French
DeutschBezirk Krakowiec – Wikipedia, wolna encyklopedia
| powiat | |
| 1854–1867 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Powiat | |
| Siedziba | |
| Data powstania | 1854 |
| Data likwidacji | 1867 |
| Powierzchnia | 7,8 mil² |
| Populacja (1854) • liczba ludności |
|
| Języki urzędowe | |
| Szczegółowy podział administracyjny | |
 | |
| Liczba gmin katastralnych (1854) | 38 (w tym 2 miasteczka) |
Bezirk Krakowiec – dawny powiat (Bezirk) kraju koronnego Królestwo Galicji i Lodomerii, funkcjonujący w latach 1854–1867. Siedzibą starostwa było miasteczko Krakowiec.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Bezirk Krakowiec utworzono w ramach reformy uwłaszczeniowej z okresu Wiosny Ludów (1848–1849), która likwidowała jurysdykcję właściciela ziemskiego nad poddanymi. W Galicji, dominium – jako podstawowa jednostka administracyjna i filar systemu feudalnego straciło rację bytu. Konieczne stało się zatem wprowadzenie nowego systemu administracyjnego, którego zręby powstały w latach 1851–1855. Nowy trójstopniowy podział administracyjny objął 21 cyrkułów (niem. Kreise), 179 małych powiatów (niem. Bezirke) i ponad 6000 gmin (niem. Gemeinde)[1].
Bezirk Krakowiec objął obszar o wielkości 7,8 mil², zamieszkany był przez 27.250 ludzi i podzielony na 38 gmin katastralnych, w tym dwa miasteczka (Krakowiec i Wielkie Oczy). Wszedł w skład cyrkułu przemyskiego, jako jeden z jego dziewięciu powiatów[2].
Po nadaniu Galicji autonomii oraz powołaniu samorządu gminnego i powiatowego w 1865 zlikwidowano cyrkuły (Kreise). Dotychczasowe małe powiaty (Bezirke) w liczbie 179, utrzymały się do 1867 roku, kiedy to w następstwie kolejnej reformy administracyjnej (23 stycznia 1867) zostały zastąpione przez 74 większych powiatów[1][3]. Obszar zniesionego Bezirk Krakowiec wszedł wtedy w skład nowych powiatów jaworowskiego, mościskiego i jarosławskiego (vide podział w tabeli poniżej)[4][5]. 19 czerwca 1867[6] i 1 marca 1881[7] i 1 stycznia 1883[8] częściowo zmieniono granice tych powiatów.
Podział administracyjny (1854)
[edytuj | edytuj kod]Objaśnienie:
(M) = miasto; (m) = miasteczko
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Krzysztof Ostafin, Podziały administracyjne Galicji 1857 – 1910 [online], ArcGIS StoryMaps, 13 marca 2024 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ a b Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau. Jahrgang 1854, Lemberg 1855.
- ↑ Krzysztof Ostafin i inni, Problem doboru jednostek odniesienia przestrzennego w integracji danych z drugiej połowy XIX i początku XX w. z terenów Galicji i Śląska Austriackiego, „Studia Geohistorica” (8), 2020, s. 194–212, DOI: 10.12775/SG.2020.09, ISSN 2300-2875 [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Verordnung des Staatsministeriums vom 23 Jänner 1867 über die Reform des politischen Verwaltung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau und den Herzogtümern Auschwitz und Zator
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2025-03-10].
- ↑ Verordnung des Ministers des Innern vom 19 Juni 1867, betreffend mehrere Aenderungen der neuen administrativen Bezirks-Abgränzung in den Königreich Galizien und Lodomerien mit dem Großherzogtum Krakau
- ↑ Dz. U. Kr. z 1881, cz. 3, nr 22
- ↑ Dz. U. Kr. z 1882, cz. 21, nr 73
- ↑ a b Spisano z Wólką Rosnowską.
- ↑ a b 1 stycznia 1883 włączono do powiatu jaworowskiego.
- ↑ a b c Następnie włączono do powiatu jaworowskiego (brak informacji kiedy).
- ↑ a b c 1 marca 1881 włączono z powrotem do powiatu mościskiego.
- ↑ W tym Ruda Kochanowska 592 i Wilcza Góra 382.
- ↑ W tym Ruda Kochanowska 170 i Wilcza Góra 164.
- ↑ 1 stycznia 1867 włączono do powiatu jaworowskiego.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Handbuch des Lemberger Statthelterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1858. Lemberg, 1858. (niem.)
- Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
