Kandela – Wikipedia, wolna encyklopedia

kandela [cd]
Układ	SI
Wymiar
Jednostka	światłości
Typowe symbole wielkości	I
w jednostkach SI	podstawowa
Pochodzenie nazwy	łac. candela – świeca

Kandela (łac. candela, świeca) – jednostka światłości źródła światła; podstawowa jednostka w układzie SI, oznaczana jako cd^[1]. Jest to światłość, z jaką świeci w określonym kierunku źródło emitujące promieniowanie monochromatyczne o częstotliwości 5,4·10¹⁴ Hz (co odpowiada długości 555 nm, barwa zielona) i natężeniu promieniowania w tym kierunku równym 1/683 W/sr.

Starsza definicja określała kandelę jako światłość 1/600 000 m² powierzchni ciała doskonale czarnego w temperaturze krzepnięcia platyny pod ciśnieniem 1 atmosfery fizycznej. Jednak z powodu trudności w wykonywaniu układu pomiarowego i małej dokładności pomiaru (rzędu 0,1 – 0,2%), definicja ta została zarzucona w 1979 r. i zastąpiona nową definicją^[2].

Kandela została wprowadzona w roku 1948 przez Międzynarodowy Komitet Miar i Wag^[3]. Wcześniej jednostką światłości była świeca^[4].

Zobacz też

lumen
luks

Przypisy

↑ kandela, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-01] .
↑ Radiometry vs. photometry FAQ. [dostęp 2009-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-12)].
↑ Base unit definitions: Candela. National Institute of Standards and Technology. [dostęp 2012-01-17]. (ang.).
↑ candle, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2012-01-17] (ang.).

Bibliografia

Jan Obalski, Zasady międzynarodowego układu jednostek miar, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1970

Linki zewnętrzne

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2020 r. w sprawie legalnych jednostek miar (Dz.U. z 2020 r. poz. 1024)

[epwn-1] kandela, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-01] .

[2] Radiometry vs. photometry FAQ. [dostęp 2009-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-12)].

[3] Base unit definitions: Candela. National Institute of Standards and Technology. [dostęp 2012-01-17]. (ang.).

[4] candle, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2012-01-17] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

Układ	SI
Wymiar	$[{\mbox{cd}}]$
Jednostka	światłości
Typowe symbole wielkości	I
w jednostkach SI	podstawowa
Pochodzenie nazwy	łac. candela – świeca