Jane Addams – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jane Addams

Pełne imię i nazwisko	Laura Jane Addams
Data i miejsce urodzenia	6 września 1860 Cedarville
Data i miejsce śmierci	21 maja 1935 Chicago
Przyczyna śmierci	nowotwór
Zawód, zajęcie	socjolożka, dziennikarka
Multimedia w Wikimedia Commons

Laura Jane Addams (ur. 6 września 1860 w Cedarville, zm. 21 maja 1935 w Chicago) – amerykańska socjolożka, pracownica socjalna, feministka, dziennikarka, przewodnicząca Międzynarodowej Ligi Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności oraz laureatka Pokojowej Nagrody Nobla za 1931 rok (razem z Nicholasem Butlerem).

Jane Addams urodziła się 6 września 1860 roku w Cedarville w stanie Illinois. Jej ojciec John Huy Addams przez 16 lat pełnił funkcję senatora stanu Illinois, a także brał udział w wojnie domowej po stronie Północy. Jej matka Sarah Weber zmarła, gdy Addams miała 2 lata^[1].

W 1882 ukończyła Rockford College for Women, zdobywając bachelor’s degree. W tym samym roku rozpoczęła studia w Women's Medical College w Rockford oraz w Filadelfii, lecz ze względu na operację kręgosłupa i długi okres rekonwalescencji nigdy ich nie skończyła^[2].

W 1887 wraz z Ellen G. Starr odwiedziła londyńskie Toynbee Hall, które zainspirowało je do założenia podobnej instytucji w Stanach Zjednoczonych. W 1889 po wydzierżawieniu posiadłości w jednej z najbiedniejszych dzielnic Chicago utworzyły one Hull-House (nazwane na cześć ofiarodawcy Charlesa Hulla) – schronisko dla ubogich, a także centrum kulturalne^[1].

Addams pracowała w administracji stanowej, od 1905 była członkinią władz oświatowych miasta Chicago, a od 1909 pełniła funkcję przewodniczącej rady pomocy społecznej. Za całokształt swojej działalności społecznej w 1910 została, jako pierwsza kobieta, wyróżniona doktoratem honoris causa przez Uniwersytet Yale^[2].

W 1915 założyła Pokojową Partię Kobiet, którą w tym samym roku reprezentowała na Międzynarodowym Kongresie Kobiet w Hadze. Na kongresie zawiązała się Międzynarodowa Liga Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności, której Addams przewodniczyła do 1929. Była zadeklarowaną feministką i opowiadała się za przyznaniem kobietom praw wyborczych^[1].

Sprzeciwiała się przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do I wojny światowej, a także dążyła do jej zakończenia na drodze mediacji. Sześciokrotnie przewodniczyła międzynarodowym konferencjom pokojowym oraz przyczyniła się zwołania konferencji państwa neutralnych, w trakcie której próbowano określić warunki zawarcia pokoju. W 1917 po przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do wojny zaangażowała się w działania Herberta Hoovera, pomagając dostarczać żywność dzieciom i kobietom mieszkającym w państwach dotkniętym wojną^[1].

91 razy była nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla, którą jako pierwsza Amerykanka i druga kobieta otrzymała w 1931 za działania społeczne na rzecz pokoju (nagrodę dzieliła z Nicholasem Butlerem). Ze względu na zawał serca, który przeszła w 1926 lekarze odradzali jej podróży przez Atlantyk, przez co nie była w stanie samodzielnie odebrać Nagrody^[3]

Zmarła na nowotwór 21 maja 1935 w Chicago, gdzie została pochowana. Po jej śmierci Hull-House został wykupiony przez państwo i stał się pomnikiem kultury narodowej Stanów Zjednoczonych, znajduje się tam muzeum^[1].

Na cześć Jane Addams nazwano jeden z kraterów na planecie Wenus^[4].

• Newer Ideals of Peace (1907)
• The Spirit of Youth and the City Streets (1909)
• Twenty Years at Hull-House: With Autobiographical Notes (1910)
• The Long Road of Woman's Memory (1916)
• Peace and Bread in Time of War (1922)
• The Second Twenty Years at Hull-House: September 1909 to September 1929 (1930)
• The Excellent Becomes the Permanent (1932)

• Jane Addams - Biographical, [w:] Nobelprize.org [online], Nobel Media AB 201 3 [dostęp 2013-11-28]  (ang.).
• Jane Addams A Foe of War and Need, [w:] The New York Times, nytimes.com, 22 maja 1935 [dostęp 2014-05-25]  (ang.).

• Jane Addams na stronach Stanford Encyclopedia of Philosophy