Stefan Pasławski – Wikipedia, wolna encyklopedia
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | 25 maja 1885 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 17 lipca 1956 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1909–1910 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 20 Dywizja Piechoty |
Stanowiska | dowódca pułku piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stefan Wiktor Paweł Pasławski (ur. 25 maja 1885 w Warszawie, zm. 17 lipca 1956 w Bangor) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Stefan Pasławski urodził się 25 maja 1885 roku w Warszawie, w rodzinie Karola i Marii z Litauerów. Maturę uzyskał w IV Gimnazjum we Lwowie i dwa lata studiował prawo na lwowskim uniwersytecie. 16 grudnia 1905 roku został wybrany członkiem wydziału Czytelni Akademickiej we Lwowie (prócz niego także m.in. Czesław Mączyński, Tadeusz Wolfenburg)[1]. Był oficerem rezerwy cesarskiej i królewskiej armii. W okresie od 1 października 1909 do 30 września 1910 roku odbył obowiązkową jednoroczną służbę wojskową. W okresie od 9 lipca 1908 do 31 lipca 1914 roku był jednym z organizatorów i członkiem Rady Naczelnej Drużyn Bartoszowych[2]. 10 sierpnia 1914 roku wstąpił do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu do 3 pułku piechoty Legionów Polskich. 29 października 1914 roku w czasie bitwy pod Mołotkowem został ranny. Od 11 listopada 1915 do 17 listopada 1916 roku był komendantem Stacji Zbornej i Transportowej dla polskich legionistów (niem. Sammel- und Transportstellen für polnische Legionäre) w Budapeszcie, w której „ogromnym nakładem pracy i wydatków z własnej kieszeni” zorganizował bibliotekę[3].
Od 1918 roku w Wojsku Polskim. Szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lublin” w Lublinie, zastępca komendanta wojskowego Warszawy, dowódca Białostockiego Pułku Strzelców, XL Brygady Piechoty, piechoty dywizyjnej 20 Dywizji Piechoty, a następnie 29 Dywizji Piechoty w Grodnie.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 59. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był 79 pułk piechoty w Słonimiu[4]. W marcu 1923 roku został zastępcą komendanta Obozu Warownego „Wilno”[5]. W listopadzie 1925 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i mianowany dowódcą 2 Brygady Ochrony Pogranicza w Baranowiczach[6]. W maju 1926 roku został przesunięty na stanowisko dowódcy 6 Brygady Ochrony Pogranicza w Wilnie[7]. W czerwcu 1927 roku został przeniesiony z KOP do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Ministerstwa Skarbu na stanowisko głównego inspektora Straży Celnej[8]. Następnie został komendantem głównym Straży Granicznej.
1 stycznia 1928 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie generałów[9].
W latach 1928–1934 dowodził Okręgiem Korpusu Nr VIII w Toruniu. Z dniem 30 września 1934 roku został przeniesiony w stan nieczynny bez prawa do poborów[10].
W okresie od 29 września 1934 roku do 14 lipca 1936 roku był wojewodą białostockim, a od 14 lipca 1936 roku[11] do 20 stycznia 1939 wojewodą stanisławowskim. W czerwcu 1938 otrzymał tytuł członka honorowego Związku Młodej Wsi województwa stanisławowskiego[12]. 20 stycznia 1939 roku został powołany na stanowisko dyrektora Biura Inspekcji w Zarządzie Centralnym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. 24 kwietnia 1939 roku został przeniesiony ze stanu nieczynnego w stan spoczynku.
Po kampanii wrześniowej został internowany w Rumunii, w obozie w Băile Herculane, a później w Târgoviște. Od wiosny 1941 roku do wiosny 1945 roku przebywał w niewoli niemieckiej. Od października 1942 roku był jeńcem Oflagu VI B Dössel. Na emigracji we Francji następnie w Wielkiej Brytanii, od sierpnia 1951 mieszkał w Polskim Osiedlu w Penrhos (Walia)[13]. Zmarł 17 lipca 1956 roku w Bangor w Walii.
Jego oną była Aleksandra Pasławska z domu Judycka (zm. 1944)[14][15], która była przewodniczącą Obwodu Związku Harcerstwa Polskiego w Stanisławowie[16].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[17]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[18]
- Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)[19]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1927)[20][17]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[17]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie)[17]
- Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)[21]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[17]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[17]
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia[22]
- Odznaka za Rany i Kontuzje[23]
- Odznaka Pamiątkowa Dawnych Harcerzy Małopolskich (1937)[24][25]
- Pamiątkowy ryngraf Szlachty Zagrodowej (1939)[26].
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Orła Białego (Serbia, 1931)[27]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Pod koniec 1938 poświęcono wybudowany Dom Ludowy TSL im. wojewody generała Stefana Pasławskiego w Żurawnie[28].
Z dniem 16 maja 2010 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jerzy Miller nadał Warmińsko-Mazurskiemu Oddziałowi Straży Granicznej w Kętrzynie imię gen. bryg. Stefana Pasławskiego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Generałowie Wojska Polskiego
- Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej
- Generałowie WP II RP w II wojnie światowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Kronika. „Słowo Polskie”, s. 7, Nr 2 z 2 stycznia 1906.
- ↑ Maria Dayczak-Domanasiewicz: Drużyny Bartoszowe. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-07-17].
- ↑ Andrzej Wais, Komenda placu i stacji zbornej Legionów Polskich w Budapeszcie, „Panteon Polski” nr 12, Lwów 1 lipca 1925 roku, s. 6–8.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 20.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 18 z 28 marca 1923 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 124 z 20 listopada 1925 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 6 maja 1926 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 1 z 2 stycznia 1928 roku.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku.
- ↑ Nowy wojewoda stanisławowski Generał Pasławski. „Wschód”, s. 3, Nr 18 z 20 lipca 1936.
- ↑ Zjazd Związku Młodej Wsi województwa stanisławowskiego. „Wschód”. Nr 88, s. 4, 30 czerwca 1938.
- ↑ Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 192. ISBN 83-88857-87-8.
- ↑ Helena Wiórkiewicz. Pamiątki lwowskiej rodziny Drexlerów w zbiorach Muzeum Niepodległości w Warszawie : dar Jadwigi Kern-Bałaty. „Niepodległość i Pamięć”. Nr 20/3-4 (43-44), s. 306, 2013.
- ↑ Honorowa Złota Odznaka Związku Szlachty Zagrodowej. „Wschód”. Nr 114, s. 4, 22 stycznia 1939.
- ↑ Pożegnanie opiekunki harcerstwa stanisławowskiego p. Aleksandry Pasławskiej. „Wschód”. Nr 121, s. 3, 12 marca 1939.
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 555. [dostęp 2020-07-04].
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu organizacji Straży Granicznej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi na polu bepieczeństwa na terenie województw wschodnich”.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- ↑ Piętnastolecie L. O. P. P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 287.
- ↑ Na podstawie fotografii Plik:Pasławski1.jpg
- ↑ Odznaka pamiątkowa dawnych Harcerzy małopolskich. „Wschód”. Nr 65, s. 11, 10 listopada 1937.
- ↑ Odznaka harcerska dla wojewody gen. Pasławskiego. „Wschód”. Nr 69, s. 2, 20 grudnia 1937.
- ↑ Pamiątkowy ryngraf Szlachty Zagrodowej dla Stefana Pasławskiego. „Wschód”. Nr 132, s. 3, 28 maja 1939.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 381
- ↑ Poświęcenie Domu Ludowego T. S. L. w Zurawnie im. wojewody generała Stefana Pasławskiego.. „Wschód”. Nr 109, s. 7, 18 grudnia 1938.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
- Piotr Stawecki , Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .