Borys Woznycki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Borys Woznycki
Борис Григорович Возницький
Ilustracja
Borys Woznycki w 2011
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1926
Ulbarów

Data i miejsce śmierci

23 maja 2012
rejon złoczowski, Ukraina

Przyczyna śmierci

wypadek samochodowy

Zawód, zajęcie

historyk sztuki

Odznaczenia
Krzyż Iwana Mazepy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Borys Hryhorowycz Woznycki (ukr. Борис Григорович Возницький, ur. 16 kwietnia 1926 w Ulbarowie w powiecie dubieńskim, zm. 23 maja 2012 pomiędzy Kurowicami a Peczenią) – ukraiński historyk sztuki, dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki, przewodniczący ukraińskiego komitetu narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W czasie II wojny światowej od 1944 r. służył w Armii Czerwonej, po wojnie studiował w lwowskiej Szkole Sztuk Pięknych im. Iwana Trusza, a następnie na wydziale historii sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W roku 1960 został zastępcą dyrektora Muzeum Sztuki Ukraińskiej, a od roku 1962 dyrektorem Galerii Malarstwa we Lwowie.

Jako pracownik muzealny rozpoczął karierę w Winnikach, gdzie zainicjował utworzenie lokalnego muzeum historii i wiedzy lokalnej[1].

W latach 60. XX wieku przyczynił się do uratowania wielu dzieł sztuki rozproszonych w opuszczonych zabytkach Zachodniej Ukrainy. Docierał do zapomnianych dworów, kościołów, klasztorów i cmentarzy, m.in. w Żółkwi, Olesku i Złoczowie, zwoził znajdujące się w nich dzieła sztuki do magazynów muzealnych. W Horodence uratował resztki ołtarza Jana Jerzego Pinzela. W kaplicy pałacowej w Czerwonogrodzie odkrył nagrobek Ponińskich z płaskorzeźbą Thorvaldsena[2]. Łącznie uratowano około 36 tysięcy dzieł sztuki. Dzięki jego staraniom w roku 1961 rozpoczęto odbudowę zamku oraz klasztoru w Olesku, zamku w Złoczowie i w Podhorcach oraz baszty w Pietniczanach w rejonie żydaczowskim. Z jego inicjatywy utworzono nowe muzea, m.in. muzeum Jana Jerzego Pinzela we Lwowie. We Lwowie przyczynił się do konserwacji Kaplicy Boimów oraz kościoła i klasztoru OO. Bernardynów.

W 2003 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 – Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[3]. Był doktorem honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Akademii Pedagogicznej w Krakowie. W 2009 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Lwowa[4]. 12 kwietnia 2013 roku Ministerstwo Kultury Ukrainy wydało rozporządzenie o nadaniu Lwowskiej Galerii Sztuki imienia jej długoletniego dyrektora Borysa Woznyckiego[5].

Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ангел-охоронець українського мистецтва: чим львів’яни завдячують Борису Возницькому - lvivski.info [online], 27 maja 2022 [dostęp 2022-06-03] (ukr.).
  2. Thorvaldsensmuseum [online], thorvaldsensmuseum.dk [dostęp 2017-11-15] (ang.).
  3. Borys Woźnicki nie żyje. mkidn.gov.pl, 2012-05-23. [dostęp 2012-11-23].
  4. Борис Возницький - „Почесний громадянин Львова”. [w:] 10 maja 2009 [on-line]. [dostęp 2013-04-05].
  5. Lwowskiej Galerii Sztuki nadano imię Borysa Woznyckiego. [dostęp 2013-04-15].

Bibliografia, literatura, linki

[edytuj | edytuj kod]