Stefan Wierbłowski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stefan Wierbłowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1904
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

4 grudnia 1978
Warszawa, Polska

Ambasador RP w Czechosłowacji[1]
Okres

od 22 czerwca 1945
do 28 listopada 1947

Przynależność polityczna

Polska Partia Robotnicza

Poprzednik

Stanisław Baliński[2]

Następca

Roman Adam Staniewicz (chargé d’affaires)

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Krzyża Grunwaldu II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Order Lwa Białego I klasy (Czechosłowacja) Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Order Flagi Narodowej I klasy (KRLD) Order 9 września 1944, II klasy (Bułgaria)
Stefan Wierbłowski po aresztowaniu przez Policję Państwową za działalność komunistyczną 1934
Grób Stefana Wierbłowskiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Stefan Wierbłowski (ur. 17 marca 1904 w Warszawie, zm. 4 grudnia 1978 tamże) – polski polityk komunistyczny i dyplomata PRL, pełnomocnik tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy Komitecie Centralnym WKP (b) (1944)[3], ambasador Polski w Czechosłowacji (1945–1947). Członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (1944–1948), następnie członek Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948–1968). Redaktor naczelny Nowych Dróg (1959–1968).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1919–1920 pracował w Drukarni Łazarewskiego Instytutu Komisariatu Ormiańskiego Ludowego Komisariatu d.s Narodowości RFSRR jako ekspedytor. Od 1919 członek Komsomołu, od 1920 w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski. W latach 1921–1924 sekretarz Komitetu Dzielnicowego Praga, członek i kierownik Centralnej Techniki. W latach 1923–1925 studiował w Wolnej Wszechnicy Polskiej na Wydziale Społeczno-Politycznym. W latach 1927–1930 w czasie studiów w Caen w Instytucie Chemii Przemysłowej był członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej (m.in. członkiem Komisji Wykonawczej Grup Polskich). W latach 1931, 1933–1934 był członkiem Krajowego Sekretariatu KC KPP, członkiem i sekretarzem Centralnej Redakcji. Po powrocie do Polski w 1935 został aresztowany za działalność komunistyczną i skazany na dwanaście lat więzienia.

Uwolniony po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę przeszedł na teren okupacji sowieckiej. W końcu 1939 kierownik Wydziału Pracy Rejonowego Komitetu Wykonawczego w Białymstoku. W latach 1939–1940 pracował jako kierownik techniczny w Chemicznej Spółdzielni Pracy "CHIMTRUD" w Białymstoku. Od października 1940 do czerwca 1941 był sekretarzem redakcji w polskojęzycznym Sztandarze Wolności w Mińsku. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej ewakuowany, pracownik w Komitecie Wykonawczym Kominternu (IKKI) w Moskwie. W 1942 był redaktorem Nowych Widnokręgów w Kujbyszewie, potem w Moskwie. Od stycznia 1944 był członkiem i instruktorem tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy KC WKP(b) w Moskwie.

W drugiej połowie 1944 wrócił do Polski jako członek Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej. Otrzymał stanowisko zastępcy szefa Resortu Informacji i Propagandy PKWN, po przekształceniu 31 grudnia 1944 PKWN w Rząd Tymczasowy został podsekretarzem w Ministerstwie Informacji i Propagandy. Od 31 grudnia 1944 był również posłem do Krajowej Rady Narodowej. W dniu 30 marca 1945 otrzymał nominację na posła RP w Pradze. Został ambasadorem w Czechosłowacji, funkcję tę pełnił w okresie od 22 czerwca 1945 do 28 listopada 1947. W czasie swojej misji m.in. skutecznie interweniował u ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji Jana Masaryka, gdy w grudniu 1945 władze w Pradze próbowały wysiedlić część Polaków z Zaolzia do Polski.

Odwołany z funkcji ambasadora w październiku 1947, został sekretarzem generalnym w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w lutym 1948. W kwietniu 1951 został zaś podsekretarzem stanu w MSZ. We wrześniu 1954 jest zmuszony odejść z MSZ z powodu zawału serca. Wtedy został mianowany przewodniczącym Rady Naukowo-Wydawniczej Polskiej Akademii Nauk, kierownikiem Katedry Historii Powszechnej w Instytucie Nauk Społecznych KC PZPR oraz sekretarzem Komisji Biura Politycznego KC PZPR do Spraw Nauki. Jednocześnie nadano mu tytuł profesora nadzwyczajnego.

W 1956 został przewodniczącym Polskiego Komitetu do spraw UNESCO i członkiem Rady Wykonawczej UNESCO z ramienia Polski. W 1962 został wiceprzewodniczącym Rady Wykonawczej UNESCO. W marcu 1959 został redaktorem naczelnym Nowych Dróg, którą to funkcję sprawował do 1968, kiedy został skierowany na emeryturę.

Delegat na I, II, III i IV Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1968 był członkiem KC PZPR.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 35-5-14)[4].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Od 22 czerwca 1945 do 1 kwietnia 1947 jako poseł.
  2. chargé d’affaires przy rządzie Czechosłowacji w Londynie reprezentujący Rząd RP na uchodźstwie
  3. Czesław Grzelak, Henryk Stańczyk, Stefan Zwoliński, Armia Berlinga i Żymierskiego, Warszawa 2009, s. 42
  4. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-05-12].
  5. M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 832 „za wybitne zasługi w służbie państwowej”.
  6. M.P. z 1947 r. nr 16, poz. 35 „za zasługi na polu ogólno - państwowej pracy”.
  7. Kurier Polski”, nr 262 z 7 grudnia 1978, s. 2.
  8. M.P. z 1947 r. nr 68, poz. 465 zezwolenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 marca 1947 r. na przyjęcie i noszenie orderów państw obcych.
  9. Układ polsko-węgierski wkładem w pokój i bezpieczeństwo [w:] „Gazeta Robotnicza”, 21 czerwca 1948, s. 1.
  10. Wysokie odznaczenia Koreańskiej Republiki Ludowej otrzymali członkowie rządu i działacze polscy. „Życie Warszawy”. Rok XI Nr 260 (3431), s. 1, 1 listopada 1954. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2023-07-01]. 
  11. Symbole braterskiej współpracy [w:] "Gazeta Robotnicza", nr 149, 1 czerwca 1948, s. 2.

Bibliografia, linki

[edytuj | edytuj kod]