Edmund Odorkiewicz – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 20 lutego 1907 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 10 marca 1981 |
poseł do Krajowej Rady Narodowej | |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Edmund-Leon Odorkiewicz, ps. Czantoria, Uherski, Ostroróg, Hel, Odrowąż, Pieron (ur. 20 lutego 1907 w Chełmie, zm. 10 marca 1981 w Katowicach) – polski dziennikarz radiowy i publicysta, polityk, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1945–1947).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie patriotycznej. Jego pradziadek po kądzieli był ostatnim wodzem powstania listopadowego. Miał dwóch braci: Zygmunta (1899–1919), poległego podczas wojny polsko-bolszewickiej, oraz Cypriana – dowódcę batalionu „Krybar”. W 1915 podjął naukę w Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie. W młodości działał jako skaut. W latach 1917–1918 był gońcem POW. W 1925 rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych UW. Przez pewien okres kształcił się również na Uniwersytecie im. Stefana Batorego. Był aktywny w centrolewicowym Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej. W 1927 został zatrzymany przez policję za złożenie podpisu w księdze kondolencyjnej wystawionej przez poselstwo ZSRR z okazji śmierci Wojkowa.
Rozpoczął pracę w związanym z BBWR „Kurierze Porannym”, gdzie sporo uwagi poświęcał tematyce niemieckiej[1]. Na długo przed dojściem do władzy NSDAP przestrzegał przed zagrożeniem ze strony nazistów. Jako dziennikarz sporo podróżował, odwiedził m.in. Skandynawię, Estonię, Jugosławię, Węgry i Czechosłowację. W 1935 zakończył współpracę z Kurierem Porannym. Rok później znalazł pracę w dziale propagandy Naczelnej Dyrekcji Polskiego Radia. Od 1937 kierował Wydziałem Głównym PR w Katowicach, był również zastępcą dyrektora regionalnej rozgłośni. Udzielał się w Towarzystwie Przyjaciół Nauk w Katowicach.
W 1939 znalazł się w okupacyjnej strefie sowieckiej, z której uciekł w 1940. Pracował jako robotnik w Ogrodzie Saskim, później również w Szpitalu Zakaźnym im. św. Stanisława przy ul. Wolskiej. Przyłączył się do związanych z syndykalistami oddziałów „Wolność i Lud”. Wiosną 1944 wziął udział w akcji wykonania wyroku na dwóch kontrolerów tramwajowych współpracujących z Niemcami. Podczas powstania warszawskiego walczył w szeregach oddziału Radwana.
W 1945 ponownie znalazł się na Śląsku, gdzie objął posadę dyrektora rozgłośni regionalnej PR. Pisywał do „Dziennika Zachodniego”. Był pełnomocnikiem Stronnictwa Demokratycznego na region śląsko-dąbrowski (do partii wstąpił w lutym 1945). Zasiadał w Wojewódzkiej oraz Krajowej Radzie Narodowej. W 1946 był zwolennikiem oddzielnego startu SD w wyborach parlamentarnych. Z powodów politycznych nie umieszczono go na liście do Sejmu Ustawodawczego. W 1947 został zawieszony w prawach członka.
Po odejściu z aktywnej polityki poświęcił się pracy dziennikarskiej. Pracował m.in. w „Estradzie”. Pisywał do „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”, „Trybuny Robotniczej”, „Kuriera Polskiego” i „Codziennego”, „Zarania Śląskiego” oraz „Katolika”.
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Y-4-11)[2].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1929 poślubił Helenę z Ołdakowskich, z którą miał dwoje dzieci: Hannę Janinę Odorkiewicz-Sikocińską (ur. 1931), lekarza-kardiologa, oraz syna Andrzeja Hieronima (ur. 1932), radcę prawnego. Drugą żoną była Elżbieta Kiszkurno-Odorkiewicz (1925–2009).
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Zasługi z Mieczami
- Złoty Krzyż Zasługi (18 stycznia 1946)[3]
- Krzyż Walecznych (25 czerwca 1946)[4]
- Krzyż Partyzancki
- Srebrny Krzyż Zasługi (7 marca 1939)[5]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Opisywał m.in. sprawę radcy niemieckiego barona von Rintelna, który w Święto Morza 31 lipca 1932 dokonał zniszczenia polskiej flagi narodowej w Warszawie.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HELENA ODORKIEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31] .
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 30, poz. 58 „w uznaniu zasług dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej w dziele pracy organizacyjnej przy utworzeniu administracji państwowej i samorządu, uruchomieniu uczelni i odbudowie demokratycznej państwowości polskiej na ziemiach Województwa Śląsko-Dąbrowskiego”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 3, poz. 5 „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 57, poz. 101 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Rusecki, Edmund Odorkiewicz: patriota, publicysta, działacz, Warszawa 1989.