French
DeutschBezirk Lisko – Wikipedia, wolna encyklopedia
| powiat | |
| 1854–1867 | |
.jpg) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania | 1854 |
| Data likwidacji | 1867 |
| Powierzchnia | 6,8 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba gmin katastralnych (1854) | 48 (w tym 1 miasto) |
Bezirk Lisko – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Lisko (nazwę Lesko ustanowiono dopiero w 1931 roku).
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Lisko utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Lisko objął obszar o wielkości 6,8 mil², zamieszkany był przez 21.248 ludzi i podzielony na 48 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Lisko). Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Lisko wszedł wtedy w skład nowych powiatów sanockiego i liskiego (vide podzał w tabeli poniżej)[4].
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Uherce z Kostrzyniem | 1644 | 687 | liski |
| 2 | Rudenka | 971 | 336 | liski |
| 3 | Bezmichowa Górna | 1074 | 354 | liski |
| 4 | Olszanica | 2337 | 839 | liski |
| 5 | Orelec | 1017 | 354 | liski |
| 6 | Myczkowce | 1528 | 443 | liski |
| 7 | Zwierzyń | 623 | 167 | liski |
| 9 | Glinne | 634 | 141 | liski |
| 9 | Bezmichowa Dolna | 953 | 274 | liski |
| 10 | Bóbrka | 1247 | 551 | liski |
| 11 | Jankowce | 672 | 296 | liski |
| 12 | Zagórz | 1190 | 610 | sanocki |
| 13 | Wielopole | 866 | 314 | sanocki |
| 14 | Dolina | 405 | 182 | sanocki |
| 15 | Bykowce | 731 | 261 | sanocki |
| 16 | Lisko (M) | 1307 | 2102 | liski |
| 17 | Posada Liska | 337 | 96 | liski |
| 18 | Postołów | 2917 | 266 | liski |
| 19 | Wola Postołowa | 258 | liski | |
| 20 | Weremień z Łąkami | 1219 | 305 | liski |
| 21 | Huzele | 355 | 213 | liski |
| 22 | Łukawica | 268 | 180 | liski |
| 23 | Manasterzec z Podsobieniem | 1735 | 734 | liski |
| 24 | Kalnica | 1691 | 435 | sanocki |
| 25 | Kamionki | 837 | 185 | sanocki |
| 26 | Sukowate | 1394 | 314 | sanocki |
| 27 | Serednie Wielkie | 2445 | 700 | sanocki |
| 28 | Choceń | 455 | 195 | sanocki |
| 29 | Załuż z Dolinkami | 1427 | 400 | sanocki |
| 30 | Wujskie | 1068 | 751 | sanocki |
| 31 | Zasławie | 627 | 230 | sanocki |
| 32 | Poraż | 1468 | 677 | sanocki |
| 33 | Tarnawa Górna | 1789 | 410 | sanocki |
| 34 | Tarnawa Dolna | 321 | sanocki | |
| 35 | Olchowa | 526 | 240 | sanocki |
| 36 | Łukowe | 2367 | 702 | sanocki |
| 37 | Szczawne | 1733 | 579 | sanocki |
| 38 | Rzepedź | 1828 | 732 | sanocki |
| 39 | Turzańsk | 1825 | 636 | sanocki |
| 40 | Jawornik | 2006 | 371 | sanocki |
| 41 | Czystohorb | 2005 | 535 | sanocki |
| 42 | Duszatyn | 2463 | 176 | sanocki |
| 43 | Prełuki | 902 | 282 | sanocki |
| 44 | Mików | 1955 | 213 | sanocki |
| 45 | Komańcza | 2367 | 551 | sanocki |
| 46 | Dołżyca | 1537 | 328 | sanocki |
| 47 | Radoszyce | 4303 | 734 | sanocki |
| 48 | Osławica | 2240 | 598 | sanocki |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
