Ferenc Nagy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ferenc Nagy
Data i miejsce urodzenia	8 października 1903 ; Bisse, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 1979 ; Fairfax, Wirginia, Stany Zjednoczone
	40. Premier Węgier; 1. Premier Republiki Węgierskiej
Okres	od 4 lutego 1946; do 31 maja 1947
Przynależność polityczna	Niezależna Partia Drobnych Rolników
Poprzednik	Zoltán Tildy
Następca	Lajos Dinnyés
	Przewodniczący Parlamentu Węgier
Okres	od 29 listopada 1945; do 5 lutego 1946
Poprzednik	Béla Zsedényi
Następca	Béla Varga
	Członek Wysokiej Rady Narodowej
Okres	od 7 grudnia 1945; do 1 lutego 1946
Poprzednik	Béla Miklós, Béla Zsedényi, Mátyás Rákosi
Następca	Zoltán Tildy (jako Prezydent Republiki)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ferenc Nagy (wym. /ˈ f ɛ r ɛ n t͡s ˈ n ɒ ɟ/; ur. 8 października 1903 w Bisse, zm. 12 czerwca 1979 w Fairfax) – węgierski polityk Niezależnej Partii Drobnych Rolników. W 1946 objął stanowisko premiera Węgier, po tym jak jego poprzednik Zoltán Tildy został po proklamowaniu ustroju republikańskiego pierwszym prezydentem kraju^[1].

Funkcję premiera Węgier pełnił od 4 lutego 1946 do 31 maja 1947 roku^[2]. Podczas wizyty premiera w Szwajcarii w maju 1947 roku Sowieci przedstawili 28 maja fałszywe dokumenty, mające dowodzić udziału Nagya w spisku antypaństwowym. Jednocześnie węgierscy komuniści, kierujący ministerstwem spraw wewnętrznych, aresztowali jego syna jako zakładnika i zażądali dymisji premiera. Nagy zgodził się zrezygnować 30 maja, natomiast formalny akt rezygnacji wydał po przyjeździe syna do Szwajcarii 2 czerwca 1947. Miejsce Nagya na stanowisku premiera zajął, wysunięty przez Mátyása Rákosiego, Lajos Dinnyés, który formalnie był politykiem Partii Drobnych Rolników, a w rzeczywistości marionetką komunistów. Umożliwiło to węgierskim komunistom przekreślenie rezultatu demokratycznych wyborów parlamentarnych i realne przejęcie pełni władzy. Nagy uzyskał azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych. W Herndon, w Wirginii prowadził farmę mleczarską^[3]^[1].

W 1959 roku został prezesem Permindeksu, holdingu handlowo-wystawienniczego z siedzibą w Bazylei, w Szwajcarii^[4].

Swoje życie i karierę polityczną Nagy opisał w książce The Struggle behind the Iron Curtain, która opublikowana została w 1948 roku przez wydawnictwo MacMillan^[5].

Życie prywatne

Jego żoną była Julia. Miał synów, Ferenca juniora (ur. 1926) i Laszlo (ur. 1943) i córkę Julię (ur. 1927), która była jego osobistą sekretarką^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Nagy Ferenc, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-06-30] .
↑ Friedemann Sallis, Robin Elliott, Kenneth DeLong: Centre and Periphery, Roots and Exile: Interpreting the Music of István Anhalt, György Kurtág, and Sándor Veress. Wilfrid Laurier Univ. Press, 2012, s. 180. ISBN 9781554582969.
↑ ^a ^b Hungarian Premier is now U.S. Farmer. „Life”. 24 (8), s. 146, 1948-02-23. Time Inc.. ISSN 0024-3019. (ang.).
↑ A.A.P.-Reuters. A Market Place for All the World. „The Age”, s. 2, 1959-03-12. Oswald Syme. ISSN 0312-6307. (ang.).
↑ H. F. Arthur Schoenfeld: Struggle Behind the Iron Curtain. By Ferenc Nagy, Former Premier of Hungary. Translated by Stephen K. Swift. (New York: Macmillan Company. 1948. Pp. 461. $6.00.) | The American Historical Review | Oxford Academic. [w:] The American Historical Review (Volume 54, Issue 3, April 1949, Pages 605–607) [on-line]. oup.com, 1949-04-01. [dostęp 2020-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-30)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Longines Chronoscope with Ference [sic!] Nagy (ang.)

[encyklopediapwnpl-Nagy-Ferenc-1] Nagy Ferenc, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-06-30] .

[Sallis-Elliott-DeLong-2012-s180-2] Friedemann Sallis, Robin Elliott, Kenneth DeLong: Centre and Periphery, Roots and Exile: Interpreting the Music of István Anhalt, György Kurtág, and Sándor Veress. Wilfrid Laurier Univ. Press, 2012, s. 180. ISBN 9781554582969.

[LIFE-s146-3] Hungarian Premier is now U.S. Farmer. „Life”. 24 (8), s. 146, 1948-02-23. Time Inc.. ISSN 0024-3019. (ang.).

[the-age-1959-s2-4] A.A.P.-Reuters. A Market Place for All the World. „The Age”, s. 2, 1959-03-12. Oswald Syme. ISSN 0312-6307. (ang.).

[academic.oup.com-Schoenfeld-69617-5] H. F. Arthur Schoenfeld: Struggle Behind the Iron Curtain. By Ferenc Nagy, Former Premier of Hungary. Translated by Stephen K. Swift. (New York: Macmillan Company. 1948. Pp. 461. $6.00.) | The American Historical Review | Oxford Academic. [w:] The American Historical Review (Volume 54, Issue 3, April 1949, Pages 605–607) [on-line]. oup.com, 1949-04-01. [dostęp 2020-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-30)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Rząd Rewolucyjny (1848-1849)	Lajos Batthyány (1848) Lajos Kossuth (1848–1849) Bertalan Szemere (1849)
Królestwo Węgier (1867-1918)	Gyula Andrássy (1867–1871) Menyhért Lónyay (1871–1872) József Szlávy (1872–1874) István Bittó (1874–1875) Béla Wenckheim (1875) Kálmán Tisza (1875–1890) Gyula Szapáry (1890–1892) Sándor Wekerle (1892–1895) Dezső Bánffy (1895–1899) Kálmán Széll (1899–1903) Károly Khuen-Héderváry (1903) István Tisza (1903–1905) Géza Fejérváry (1905–1906) Sándor Wekerle (1906–1910) Károly Khuen-Héderváry (1910–1912) László Lukács (1912–1913) István Tisza (1913–1917) Móric Esterházy (1917) Sándor Wekerle (1917–1918) János Hadik (1918) Mihály Károlyi (1918)
Węgierska Republika Ludowa (1918-1919) Węgierska Republika Rad (1919) Rządy kontrrewolucyjne (1919)	Mihály Károlyi (1918–1919) Dénes Berinkey (1919) Sándor Garbai (1919) Gyula Károlyi (1919) Dezső Pattanyús-Ábrahám (1919)
Węgierska Republika Ludowa (1919-1920)	Gyula Peidl (1919) István Friedrich (1919) Károly Huszár (1919–1920)
Królestwo Węgier (1920-1946)	Sándor Simonyi-Semadam (1920) Pál Teleki (1920–1921) István Bethlen (1921–1931) Gyula Károlyi (1931–1932) Gyula Gömbös (1932–1936) Kálmán Darányi (1936–1938) Béla Imrédy (1938–1939) Pál Teleki (1939–1941) László Bárdossy (1941–1942) Miklós Kállay (1942–1944) Döme Sztójay (1944) Géza Lakatos (1944) Ferenc Szálasi (1944–1945) Béla Miklós (1944–1945) Zoltán Tildy (1945–1946)
Republika Węgierska (1946-1949)	Ferenc Nagy (1946–1947) Lajos Dinnyés (1947–1948) István Dobi (1948–1949)
Węgierska Republika Ludowa (1949-1989)	István Dobi (1949–1952) Mátyás Rákosi (1952–1953) Imre Nagy (1953–1955) András Hegedüs (1955–1956) Imre Nagy (1956) János Kádár (1956–1958) Ferenc Münnich (1958–1961) János Kádár (1961–1965) Gyula Kállai (1965–1967) Jenő Fock (1967–1975) György Lázár (1975–1987) Károly Grósz (1987–1988) Miklós Németh (1988–1989)
Republika Węgierska (1989-2012) Węgry (od 2012)	Miklós Németh (1989–1990) József Antall (1990–1993) Péter Boross (1993–1994) Gyula Horn (1994–1998) Viktor Orbán (1998–2002) Péter Medgyessy (2002–2004) Ferenc Gyurcsány (2004–2009) Gordon Bajnai (2009–2010) Viktor Orbán (od 2010)