Charles Nicolle – Wikipedia, wolna encyklopedia

Charles Nicolle
Państwo działania	Francja
Data i miejsce urodzenia	21 września 1866 ; Rouen
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1936 ; Tunis
Pełne imię i nazwisko	Charles Jules Henri Nicolle
	Specjalność: bakteriologia
Alma Mater	Université de Rouen
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
	Multimedia w Wikimedia Commons

Charles Jules Henri Nicolle (ur. 21 września 1866 w Rouen, zm. 28 lutego 1936 w Tunisie) – francuski lekarz, bakteriolog, laureat Nagrody Nobla 1928.

Życiorys

Był synem lekarza. Studiował medycynę na Université de Rouen^[1] oraz w Instytucie Pasteura w Paryżu, w którym po studiach podjął pracę. Od 1903 do śmierci był dyrektorem oddziału tego Instytutu w Tunisie^[1]^[2]. W 1929 został członkiem Francuskiej Akademii Nauk^[2], a w 1934 Polskiej Akademii Umiejętności.

Prowadził badania nad chorobami tropikalnymi. Jako pierwszy wyhodował pasożytniczego pierwotniaka Leishmania donovani, wywołującego ciężką chorobę zwierząt i człowieka – leiszmaniozę trzewną (kala-azar)^[2]. Zauważył, że surowica krwi rekonwalescentów po niektórych chorobach zakaźnych (m.in. dur plamisty, odra) ma właściwości profilaktyczne i lecznicze^[2]. Wielu żołnierzy z czasów I wojny światowej zawdzięcza mu życie. Był autorem pojęcia nosicielstwa^[1], czyli jak to nazwał „niewidocznych chorób” (fr. maladies inapparentes); usiłował upowszechnić to odkrycie. Podjął próbę opracowania szczepionek przeciwko tyfusowi i innym infekcjom. Odniósł umiarkowany sukces w stosowaniu surowicy od pacjentów po tyfusie i odrze w celu wywołania krótkotrwałej odporności biernej u osób z grupy ryzyka^[1].

Za udowodnienie doświadczalne, że dur plamisty przenoszą na człowieka wszy odzieżowe (1909), został w 1928 uhonorowany Nagrodą Nobla^[1]^[2]. Współpracował z wybitnym polskim uczonym Rudolfem Weiglem, którego odwiedzał w jego lwowskiej pracowni, prowadzącej – jako jedyna w świecie – hodowlę riketsji – zarazka duru plamistego.

Był autorem wielu prac naukowych, a także książek z filozofii nauki. W 1936 wydano w Polsce Narodziny, życie i śmierć chorób zakaźnych (wydanie oryginalne 1930).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Nicolle, Charles Jules Henri, [w:] A Dictionary of Scientists, Oxford University Press, 2003, ISBN 978-0-19-172683-5 [dostęp 2022-07-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wulf vonW. Bonin Wulf vonW., ErichE. Bagge ErichE., RobertR. Herrlinger RobertR., Laureaci nagrody Nobla. Chemia, fizyka, medycyna, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 1969, s. 226 (pol.).

Bibliografia

Nagrody Nobla. Leksykon PWN. Beata Tarnowska (red.). Warszawa: PWN, 2001.

[DS-1] Nicolle, Charles Jules Henri, [w:] A Dictionary of Scientists, Oxford University Press, 2003, ISBN 978-0-19-172683-5 [dostęp 2022-07-10] (ang.).

[Bonin-2] Wulf vonW. Bonin Wulf vonW., ErichE. Bagge ErichE., RobertR. Herrlinger RobertR., Laureaci nagrody Nobla. Chemia, fizyka, medycyna, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 1969, s. 226 (pol.).

[1]

[2]