Gieorgij Bieriegowoj – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gieorgij Bieriegowoj
Георгий Тимофеевич Береговой
Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1921 ; Fiodorowka
Data i miejsce śmierci	30 czerwca 1995 ; Moskwa
Narodowość	rosyjska
Łączny czas misji kosmicznych	3 dni 22 godziny 50 minuty i 45 sekundy.
Misje	Sojuz 3
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gieorgij Timofiejewicz Bieriegowoj, ros. Георгий Тимофеевич Береговой (ur. 15 kwietnia 1921 we wsi Fiodorowka obwód połtawski, zm. 30 czerwca 1995 w Moskwie) – radziecki kosmonauta, Lotnik Kosmonauta ZSRR.

Wykształcenie oraz służba wojskowa

Po ukończeniu szkoły podstawowej w 1937 roku pracował kombinacie metalurgicznym. Do Armii Czerwonej wstąpił w 1938 roku, rozpoczynając naukę w wojskowej szkole pilotów w Woroszyłowgradzie, którą ukończył 13 czerwca 1941^[1]. W czasie II wojny światowej walczył od sierpnia 1942 jako pilot samolotów bombowych, a następnie szturmowych na różnych frontach, m.in. w Polsce. Od 15 września 1943 do czerwca 1945 był dowódcą eskadry w 90 Gwardyjskim pułku lotnictwa szturmowego (w składzie 5 Armii Powietrznej 1 Frontu Ukraińskiego)^[1]. Odbył 185 lotów bojowych, na samolotach Po-2, R-5, SB-2 i Ił-2. Brał udział w bitwie pod Kurskiem, wyzwalaniu Lewobrzeżnej Ukrainy, operacji kijowskiej, operacji żytomiersko-berdyczowskiej, korsuń-szewczenkowskiej, płoskirowsko-czerniowieckiej, lwowsko-sandomierskiej, debreczyńskiej, budapesztańskiej, wiedeńskiej i bratysławsko-brneńskiej. Raz został lekko ranny w nogę^[1]. 26 października 1944 roku za zasługi bojowe otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.

Po wojnie w 1948 roku ukończył przeszkolenie oficerskie oraz kurs pilotów – oblatywaczy. Od maja 1948 do 1964 latał jako pilot doświadczalny w Instytucie Naukowo-Badawczym Wojsk Lotniczych (NII WWS) im. W. Czkałowa. Do 1964 przetestował ponad 60 typów samolotów^[1]. W 1956, bez przerywania pracy zawodowej ukończył Akademię Sił Powietrznych (później im. J.A. Gagarina).

Kariera kosmonauty i praca w Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina

W ramach dodatkowego naboru 25 stycznia 1964 roku zaliczony został do oddziału kosmonautów (WWS 2). Po zakończeniu kursu przygotowawczego do lotów na statkach typu Woschod i Sojuz.

W 1965 roku był dublerem dowódcy załogi podstawowej przygotowywanej do lotu Woschod 3. W skład załogi wchodził również Lew Diomin. Lot został anulowany na skutek zakończenia programu Woschod^[2].

W 1966 roku był dublerem dowódcy załogi podstawowej przygotowywanej do lotu Woschod 4. Razem z nim w skład załogi wchodził Gieorgij Katys. Misja miała mieć charakter wojskowy, a planowany czas pobytu kosmonautów na orbicie miał wynieść co najmniej 16 dni. Lot został jednak ostatecznie odwołany na skutek zakończenia programu Woschod^[2].

Swój pierwszy i jedyny lot odbył w 1968 roku. 26 października 1968 roku wystartował w kosmos na pokładzie statku Sojuz 3. Był to pierwszy lot załogowy po zakończonym katastrofą locie statku Sojuz 1. Zadaniem kosmonauty było połączenie się na orbicie z wystrzelonym wcześniej bezzałogowym statkiem Sojuz 2. Pomimo kilku prób, podczas których Bieriegowoj zużył blisko 90% paliwa przeznaczonego na ten cel, nie doszło do dokowania obu statków. Kosmonauta powrócił na Ziemię 30 października 1968 po 3 dniach 22 godzinach 50 minutach i 45 sekundach.

22 stycznia 1969 roku Bieriegowoj uczestniczył w uroczystym powitaniu w Moskwie kosmonautów misji Sojuz 4 i Sojuz 5, podczas którego doszło do próby zamachu na życie radzieckiego przywódcy Leonida Breżniewa. Bieriegowoj został lekko raniony odłamkami szkła, kiedy samochód ZiŁ-111G, w którym jechał, został ostrzelany przez dezertera z armii Wiktora Iljina^[3] (możliwe, że samochód ten stał się celem ataku z uwagi na pewne podobieństwo Bieriegowoja do Breżniewa).

W latach 1972–1987 był dyrektorem Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina. 25 lutego 1982 roku formalnie przestał być członkiem oddziału radzieckich kosmonautów. W lutym 1973 roku gościł w Polsce z okazji 500 rocznicy urodzin Kopernika i został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy przyznanym mu przez Radę Państwa PRL za zasługi w walce z hitlerowskim najeźdźcą o wyzwolenie ziem polskich oraz za wkład w dziedzinie badań kosmosu^[4].

W randze generała zwolniony do rezerwy w 1987 roku. Był autorem kilku książek na temat załogowych lotów kosmicznych.

Zmarł na zawał serca w Moskwie 30 czerwca 1995 roku.

Ważniejsze nagrody i odznaczenia

Medal Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie (1944 i 1968)^[1]
Order Lenina - dwukrotnie (1944 i 1968)^[1]
Order Czerwonego Sztandaru - dwukrotnie (1942 i 1943)^[1]
Order Czerwonej Gwiazdy - dwukrotnie (1954 i 1955)^[1]
Order „Za służbę Ojczyźnie w Siłach Zbrojnych ZSRR” III stopnia (1975)^[1]
Order Aleksandra Newskiego (ZSRR) (1943)^[1]
Order Bohdana Chmielnickiego (ZSRR) III stopnia (1944)^[1]
Order Wojny Ojczyźnianej I stopnia - dwukrotnie (1945 i 1985)^[1]
Nagroda Państwowa ZSRR (1981)
Złoty medal im. K. Ciołkowskiego przyznany przez Akademię Nauk ZSRR.
Order Krzyża Grunwaldu I klasy (uchwała Rady Państwa z 24.03.1973 r.)^[1]^[5]
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej (Bułgaria, 1970)^[1]
Order Georgi Dimitrowa (Bułgaria, 1970)^[1]
Order Państwowego Sztandaru (Węgry, 1985)^[1]
Order Czerwonego Sztandaru z Brylantami (Węgry)^[1]
Order Tudora Vladimirecsu V klasy (Rumunia)^[1]
Orderem Narodowego Bohatera Jugosławii II klasy^[1]
Złoty medal im. J. Gagarina przyznany w 1968 przez FAI (Międzynarodowa Federacja Lotnicza),
Gold Space Medal (FAI - 1977)^[6]

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Береговой Георгий Тимофеевич w serwisie Warheroes.ru]
↑ ^a ^b Encyclopedia Astronautica: Anulowane loty kosmiczne.. [dostęp 2012-02-21]. (ang.).
↑ ZiŁ-111G/111D, Awtolegiendy SSSR, nr 29, DeAgostini, 2010, ISSN 2071-095X (ros.), s.7.
↑ Edmund Staniewski: 15 lat podboju kosmosu. Warszawa: MON, 1974, s. 172.
↑ Aleksander Mazur, „Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985”, Warszawa 1988, s. 120.
↑ FAI: Laureaci Gold Space Medal. [dostęp 2012-02-21]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

spacefacts j. angielski

[warheroes-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Береговой Георгий Тимофеевич w serwisie Warheroes.ru]

[Anulowane_loty_kosmiczne.-2] Encyclopedia Astronautica: Anulowane loty kosmiczne.. [dostęp 2012-02-21]. (ang.).

[zil-3] ZiŁ-111G/111D, Awtolegiendy SSSR, nr 29, DeAgostini, 2010, ISSN 2071-095X (ros.), s.7.

[4] Edmund Staniewski: 15 lat podboju kosmosu. Warszawa: MON, 1974, s. 172.

[5] Aleksander Mazur, „Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985”, Warszawa 1988, s. 120.

[Laureaci_Gold_Space_Medal-6] FAI: Laureaci Gold Space Medal. [dostęp 2012-02-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]