Dom Wenecki w Krakowie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy kamienicy przy Rynku Główny. Zobacz też: kamienica przy ul. Wenecja.

Dom Wenecki
Kamienica Pod Karpiem Szarym

nr rej. A-718 z 8 grudnia 1987[1]
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miejscowość	Kraków
Adres	Rynek Główny 11
Ukończenie budowy	XIV–XVII w., XVIII w., 1913–1917
Położenie na mapie Polski Dom Wenecki
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom Wenecki
Położenie na mapie Krakowa Dom Wenecki
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Dom Wenecki
50°03′38,0″N 19°56′16,5″E/50,060556 19,937917
Multimedia w Wikimedia Commons

Dom Wenecki (Kamienica Pod Karpiem Szarym) – zabytkowa modernistyczna kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy Rynku Głównym 11, na Starym Mieście.

Wzniesiono ją w latach 1913–1917 według projektu Adolfa Siódmaka w miejscu wcześniejszej zabudowy, która znacznie różniła się o obecnego budynku, a powstała prawdopodobnie w XIV wieku. Od roku 1527 w kamienicy mieściła się apteka, dom był własnością aptekarskich rodzin: Alantsee, Zajdliczów (lata 1607–1646), Pernusów (do 1678). Przebudowa kamienicy nastąpiła zapewne na przełomie XVI i XVII wieku, a następnie w połowie XVII wieku i w latach 70. tego stulecia – wzmocniono wtedy konstrukcję i zmodernizowano wnętrza. W 1699 roku kamienicę kupiła żupa wielicka, ale około 1710 roku na powrót stała się własnością mieszczan. W latach 1718–1744 była własnością budowniczego Franciszka Torianiego i mieściła skład korzenny. W roku 1809 dokonano klasycystycznej przebudowy dla kupca bławatnego Józefa Leopolda Wasseraba według projektu Szczepana Humberta. W 1851 roku odbudowano po pożarze w 1850 spalone oficyny.

W roku 1913, mimo protestów architektów i konserwatorów, zburzono naziemne kondygnacje zabudowy i wzniesiono nowy wieloskrzydłowy dom, który luźno nawiązuje do układu dawnej kamienicy. Fasada jest okazała, najwyższa we wschodniej pierzei rynku. Kamienica składa się z wysokiej attyki, partii pieter i dwukondygnacyjnej części dolnej (z balkonem). Dekoracja elewacji podwórzowej nawiązuje do weneckiej architektury renesansowej. W południowej ścianie podwórka znajduje się godło kamienicy – płaskorzeźba karpia.

Nazwa „Dom Wenecki” nawiązuje do nieudokumentowanego pobytu posłów Republiki Weneckiej. Fakt ten miała potwierdzać rzeźba skrzydlatego lwa św. Marka, która była wmurowana w ścianie dziedzińca^[2] do początku XX wieku.

• 
  Podworzec kamienicy
• 
  Godło domu – szary karp na południowej ścianie podworca

• Waldemar Komorowski, Aldona Sudacka: Rynek Główny w Krakowie. Wrocław: Ossolineum, 2008. Brak numerów stron w książce