transmitowany przez radio z amsterdamskiej Diamond Exchange. W roku 1927 Biuro Oddziału zostało przeniesiono do Haarlem, a w roku 1931 do Heemstede[8].

W 1927 roku André Kowalski rozpoczął regularną działalność kaznodziejską w Limburgii. W latach 20. i 30. XX wieku współwyznawcy z Niemiec podjęli działalność kaznodziejską w Holandii. Rozpoczęto wyświetlanie filmu Dramat stworzenia[12]. W roku 1931 wybudowano łodzie Almina i Lichtdrager (Nosiciel światła), które docierały z grupami pionierów do mieszkańców północnej części kraju. W roku 1933 około 100 głosicieli prowadziło działalność głównie w dużych miastach. W tym samym roku J.F. Rutherford wygłosił przemówienie do 165 obecnych w Hadze, jego wykład biblijny ponownie był transmitowany przez radio. W lipcu 1933 roku ukazał się pierwszy numer holenderskiej edycji „Złotego Wieku” (obecnie „Przebudźcie się!”).

W roku 1936 Robertowi A. Winklerowi i jego żonie Käthe udało się uciec z Niemiec do Holandii, gdzie zostali pionierami. Z Niemiec przenieśli notatki i plany dotyczące hitlerowskich obozów koncentracyjnych[13][14]. Pomimo że nie znał języka niderlandzkiego, w 1938 roku otrzymał polecenie odwiedzenia wszystkich zborów w Holandii. W 1939 roku został wolontariuszem w holenderskim Biurze Oddziału, a w 1940 roku jego nadzorcą. Stamtąd organizował działalność także Świadków Jehowy w całych Niemczech. Dopilnował, aby raporty i mapy obozów koncentracyjnych przemycane z hitlerowskich obozów przez Świadków Jehowy zostały przewiezione do Szwajcarii. W tamtejszym Biurze Oddziału Szwajcar Franz Zürcher z Berna zebrał je, spisał i opublikował w wydanej w roku 1938 w języku niemieckim, francuskim i polskim książce pt. Krucjata przeciwko chrześcijaństwu „opisująca cierpienia niemieckich Świadków Jehowy, którzy nie chcieli poprzeć nazizmu”[15].

W roku 1938 odbyło się pierwsze ogólnokrajowe zgromadzenie. W lipcu tego samego roku rząd holenderski ostrzegł, iż Świadkom Jehowy narodowości niemieckiej nie wolno głosić na terenie kraju[16]. Latem 1939 roku w Haarlem rozpoczęto druk publikacji biblijnych, co trwało mniej niż rok, do napaści nazistowskich Niemiec na Holandię w maju 1940 roku[8].

Okres II wojny światowej

[edytuj | edytuj kod]
Znak fioletowego trójkąta, jaki nosili Świadkowie Jehowy w obozach koncentracyjnych
Stolperstein w Tiel, upamiętniający zamordowanego przez nazistów holenderskiego Świadka Jehowy – Alberta van Durena
Stolperstein w Bonn, upamiętniający Roberta Arthura Winklera – więźnia obozu koncentracyjnego Sachsenhausen i nadzorcę działalności w Holandii

Dwa tygodnie po zajęciu Holandii przez wojska niemieckie, 29 maja 1940 roku Komisarz Rzeszy Arthur Seyss-Inquart w tajnym rozporządzeniu wprowadził całkowity zakaz działalności Świadków Jehowy. Zakaz ten został opublikowany w prasie 10 marca 1941 roku, a Świadków oskarżono o prowadzenie działalności „przeciw wszelkim instytucjom państwowym i kościelnym”. Jak zauważył historyk holenderski dr Louis de Jong w Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog: „Represje ze skutkiem śmiertelnym spadły tylko na jedno ugrupowanie religijne – na Świadków Jehowy”[17]. W 1940 roku w Holandii działalność kaznodziejską prowadziło około 500 głosicieli. Aż do końca wojny spotykano się w małych grupach, zazwyczaj w mieszkaniach prywatnych.

6 lipca 1940 roku gestapo zajęło biuro w Heemstede oraz drukarnię Towarzystwa Strażnica w Haarlem. W następnym roku przez kraj przetoczyła się fala aresztowań. W poszukiwaniach i aresztowaniach Świadków współpracowała z gestapo policja holenderska. 310 głosicieli deportowano. W trakcie II wojny światowej uwięziono ogółem 426 Świadków Jehowy, spośród których około 310 zesłano do niemieckich obozach koncentracyjnych, a 117 holenderskich Świadków Jehowy poniosło w nich śmierć[18][19]. Dla przykładu 21 Świadków Jehowy wysłano do Auschwitz-Birkenau[c][20], a w 1944 około 50 głosicieli przebywało w KL Vught. Świadkowie, którzy nie zostali aresztowani, padali ofiarami brutalnego prześladowania, a niektórzy zostali rozstrzelani bez sądu[d][21]. Łącznie w wyniku prześladowań zginęło 131 holenderskich Świadków Jehowy[8].

Większość uwięzionych w czasie wojny holenderskich Świadków Jehowy trafiła do obozów koncentracyjnych Amersfoort, Ravensbrück, Sachsenhausen i Vught. Inni zostali deportowani do Auschwitz[22], Buchenwaldu, Dachau, Mauthausen, Natzweiler-Struthof, Neuengamme i Westerbork[8][23].

W czasie rozpoczęcia aresztowań około 580 głosicieli pozostających na wolności kontynuowało działalność. W czasie wojny Świadkowie mieszkający na wsiach dzielili się żywnością ze współwyznawcami z miast. W samym tylko roku 1941 Świadkowie Jehowy w Holandii rozpowszechnili ponad 350 000 egzemplarzy różnych publikacji. W tym celu stosowano rozmaite pokrowce pozwalające ukryć czasopisma „Strażnica” oraz „Pociecha” (obecnie „Przebudźcie się!”)[8]. W roku 1943 pomimo uwięzień i prześladowań zanotowano liczbę 1379 głosicieli.

Rozwój działalności

[edytuj | edytuj kod]

W okresie wojny szeregi głosicieli w Holandii znacznie się powiększyły. W maju 1945 roku działalność kaznodziejską prowadziło 2000 głosicieli, a w sierpniu – 3125. 5 sierpnia 1945 roku, w Amsterdamie niecałe cztery miesiące po uwolnieniu Świadków Jehowy z niemieckich obozów koncentracyjnych odbył się kongres z udziałem około 4 tysięcy osób. Zebrania zborowe zaczęto organizować w wynajmowanych salach lekcyjnych czy domach kultury[8].

Na przełomie listopada i grudnia 1945 roku kraj odwiedzili przedstawiciele Biura Głównego Towarzystwa Strażnica. 5 grudnia 1945 roku odbyło się spotkanie z Nathanem H. Knorrem, który odwiedzał zniszczone wojną kraje Europy w celu ustalenia niezbędnej pomocy[8][24][25]. Wkrótce przeprowadzono specjalną akcję śpieszenia z pomocą, dzięki której Świadkowie Jehowy z Kanady, Szwajcarii, Szwecji, Stanów Zjednoczonych i z innych państw ofiarowali odzież i żywność współwyznawcom z Holandii, których dobytek został zniszczony lub utracony w czasie wojny. Przedstawiciele Biura Głównego, w tym Nathan Knorr i Milton George Henschel, odwiedzali Holandię również w następnych latach.

W maju 1946 roku nabyto nieruchomość, w której zorganizowano Biuro Oddziału (rozbudowywane w latach 1960, 1967, 1972, 1977). W 1946 roku zorganizowano kongres w Hadze, podczas którego 525 osób zostało ochrzczonych w Morzu Północnym[18]. W roku 1948 w Holandii działalność kaznodziejską prowadziło 4190 głosicieli[26]. Kolejny kongres odbył się 20 czerwca 1948 roku w Utrechcie[27].

29 maja 1949 roku zarejestrowano Stichting Genootschap tot Verbreiding van het Evangelie (Stowarzyszenie Głoszenia Ewangelii) reprezentujące Świadków Jehowy w Holandii[28]. W 1950 roku działalność kaznodziejską prowadziło 5716 głosicieli. W 1952 roku, duchowni katoliccy próbowali przeszkodzić w odbyciu się zgromadzenia w Venlo. Ponieważ zerwano umowy na wynajem obiektu, to na otwartym polu postawiono namiot i tam zorganizowano zgromadzenie. Program próbował zakłócić tłum liczący 1000 osób. Policja aresztowała niektórych zgromadzonych[9]. 17 marca 1953 roku Sąd Najwyższy zagwarantował prawo do proponowania publikacji[29]. W roku 1953 w działalności kaznodziejskiej brało udział 7000 głosicieli, a w cztery lata później – 10 000.

Pod koniec lat 50. XX wieku Rada miasta Doetinchem nadała jednej z ulic imię Bernarda Polmana, również Świadka Jehowy, zastrzelonego 17 listopada 1944 roku w Zevenaar z powodu odmowy kopania okopów wojskowych dla Niemców[17].

Kongres pod hasłem „Zjednoczeni wielbiciele” w Amsterdamie w 1961 roku
Kongres pod hasłem „Boskie zwycięstwo” w Utrechcie w 1973 roku

W 1961 roku odbył się w Amsterdamie kongres międzynarodowy pod hasłem „Zjednoczeni wielbiciele” z udziałem 23 708 osób. 10 lipca 1963 roku na stadionie Yankee podczas międzynarodowego kongresu pod hasłem „Wiecznotrwała dobra nowina” w Nowym Jorku ogłoszono wydanie w języku niderlandzkim Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament). W 1969 roku w serii kongresów pod hasłem „Pokój na ziemi” uczestniczyło 36 096 osób. Podczas międzynarodowego kongresu z tej serii w Norymberdze w Niemczech ogłoszono wydanie kompletnego Przekładu Nowego Świata Pisma Świętego w języku niderlandzkim[8].

W roku 1971 w Holandii przekroczono liczbę 20 000 głosicieli. W roku 1973 w Utrechcie odbył się kongres międzynarodowy pod hasłem „Boskie zwycięstwo”. W 1974 roku w mieście Bennekom zakupiono nieruchomość, która po niewielkich przeróbkach mogła służyć jako Sala Zgromadzeń. Została ona uroczyście oddana do użytku 12 maja 1975 roku. W dniach od 12 do 16 lipca 1978 roku na stadionie Feijenoord w Rotterdamie odbył się kongres międzynarodowy pod hasłem „Zwycięska wiara”. Program był przedstawiany w języku niderlandzkim i włoskim oraz częściowo również w języku angielskim, a uczestniczyło w nim 35 361 osób. W roku 1978 w Heerenveen oddano drugą Salę Zgromadzeń, która funkcjonowała do pożaru w październiku 1989 roku[8].

6 lutego 1980 roku zarejestrowano Wachttoren-, Bijbel- en Traktaatgenootschap, religijną jednostkę prawną reprezentującą Świadków Jehowy[28]. W roku 1983 otwarto nowe Biuro Oddziału[9]. W 1983 roku otrzymano również specjalne zezwolenia na działalność kaznodziejską w porcie morskim w Rotterdamie i na zacumowanych tam statkach z całego świata, prowadzoną w ponad 80 językach[30][31][32][2]. Działalność wielojęzyczna prowadzona jest również na tamtejszych parkingach[33][34]. W 1989 roku działalność kaznodziejską prowadziło ponad 30 000 głosicieli, a na kongresach pod hasłem „Prawdziwa pobożność” było obecnych 44 185 osób.

W roku 1990 na kongresach pod hasłem „Czysta mowa” w Holandii ogłoszono wydanie „Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata” w języku niderlandzkim (wydanie z roku 1990). 21 września 1991 roku w miejsce Sali Zgromadzeń w Heerenveen otwarto nowy obiekt tego typu w Swifterbant. W latach 90. XX wieku Świadkowie Jehowy z Holandii wysłali pomoc humanitarną rosyjskim i ukraińskim współwyznawcom. Wysłano im 2600 paczek, zawierających 52 tony żywności. W roku 1995 na skutek nieszczelności grobli ewakuowano członków dziesięciu zborów. Udostępniono im kwatery u współwyznawców na terenie całego kraju.

22 kwietnia 1996 zarejestrowano Stichting Wereldwijde Educatieve Services (Fundację Światowej Służby Edukacyjnej)[28]. W roku 1996 w Holandii działalności kaznodziejskiej brało udział 32 792 głosicieli.

8 kwietnia 1999 roku w United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie przygotowano dla zwiedzających specjalny program zatytułowany „Świadkowie Jehowy w Holandii w czasie okupacji hitlerowskiej”. W programie wzięło udział kilku historyków oraz grupa ocalałych. Do lipca 1998 roku literaturę biblijną drukowano w holenderskim Biurze Oddziału, później większość nowoczesnych maszyn drukarskich wysłano do drukarni w Nigerii i na Filipinach.

2 maja 2009 roku uroczyście otwarto rozbudowane Biuro Oddziału ze studiem nagrań dla Regionalnego Centrum Audio-Wideo. Uczestniczyło w nim ponad 600 Świadków Jehowy z 31 krajów oraz członek Ciała Kierowniczego Theodore Jaracz[35]. 24 sierpnia 2009 zarejestrowano Christelijke gemeente van Jehovah’s Getuigen (Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy) jako stowarzyszenie reprezentujące Świadków Jehowy[28].

1 października 2014 roku w Zwolle odsłonięto tablicę pamiątkową, upamiętniającą śmierć Hermana van Elburga[e][36][37][38].

Jedna z holenderskich Sal Królestwa (Tilburg-Noord)

W roku 2015 zorganizowano specjalną publiczną służbę w Amsterdamie, w której brało udział 700 głosicieli w kilkunastu językach[39].

W dniach od 5 do 7 sierpnia 2016 roku odbył się kongres specjalny pod hasłem „Lojalnie trwajmy przy Jehowie!” w Utrechcie, z udziałem zagranicznych delegatów z Belgii, Danii, Islandii, Luksemburga, Niemiec, Norwegii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii i Szwecji[40].

17 września 2016 roku została oddana do użytku nowa Sala Zgromadzeń w Centrum Kongresowym w Swifterbant, mogąca pomieścić 2500 osób, z możliwością rozszerzenia do 3500 w czasie kongresów regionalnych. Poprzednia Sala została przekształcona w Centrum Szkoleniowe, z którego m.in. korzystają absolwenci Kursu dla Ewangelizatorów Królestwa z Holandii i Niemiec[41][42]. 27 maja 2017 roku podczas specjalnego programu w Swifterbant ogłoszono wydanie zrewidowanej wersji „Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata” w języku niderlandzkim[18].

W lipcu 2018 roku w Oslo w Norwegii odbył się kongres specjalny pod hasłem „Bądź odważny!” z udziałem delegacji z Holandii[43].

Delegaci udający się na kongres międzynarodowy ph. „Miłość nigdy nie zawodzi!” w Utrechcie (2019)

Od 2 do 4 sierpnia 2019 roku w Utrechcie odbył się kongres międzynarodowy pod hasłem „Miłość nigdy nie zawodzi!” z udziałem 42 335 osób, w tym 6000 delegatów zagranicznych z przeszło 15 krajów. W 2019 roku delegacje brały udział w kongresach międzynarodowych w Hiszpanii, Meksyku i Stanach Zjednoczonych. Program został przedstawiony w języku niderlandzkim, angielskim, arabskim, hiszpańskim, papiamento, polskim, portugalskim i twi. Ochrzczono 212 osób. Ciało Kierownicze Świadków Jehowy reprezentował Geoffrey Jackson[11][44]. W lipcu 2021 roku zorganizowano pomoc humanitarną dla poszkodowanych przez powódź[45]. W 2024 roku delegacje z Holandii brały udział w kongresach specjalnych pod hasłem „Głośmy dobrą nowinę!” w Czechach, na Gwadelupie i w Stanach Zjednoczonych[46].

Kongresy regionalne są organizowane w językach: niderlandzkim, niderlandzkim języku migowym, angielskim, francuskim, hiszpańskim, papiamento (Curaçao) i portugalskim, a zgromadzenia obwodowe również w arabskim i twi. Działalność kaznodziejską prowadzi również 19 zborów i ponad 70 grup obcojęzycznych (m.in. w językach: niderlandzkim, niderlandzkim języku migowym, angielskim, arabskim, asyryjskim, bułgarskim, chińskim, chorwackim, francuskim, hindi, hiszpańskim, indonezyjskim, kreolskim Wysp Zielonego Przylądka, papiamento (Curaçao), perskim, polskim, portugalskim, rosyjskim, somalijskim, srańskim, tigrinia, tureckim, twi, wietnamskim i włoskim). W roku 2018 w Holandii zbory Świadków Jehowy zgromadzały się w 205 Salach Królestwa[47].

W holenderskim Biurze Oddziału literatura biblijna jest tłumaczona na język niderlandzki. Wydawane są również publikacje biblijne w 20 językach pismem brajla[4]. W Biurze działa 475 wolontariuszy oraz ochotników na oddalaniu z 25 narodowości[2].

Zbory polskojęzyczne

[edytuj | edytuj kod]

Zbory polskojęzyczne działają w Helmond, Hoofddorp i Nieuwegein, a grupy także w Almere, Bredzie, Hadze, Heerhugowaard i Venlo, które zostały przydzielone do obwodu polskojęzycznego: EU Polish 7. Do 2021 roku działały również grupy w Haarlem i w Maassluis [48]. Zgromadzenia obwodowe w języku polskim odbywają się w Sali Zgromadzeń w Swifterbant[49].

Świadkowie Jehowy w holenderskich terytoriach zależnych i w krajach stowarzyszonych

[edytuj | edytuj kod]

Świadkowie Jehowy na Arubie

[edytuj | edytuj kod]
Mapa konturowa Aruby, po lewej znajduje się punkt z opisem „Oranjestad”
Położenie Sali Zgromadzeń na Arubie
 Osobny artykuł: Świadkowie Jehowy na Arubie.

Świadkowie Jehowy na Arubie – społeczność wyznaniowa na Arubie należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy licząca w 2023 roku 1097 głosicieli, należących do 14 zborów[50]. Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej w 2023 roku zebrały się 2725 osób[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[51].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku rozpoczęto działalność kaznodziejską na wyspie. W 1946 roku powstał pierwszy 11-osobowy zbór angielskojęzyczny w San Nicolas. Wkrótce przyjechali pierwsi misjonarze, absolwenci Szkoły Gilead. W roku 1955 na wyspie przebywał z wizytą Nathan Knorr, który otworzył Salę Królestwa w Oranjestad. W 1956 roku założono pierwszy 16-osobowy zbór posługujący się językiem papiamento[52]. W roku 1957 zanotowano liczbę 26 głosicieli, w roku 1960 przekroczono liczbę 100, sześć lat później 150 głosicieli. W 1986 roku na wyspie działało ich 361, w 1993 roku – 491. Od połowy lat 90. XX w. wielu głosicieli wyemigrowało (głównie do Holandii), mimo to w 2008 roku działało 766, w 2012 – 899, w 2014 – 965, a w 2016 – 1058 głosicieli.

Mapa konturowa Bonaire, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kralendijk”
Położenie Sali Królestwa na Bonaire

Świadkowie Jehowy na Bonaire

[edytuj | edytuj kod]

Świadkowie Jehowy na Bonaire – społeczność wyznaniowa na Bonaire, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 139 głosicieli, należących do 2 zborów[53]. W 2023 roku na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziły się 392 osoby[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[54].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku rozpoczęto działalność kaznodziejską na wyspie Bonaire. W 1949 roku na wyspę przybyło dwóch misjonarzy, absolwentów Szkoły Gilead, którzy założyli zbór. W roku 1954 w miejscowej Sali Królestwa wyświetlili film „Społeczeństwo Nowego Świata w działaniu”, który obejrzało 135 osób, w tym 10 głosicieli. W roku 2011 przekroczono liczbę 100 głosicieli. W roku 2012 powstał drugi zbór. Sala Królestwa znajduje się w Kralendijk; zebrania odbywają się w językach: hiszpańskim, niderlandzkim i papiamento.

Świadkowie Jehowy na Curaçao

[edytuj | edytuj kod]
Mapa konturowa Curaçao, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Willemstad”
Położenie Biura Oddziału na Curaçao

Świadkowie Jehowy na Curaçao – społeczność wyznaniowa na Curaçao, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 1967 głosicieli, należących do 24 zborów[55]. W 2023 roku na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziło się 5219 osób[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[56].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Działalność kaznodziejską na wyspie Curaçao rozpoczęto pod koniec lat 20. XX wieku[52]. W roku 1940 na Curaçao ochrzczono pierwszych tutejszych Świadków Jehowy. Sześć lat później na wyspę przybyli Thomas Russell Yeatts i jego żona, Hazel, pierwsi misjonarze, absolwenci szóstej klasy Szkoły Gilead. Założyli oni na Curaçao pierwszy zbór angielskojęzyczny, a w roku 1954 powstał zbór głosicieli władających językiem papiamento. W roku 1950 na wyspę przybył Nathan H. Knorr (kolejne jego wizyty na wyspie odbyły się w 1955 i 1962 roku). W tym samym roku na Curaçao otwarto Biuro Oddziału. Pierwszy zbór języka papiamento powstał w 1956 roku i liczył 16 osób[52]. W roku 1962 w Buena Vista na Curaçao otwarto pierwszą Salę Królestwa, która stanowiła również miejsce kongresów dla głosicieli z Antyli Holenderskich i Aruby. W następnych latach kongresy organizowano na przemian również na Arubie. W 1964 roku otwarto nowe Biuro Oddziału (rozbudowane w 1978 roku). W latach 70. XX wieku w okręgu Schelpwijk na Curaçao otwarto Salę Zgromadzeń (rozbudowaną na początku XXI wieku). W 1985 roku 294 współwyznawców z Alaski przyleciało na Curaçao, by wybudować Salę Królestwa w Pannekoek. Nowa Sala Królestwa ukończona została w ciągu dziewięciu dni. W roku 1999 otwarto na tej wyspie nowe Biuro Oddziału, z tej okazji 21 listopada tego samego roku, 2588 obecnych skorzystało ze specjalnego programu, przedstawionego na stadionie sportowym[57]. W 2011 roku wydano Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata (Nowy Testament) w miejscowym języku papiampento. W 2012 roku zanotowano liczbę 1859 głosicieli, a w 2014 – 1969. W roku 2015 przekroczono liczbę 2000 głosicieli. Kongresy odbywają się w języku angielskim, hiszpańskim i papiamento (Curaçao).

Świadkowie Jehowy na Sabie

[edytuj | edytuj kod]
Mapa konturowa Saby, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Windwardside”
Sala Królestwa na Sabie

Świadkowie Jehowy na Sabie – społeczność wyznaniowa na Sabie, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 18 głosicieli[58]. W 2023 roku na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziło się 55 osób[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[59].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

22 czerwca 1952 roku z pokładu 18-metrowego szkunera Sibia zeszli na wyspę pierwsi Świadkowie Jehowy, którzy przebywali na niej kilka dni, prowadząc działalność kaznodziejską. W roku 1954 wyspę po raz drugi odwiedzili misjonarze, którzy przypłynęli tu łodzią Light[60]. W roku 1966 zanotowano pierwszego głosiciela na wyspie Saba, wkrótce dołączyła do niego rodzina współwyznawców z Kanady. 28 września 2003 roku odremontowano – przez współwyznawców z Florydy – Salę Królestwa w Windwardside na Sabie. W 2010 roku zanotowano liczbę 14 głosicieli, a na Wieczerzy Pańskiej zebrało się 60 osób. We wrześniu 2017 roku zorganizowano pomoc humanitarną dla poszkodowanych przez huragan Irma[61]. W 2020 roku zanotowana liczbę 16 głosicieli.

Świadkowie Jehowy na Sint Eustatius

[edytuj | edytuj kod]
Mapa konturowa Morza Karaibskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Oranjestad”
Sala Królestwa na Sint Eustatius

Świadkowie Jehowy na Sint Eustatius – społeczność wyznaniowa na Sint Eustatius, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 27 głosicieli, należących do 1 zboru[62]. Na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziło się 87 osób (2023)[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[63].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 1952 roku szkunerem Sibia przypłynęli na wyspę pierwsi Świadkowie Jehowy i przebywali na niej kilka dni, prowadząc działalność kaznodziejską. W roku 1954 wyspę ponownie odwiedzili misjonarze, którzy przypłynęli tu łodzią Light[60]. Wkrótce powstał zbór. We wrześniu 2017 roku zorganizowano pomoc humanitarną dla poszkodowanych przez huragan Irma[61]. W 2022 roku zanotowano liczbę 34 głosicieli – najwięcej w historii wyspy. Sala Królestwa mieści się w Oranjestad.

Świadkowie Jehowy na Sint Maarten

[edytuj | edytuj kod]
Mapa konturowa Sint Maarten, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Philipsburg”
Sala Królestwa-Sala Zgromadzeń na Sint Maarten

Świadkowie Jehowy na Sint Maarten – społeczność wyznaniowa na Sint Maarten, należąca do ogólnoświatowej wspólnoty Świadków Jehowy, licząca w 2023 roku 324 głosicieli, należących do 4 zborów[64]. W 2023 roku na dorocznej uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadziło się 848 osób[3]. Działalność miejscowych głosicieli koordynuje Amerykańskie Biuro Oddziału w Wallkill w Stanach Zjednoczonych[65].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W czerwcu 1952 roku na Sint Maarten, podobnie jak na wyspy Saba, Sint Eustatius i inne wyspy Antyli Holenderskich, przypłynęli szkunerem Sibia pierwsi Świadkowie Jehowy i przebywali na niej kilka dni, prowadząc działalność kaznodziejską. W latach 50. XX wieku powstały dwa pierwsze małe zbory. W latach 70. XX w. zostały połączone w jeden większy. Jednakże wzrastająca liczba głosicieli doprowadziła w 1987 roku do powstania drugiego dużego zboru. W 1993 roku powstał trzeci zbór, w 2005 roku czwarty, a dwa lata później piąty. We wrześniu 2017 roku zorganizowano pomoc humanitarną dla poszkodowanych przez huragan Irma[61][66]. W 2019 roku powstał szósty zbór. Kongresy odbywają się w języku angielskim, hiszpańskim i papiamento (Aruba); do roku 2019 w Sali Królestwa-Sali Zgromadzeń w Philipsburgu. W roku 2015 osiągnięto liczbę 391 głosicieli.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Zbory w Holandii zostały podzielone na 18 obwodów niderlandzkojęzycznych, pozostałe zbory i grupy obcojęzyczne należą do obwodów, które swym zasięgiem obejmują inne zbory w Europie. Zbory i grupy niderlandzkojęzyczne działają również w Arubie, Belgii, Bonaire, Brazylii, Curaçao, Francji i Surinamie.
  2. ↑ W związku z pandemią COVID-19 od 14 marca 2020 do 31 sierpnia 2022 roku działalność od domu do domu była zawieszona (prowadzona była listownie, telefonicznie, w formie elektronicznej, od 31 maja 2022 roku wznowiono publiczną działalność ewangelizacyjną). Od 1 kwietnia 2022 roku program uroczystości Pamiątki śmierci Jezusa Chrystusa oraz zebrań zborowych przeprowadzany jest w formie hybrydowej: w Sali Królestwa i poprzez wideokonferencje. Do 31 grudnia 2022 roku wstrzymano organizowanie kongresów regionalnych i zgromadzeń obwodowych z osobistym udziałem obecnych. Ich program został zamieszczony w oficjalnym serwisie internetowym jw.org.
  3. ↑ Jedną z ofiar była Deliana Rademakers, przez krótki czas więziona w kilku holenderskich więzieniach, a następnie przetransportowana do KL Auschwitz-Birkenau poprzez KL Ravensbrück. 20 listopada 1942 roku została zarejestrowana jako numer obozowy 25563. Zmarła niespełna trzy tygodnie po wywiezieniu jej do Auschwitz. Była jednym z 21 holenderskich Świadków Jehowy wywiezionych do KL Auschwitz-Birkenau (Personal story: Deliana Rademakers, auschwitz.nl [dostęp 22 stycznia 2015]). W Auschwitz-Birkenau zginęły również takie osoby jak: Maria Peternella Bakker, Timej Boone (nr 78757), Maria Helena Groenink, Sophie Hemmink, Adriana Tilburg van Klaveren, Gertruda van Klaveren, Elisabeth Koot-Honders, Susanna Korenhhof-Pijpe, Henrika Alberta van der Vijgh. W obozie przybywali również: Geert Berents (nr 190406), Christiana Bernadina de Bie, Hendrik van Duren (nr 200017), Henriette Johane Gesink (nr 8339), Henk Johannes Jurianus Haak, Jan van Harberden, Helena Judina Huisman van Tilburg, Hermanna Alexandrina Kamp-Schut (nr 8365), Louise Johanna van Leeuwen-Snoey, Wilhelmus Hubertus van Shriek (nr 190590), Christina Marlijte van der Speek.
  4. ↑ Po wojnie, 17 czerwca 1946 roku, królowa Holandii Wilhelmina przesłała rodzinie Świadków Jehowy z Amsterdamu kondolencje i wyrazy uznania dla postawy ich syna, Jacoba van Bennekoma, który w trakcie II wojny światowej został osadzony w obozie koncentracyjnym w mieście Amersfoort i następnie stracony przez hitlerowców za odmowę pracy polegającej na kopaniu dołów przeciwczołgowych. Natomiast rada miasta Doetinchem, postanowiła nadać jednej z ulic imię Bernarda Polmana, dla uhonorowania innego holenderskiego Świadka Jehowy, na którym w czasie wojny wykonano wyrok śmierci ponieważ odmówił wykonywania robót przymusowych na potrzeby wojska
  5. ↑ Herman van Elburg, jako Świadek Jehowy, w czasie II wojny światowej ukrywał współwyznawców, został stracony 17 lutego 1943 roku w obozie koncentracyjnym w Dachau

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Holandia – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  2. ↑ a b c Sprawozdanie z Europy Środkowej i Holandii [online], jw.org, 30 września 2024.
  3. ↑ a b c d e f g Watchtower, Sprawozdanie z działalności Świadków Jehowy na całym świecie w roku służbowym 2023 [online], jw.org.
  4. ↑ a b Watchtower, Biuro Oddziału w Holandii [online], jw.org [dostęp 2013-12-12].
  5. ↑ Nieustająca walka z żywiołem, „Przebudźcie się!”, Towarzystwo Strażnica, 22 października 2004, s. 18, ISSN 1234-1169.
  6. ↑ Plaatsen waar in 2004 „Wandel met God”-districtscongressen worden gehouden, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, CXXV, Towarzystwo Strażnica, 1 marca 2004, s. 31 (niderl.).
  7. ↑ Pożar daje początek budowie, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 15 maja 1992, s. 32, ISSN 1234-1150.
  8. ↑ a b c d e f g h i j Watchtower, Holandia. Nasza historia [online], jw.org, 2015 [dostęp 2015-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-08] (ang.).
  9. ↑ a b c d Watchtower, Sto lat trudności i sukcesów w Holandii [online], jw.org, 7 października 2022 [dostęp 2022-10-29].
  10. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 1986, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 1986 (ang.).
  11. ↑ a b Watchtower, Kongresy międzynarodowe 2019 [online], jw2019.org, 30 sierpnia 2018 [dostęp 2019-07-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-24].
  12. ↑ Watch Tower Bible and Tract Society, „Dramat stworzenia” — niezapomniana produkcja [online], jw.org, 29 listopada 2022.
  13. ↑ 1986 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, Watchtower, 1986, s. 125.
  14. ↑ Gerhard Besier, Katarzyna Stokłosa, Jehovah's Witnesses in Europe: Past and Present Volume I/2 [online], 2016, s. 142 (ang.).
  15. ↑ Blick Aktuell, Stolpersteine erinnern an verfolgte Zeugen Jehovas [online], 13 lutego 2019 [dostęp 2020-01-18] (niem.).
  16. ↑ Watchtower, „Niech wiara twa nie chwieje się”!, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, CXXI, Towarzystwo Strażnica, 1 listopada 2000, s. 22–27, ISSN 1234-1150.
  17. ↑ a b Wierni i nieustraszeni w obliczu hitlerowskich prześladowań, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 1 kwietnia 2000, s. 24–28, ISSN 1234-1150.
  18. ↑ a b c Watchtower, Our History [online], jw2019.org, 2018 [dostęp 2019-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-24] (ang.).
  19. ↑ Thomas Rahe, Świadkowie Jehowy w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen, [w:] Hans Hesse, „Najodważniejsi byli zawsze Świadkowie Jehowy”, Wrocław: Wydawnictwo A PROPOS, 2010, s. 162, ISBN 978-83-61387-21-3.
  20. ↑ Jehovah's Witnesses [online], auschwitz.nl [dostęp 2015-01-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (ang.).
  21. ↑ Fioletowe trójkąty — „Zapomniane ofiary” reżimu nazistowskiego [online], jw.org [dostęp 2024-05-01].
  22. ↑ Lekcja Auschwitz: Świadkowie Jehowy [online], lekcja.auschwitz.org, 4 lipca 2024.
  23. ↑ Miejsce Pamieci Auschwitz, "O Auschwitz" (odc. 17): więźniowie z fioletowym trójkątem – Świadkowie Jehowy w Auschwitz [online], auschwitz.org, 15 lutego 2015 [dostęp 2022-02-15].
  24. ↑ Watchtower, Ciało Kierownicze dba o jedność — część 1 [online], jw.org, 2022 [dostęp 2022-09-05].
  25. ↑ Watchtower, Pozostali silni duchowo w trudnych czasach [online], jw.org [dostęp 2024-04-19].
  26. ↑ 1949 Yearbook of Jehovah's Witnesses, Watchtower, 1949, s. 190–192 (ang.).
  27. ↑ Gotowi służyć Jehowie, gdziekolwiek trzeba, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, CXXXVI, Watch Tower Bible and Tract Society, 15 lipca 2013, s. 27–31, ISSN 1234-1150.
  28. ↑ a b c d Status prawny w Unii Europejskiej, Watchtower, 2016, s. 4 (ang.).
  29. ↑ Głosiciele Królestwa bronią swoich praw przed sądem, [w:] Królestwo Boże panuje!, Towarzystwo Strażnica, 2014, s. 146.
  30. ↑ Watchtower, Głoszenie od statku do statku [online], jw.org [dostęp 2015-10-07].
  31. ↑ Pomaganie ludziom wszelkiego pokroju w Holandii, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 1 lutego 2000, s. 7.
  32. ↑ Głoszenie dobrej nowiny w jednym z największych portów świata, „Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy”, Towarzystwo Strażnica, 15 kwietnia 1992, s. 18–21.
  33. ↑ Watchtower, Kierowcy ciężarówek znajdują drogę do życia [online], jw.org [dostęp 2016-09-05].
  34. ↑ Rocznik Świadków Jehowy 2007, Nowy Jork: Towarzystwo Strażnica, 2007, s. 56, 57.
  35. ↑ Watchtower, Sprawozdanie Komitetu Nauczania [online], jw.org, 3 lipca 2017 [dostęp 2017-07-03].
  36. ↑ Watchtower, Herman van Elburg: Surrendered His Life for Our Brothers [online], jw.org [dostęp 2015-01-06] (ang.).
  37. ↑ Herman van Elburg krijgt herinneringsbordje [online], weblogzwelle.nl, 29 września 2014 [dostęp 2015-01-06] (niderl.).
  38. ↑ Herinnering aan oorlogsslachtoffer Herman van Elburg in Azaleapark Zwolle [online], weblogzwelle.nl, 1 października 2014 [dostęp 2015-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23] (niderl.).
  39. ↑ Watchtower, Osiągnięcia organizacji – zlot żaglowców w Amsterdamie w roku 2015 [online], jw.org [dostęp 2016-04-04].
  40. ↑ Watchtower, Special Conventions 2016 [online], jw2016.org, 2015 [dostęp 2015-09-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-08] (ang.).
  41. ↑ Watchtower, Nowa Sala Zgromadzeń w Swifterbant w Holandii [online], jw.org [dostęp 2017-06-05].
  42. ↑ Open huis in nieuw Congresscentrum Jehovah's Getuigen [online], dedrontenaaar.nl, 8 września 2016 [dostęp 2017-06-05] (niderl.).
  43. ↑ Watchtower, Kongresy specjalne 2018 [online], jw2018.org, 10 września 2017 [dostęp 2017-09-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-21].
  44. ↑ Watchtower, Kongres międzynarodowy w roku 2019 pod hasłem „Miłość nigdy nie zawodzi!” — Utrecht (Holandia) [online], jw.org, 12 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-12].
  45. ↑ Watchtower, Katastrofalne powodzie dotykają Europę Zachodnią [online], jw.org, 27 lipca 2021 [dostęp 2021-08-04].
  46. ↑ Watchtower, Nasze wyjątkowe kongresy [online], jwevent.org, 2024 [dostęp 2024-11-19].
  47. ↑ Watchtower, Kingdom Work [online], jw2019.org, 2018 [dostęp 2019-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-24] (ang.).
  48. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2024-10-08].
  49. ↑ Holandia, j. polski: Zgromadzenia obwodowe [online], jw.org [dostęp 2022-12-28].
  50. ↑ Aruba – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  51. ↑ Watchtower, Kontakt. Aruba [online], jw.org [dostęp 2020-12-23].
  52. ↑ a b c Watchtower, 75 rocznica tłumaczenia publikacji biblijnych na język papiamento [online], jw.org, 11 grudnia 2923 [dostęp 2023-12-15].
  53. ↑ Bonaire – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  54. ↑ Watchtower, Kontakt. Bonaire [online], jw.org [dostęp 2018-11-27].
  55. ↑ Curaçao – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  56. ↑ Watchtower, Kontakt. Curaçao [online], jw.org [dostęp 2018-11-27].
  57. ↑ Watchtower, Rocznik Świadków Jehowy 2002 [online], jw.org, s. 67.
  58. ↑ Saba – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  59. ↑ Saba. Kontakt [online], jw.org.
  60. ↑ a b 1956 Yearbook of Jehovah's Witnesses, Watchtower, 1956, s. 77, 78 (ang.).
  61. ↑ a b c Watchtower, Skutki przejścia huraganu Irma [online], jw.org [dostęp 2017-10-03].
  62. ↑ Sint Eustatius – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  63. ↑ Sint Eustatius. Kontakt [online], jw.org.
  64. ↑ Saint Maarten – Ilu tam jest Świadków Jehowy [online], jw.org [dostęp 2024-04-14].
  65. ↑ Sint Maarten. Kontakt [online], jw.org.
  66. ↑ Watchtower, Świadkowie Jehowy zwiększają tempo akcji niesienia pomocy po przejściu huraganów [online], jw.org, 19 stycznia 2018 [dostęp 2018-01-25].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Świadkowie Jehowy w Europie
Świadkowie Jehowy w Ameryce Północnej
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Świadkowie_Jehowy_w_Holandii&oldid=75567934”