Jean-Pierre Serre – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jean-Pierre Serre (ur. 15 września 1926 w Bages) – francuski matematyk, ceniony za prace z topologii algebraicznej, geometrii algebraicznej i teorii liczb. Jego prace zebrane zostały opublikowane w 1986.

Serre urodził się w rodzinie farmaceutów. Uczył się w Lycée de Nîmes, a od 1945 do 1948 w École normale supérieure w Paryżu. Doktorat obronił w Sorbonie w 1951. Od 1948 do 1954 pracował w Centre National de la Recherche Scientifique w Paryżu. W 1956 został wybrany profesorem w Collège de France i posadę tę zajmował aż do przejścia na emeryturę w 1994. Jego żona, profesor Josiane Heulot-Serre, była także cenionym naukowcem (chemikiem) i prezydentem prestiżowej szkoły dla kobiet École normale supérieure de jeunes filles. Ich córka, Claudine Monteil, jest historykiem i pisarką.

Od najwcześniejszych lat kariery był wyróżniającą się osobą w szkole Henri Cartana, pracując w topologii algebraicznej, analizie zespolonej wielu zmiennych, a następnie w algebrze przemiennej i geometrii algebraicznej, w kontekście teorii snopów i technik algebry homologicznej. Wyniki Serra były skoncentrowane wokół ciągu spektralnego Leray–Serra związanego z rozwłóknieniami. Wraz z Cartanem, Serre stworzył technikę pozwalającą użyć przestrzeń Eilenberga–MacLana do obliczenia grup homotopii sfer, które było uważane za największy problem topologii.

Poza licznymi artykułami naukowymi oraz zespołowymi publikacjami książkowymi grupy Bourbaki opublikował książki, głównie po francusku:

• 1959: Groupes algébriques et corps de classes (ang. Algebraic Groups and Class Fields) – przetłumaczone na rosyjski;
• 1962: Corps locaux (ang. Local Fields);
• 1965: Lie Algebras and Lie Groups (ang.) – przetłumaczone na rosyjski;
• 1968: Abelian l-adic Representations and Elliptic Curves (ang.) – przetłumaczone na rosyjski;
• 1970: Cours d’arithmétique (ang. A Course in Arithmetic) – przetłumaczone na rosyjski;
• 1964: Cohomologie Galoisienne (ang. Galois Cohomology) – przetłumaczone na rosyjski;
• 1967: Représentations linéaires des groupes finis (ang. Linear Representations of Finite Groups) – przetłumaczone na rosyjski i polski;
• 1965: Algèbre locale, multiplicités (ang. Local Algebra: Multiplicities);
• 1977: Arbres, amalgames, SL2 (ang. Trees);
• 1994: z Uwe Jannsenen and Steven L. Kleimanem, Motives.

• 1954 – Medal Fieldsa
• 1985 – Nagroda Balzana
• 1995 – Nagroda Steele'a za książkę A Course in Arithmetic
• 2000 – Nagroda Wolfa w dziedzinie matematyki
• 2003 – Nagroda Abela (jako pierwszy laureat)^[1]

• Nicolas Bourbaki

• John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Jean-Pierre Serre w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)