Cynamonowiec cejloński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | cynamonowiec cejloński | ||
Nazwa systematyczna | |||
Cinnamomum verum J. Presl Prir. Rostlin 2: 36 1823[3] | |||
Synonimy | |||
|
Cynamonowiec cejloński (Cinnamomum verum J.Presl) – gatunek drzewa należący do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Pochodzi z obszarów o tropikalnym klimacie w Indiach, Sri Lance i Birmie, introdukowany został w Afryce, na wyspach Pacyfiku, Karaibach. Jest uprawiany w Azji, Afryce, Ameryce Południowej i Środkowej[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewo osiągające 10 m wysokości. Egzemplarze uprawne nie przekraczają trzech metrów ze względu na ciągłe przycinanie trzyletnich pędów, z których uzyskuje się przyprawę[5].
- Pień
- Kora cienka, papierowata, barwy jasnobrązowej[6].
- Liście
- Duże, podłużne, za młodu jaskrawoczerwone, później ciemnozielone z białymi nerwami[6]. Mają długość do 22 cm i szerokość 5 cm, są krótsze i szersze od liści cynamonowca wonnego[5].
- Kwiaty
- Kwiaty nieprzyjemnie pachnące, małe, żółte i niepozorne, zebrane w luźny, wiechowaty kwiatostan. Złożone są z 6 działek okwiatu, jajowatego słupka z szyjką i pręcików w czterech okółkach[7]
- Owoce
- Sinozielone pestkowce[7]. Młode pachną terpentyną[5].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Roślina przyprawowa. Przyprawą jest kora, którą pozyskuje się 2-3 razy w roku podczas pory deszczowej. Ścina się pędy o długości ok. 3 m i średnicy ok. 2,5 cm. Korę ze ściętych gałązek poddaje się krótkiej fermentacji i oczyszcza z korowiny zewnętrznej oraz wewnętrznych resztek łyka. Powstałe paski kory są następnie suszone na słońcu. W czasie tego procesu przybierają charakterystyczną żółtobrązową barwę i zwijają się z obu stron paska kory (cecha charakterystyczna dla gatunku) tworząc złączone dwie rurki, nazywane w handlu laskami. Tak przygotowany surowiec nosi nazwę cynamonu[5].
Obecność w kulturze
[edytuj | edytuj kod]Wszyscy badacze roślin biblijnych są zgodni, że w Biblii są odniesienia do cynamonowca. W grę wchodzą dwa jego gatunki: cynamonowiec cejloński i cynamonowiec wonny. Co prawda Biblia ani razu ich nie wymienia, wiele razy jednak cytuje produkty z nich wytwarzane: cynamon i kasję. Obydwa były w czasach biblijnych sprowadzane do Ziemi Świętej. W Księdze Ezechiela (27,19) czytamy: „Dan i Jawan począwszy od Uzzal drogą wymiany za twe towary dostarczały ci wyroby żelazne, cynamon i trzcinę.” Trwało to również później. W Apokalipsie św. Jana (18,11.13) jest tekst: „A kupcy ziemi płaczą i żalą się nad nią, bo ich towaru nikt już nie kupuje: ... cynamonu i wonnej maści amomum, pachnideł, olejku, kadzidła, wina, oliwy, najczystszej mąki, pszenicy”. Cynamonu i kasji używano do wytwarzania oleju świętego oraz jako pachnidła[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-06-21] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].
- ↑ a b c d e Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- EoL: 490672
- Flora of China: 200008735
- Flora of North America: 200008735
- GBIF: 3033987
- identyfikator iNaturalist: 122777
- IPNI: 463752-1
- ITIS: 501529
- NCBI: 128608
- Plant Finder: 281655
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2721692
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:463752-1
- identyfikator Tropicos: 17800682
- USDA PLANTS: CIVE2
- CoL: 5Z6SQ