French
DeutschBezirk Sanok – Wikipedia, wolna encyklopedia
| powiat | |
| 1854–1867 | |
,_heute_Sanoker_Stadtpark_bei_der_Mickiwicz_Stra%C3%9Fe._Den_Blick_nach_Westen,_Sanok_2013.JPG) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania | 1854 |
| Data likwidacji | 1867 |
| Powierzchnia | 5,6 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba gmin katastralnych (1854) | 48 (w tym 1 miasto i 4 miasteczka) |
Bezirk Sanok – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasto Sanok.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Sanok utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Sanok objął obszar o wielkości 5,6 mil², zamieszkany był przez 27.481 ludzi i podzielony na 48 gmin katastralnych, w tym jedno miasto (Sanok) i cztery miasteczka (Jaćmierz, Mrzygłód, Tyrawa Wołoska i Zarszyn). Wszedł w skład cyrkułu sanockiego, jako jeden z jego jedenastu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Sanok wszedł wtedy w całości w skład nowego powiatu sanockiego[4].
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
