Aleksy I Wielki Komnen – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy cesarza trapezunckiego. Zobacz też: Aleksy I Komnen.

Aleksy I Wielki Komnen

cesarz Trapezuntu
Okres	od 1204 do 1222
Dane biograficzne
Dynastia	Komnenowie
Data urodzenia	1182
Data śmierci	1222
Ojciec	Manuel
Matka	Rusudan
Żona	Teodora Aksouchina
Dzieci	Jan I, Manuel I, Nieznana z imienia córka Aleksego I Wielkiego Komnena

Aleksy I Wielki Komnen (1182–1222) – cesarz Trapezuntu w latach 1204–1222.

Był wnukiem cesarza Bizancjum Andronika I Komnena, synem jego syna Manuela i gruzińskiej księżniczki Rusudan, siostry królowej Tamary. Wychował się w Gruzji. Miesiąc przed upadkiem Konstantynopola w 1204, Aleksy razem z gruzińskimi wojskami swojej ciotki okupował Trapezunt. Miał wtedy 22 lata.

Dynastia Komnenów była bardzo popularna u wybrzeży Morza Czarnego, z których pochodziła. W 1182 dziadek Andronika miał warownię w Oinaion – pomiędzy Trapezuntem a Synopą. Te trzy miejsca poparły Aleksego, a kiedy on przebywał wciąż w sąsiedztwie Trapezuntu, jego brat – Dawid z pomocą gruzińskich oddziałów i z poparciem lokalnych wielmożów, mianował się panem Pontu i Paflagonii. Zajął też zamek Kastamonou, który miał należeć do przodków Komnenów. Dawid zdobył zachód i wschód (Herakleia Pontike na drodze do Konstantynopola).

Aleksy nadał sobie tytuł cesarza Romanów oraz tytuł Wielkiego Komnena (gr. Megas Komnenos). Ten nowy tytuł Trapezunckiej dynastii miał przetrwać 257 lat – jak napisał Bessarion – najdłużej w historii Bizancjum.

Aleksy poślubił Teodorę Aksouchinę, pochodzącą z trapezunckiej szlachty. Miał z nią dwóch synów i córkę:

• Jana I,
• Manuela I,
• Nieznana z imienia córka Aleksego I Wielkiego Komnena, żona cesarza Andronika I Gidosa.

Zmarł 1 lutego 1222, po 18 latach rządów. Jego starszy syn Jan zrzekł się korony na rzecz swojego szwagra – Andronika I.

• Małgorzata Dąbrowska, Aleksy I Komnen, [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod redakcją naukową Oktawiusza Jurewicza, Warszawa 2002, s. 18–19.