French
DeutschBezirk Ustrzyki Dolne – Wikipedia, wolna encyklopedia
| powiat | |
| 1854–1867 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania | 1854 |
| Data likwidacji | 1867 |
| Powierzchnia | 5,8 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba gmin katastralnych (1854) | 31 (w tym 1 miasteczko) |
Bezirk Ustrzyki Dolne – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Ustrzyki Dolne.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Ustrzyki Dolne utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Ustrzyki Dolne objął obszar o wielkości 5,8 mil², zamieszkany był przez 17.208 ludzi i podzielony na 31 gmin katastralnych, w tym jedno miasteczko (Ustrzyki Dolne). Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Ustrzyki Dolne wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu liskiego[4].
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]| Lp. | Gmina jednostkowa | Powierzchnia | Ludność | Powiat w 1867 po zniesieniu |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Stefkowa | 2548 | 856 | liski |
| 2 | Ustjanowa (Dolna i Górna) | 3154 | 893 | liski |
| 3 | Ustrzyki Dolne (m) | 908 | 1068 | liski |
| 4 | Jasień | 1079 | 401 | liski |
| 5 | Berehy z Siegenthalem | 2328 | 542 | liski |
| 6 | Łodyna | 1523 | 463 | liski |
| 7 | Dźwiniacz Dolny | 2228 | 727 | liski |
| 9 | Leszczowate z Wolą Romanową | 2346 | 756 | liski |
| 9 | Hoszów | 1332 | 308 | liski |
| 10 | Hoszowczyk | 951 | 345 | liski |
| 11 | Zadwórze z Zamłyniem | 515 | 175 | liski |
| 12 | Moczary | 1110 | 356 | liski |
| 13 | Jałowe | 794 | 155 | liski |
| 14 | Rabe | 2074 | 320 | liski |
| 15 | Stańkowa | 1456 | 553 | liski |
| 16 | Zawadka | 1913 | 493 | liski |
| 17 | Brelików | 1023 | 264 | liski |
| 18 | Serednica | 1616 | 1081 | liski |
| 19 | Strwiążyk | 695 | 314 | liski |
| 20 | Równia | 1841 | 547 | liski |
| 21 | Czarna (Górna i Dolna) | 5282 | 1153 | liski |
| 22 | Łobozew (Górny i Dolny) | 1726 | 827 | liski |
| 23 | Daszówka | 1273 | 246 | liski |
| 24 | Żołobek | 744 | 190 | liski |
| 25 | Bandrów | 4931 | 1094 | liski |
| 26 | Teleśnica Oszwarowa | 1569 | 475 | liski |
| 27 | Teleśnica Sanna | 1426 | 601 | liski |
| 28 | Sokole | 837 | 280 | liski |
| 29 | Paszowa | 2259 | 688 | liski |
| 30 | Ropienka | 1851 | 511 | liski |
| 31 | Wańkowa | 2054 | 516 | liski |
Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
