Gotfryd Ossowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gotfryd Ossowski

Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1835 Kozarynówka
Data i miejsce śmierci	16 kwietnia 1897 Tomsk
Zawód, zajęcie	archeolog dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie
Multimedia w Wikimedia Commons

Gotfryd Ossowski, Godfryd Ossowski^[1] (ur. 8 listopada 1835 w Kozarynówce na Naddnieprzańskiej Ukrainie, zm. 16 kwietnia 1897 w Tomsku na Syberii) – polski archeolog, pierwszy dyrektor Muzeum Archeologicznego w Krakowie^[2].

W latach 1875–1878 prowadził badania nad kulturą pomorską (m.in. w Kałdusie), współpracując ściśle z wydziałem archeologiczno-historycznym Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Po przeniesieniu się do Krakowa, od 1879 prowadził eksplorację jaskiń w pobliżu Krakowa na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – przebadał w sumie 50 jaskiń – oraz w Tatrach Polskich w latach 1881–1882. W 1887 przeprowadził wykopaliska o charakterze ratunkowym w przypadkowo odkrytym grobowcu scytyjskiej księżniczki pod Wielkim Kurhanem Ryżanowskim w Ryżanówce na Ukrainie, którego bogate wyposażenie^[3] jest częścią zbiorów Muzeum Archeologicznego w Krakowie. W 1890 prowadził badania na terenie osady kultury trypolskiej w Bilczu Złotym, m.in. w Jaskinie Werteba.

Na badania archeologiczne otrzymywał tak niewielkie dotacje, że musiał dokładać swoje fundusze, które uzyskał ze sprzedaży posiadanych nieruchomości. W końcu wykopaliska pochłonęły cały jego majątek i pozostał w Krakowie bez środków do życia. Za wstawiennictwem swojego przyjaciela Juliana Talko-Hryncewicza otrzymał posadę majstra drogowego w guberni tomskiej na Syberii, co pozwalało mu swobodnie kontynuować badania na tych terenach. Zmarł jednak wkrótce w Tomsku na zapalenie płuc.

Był człowiekiem nie stroniącym od przyjemności życiowych, wsławił się powiedzeniem, że „dobry archeolog powinien lubić dobre wino, dobre cygaro i piękną kobietę”. Był obdarzony dużym temperamentem, a jego charakter powodował, że nie był najlepiej postrzegany w krakowskim środowisku naukowym.

• publikacje:
  • Bokiniec E. – Wprowadzenie do wystawy „Gotfryd Ossowski – u źródeł nowoczesnej archeologii”, Muzeum Okręgowe w Toruniu, 2008.
  • Chochorowski J. – „Scytyjski książę z Ryżanówki”, Alma Mater – miesięcznik UJ, numer specjalny 99 (2008), s.188,190.
  • Marinković Ilija „Wielka księga imion. Słownik Encyklopedyczny”, wyd. Europa, 2004, ISBN 83-7407-071-4.
  • Roś J. „Jaskinie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Źródła archeologiczne i historyczne na temat stosunku człowieka do środowiska przyrodniczego”, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, nr 12 (78), grudzień 1995.
• strony WWW:
  • strony Muzeum Archeologicznego w Krakowie
    • Scytyjska księżniczka z Ryżanówki. ma.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-05)]. [dostęp 22.04.2008].
    • Zbiór wykopalisk z Bilcza Złotego imienia Książąt Leona i Teresy Sapiehów. ma.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-17)]. [dostęp 22.04.2008].
  • Gotfryd Ossowski w chronologia.pl. chronologia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]. [dostęp 22.04.2008].
  • Taternictwo jaskiniowe w Wielkiej Internetowej encyklopedii tatrzańskiej [dostęp 6.09.2012].
  • Gotfryd Ossowski na stronie historii Powiatu Chełmińskiego. chelmno.nod.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-16)]. [dostęp 22.04.2008].

• Publikacje Godfryda Ossowskiego w serwisie Polona.pl