Władcy Portugalii – Wikipedia, wolna encyklopedia
Chronologiczna lista władców Portugalii (do 1139 hrabiów zależnych od Kastylii).
W XVIII–XIX w. władcy rządzili niekiedy również z Brazylii. Dodatkowo, regenci często nosili tytuły królów. W 1749 królowie Portugalii uzyskali od papieża prawo noszenia tytułu Królów Najwierniejszych[1].
Dynastia Vimara Peres
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
1 | Vímara Peres | ok. 820 A Coruña | 873 Guimarāes | 868 | 873 | Pedro Theon ? | |
2 | Lucídio Vimaranes | ok. 850 Guimarāes | 922 Guimarāes | 873 | 922 | Vímara Peres Trudilde | |
3 | Hermenegildo Guterres | ok. 842 | po maju 912 | 873 | 912 | Guterre Elwira | |
4 | Monio Guterres | ok. 890 | ok. 959 | 912 | 922 | Guterre Mendes Ilduara Eris | |
5 | Mendo I Gonçalves | ? | 943/50 | ok. 924 | 943/50 | Gonçalo Betotes Teresa Eris | |
6 | Mumadona Dias | ? | 968 | ok. 924 | 950 | Diogo Fernandes Onega Lucides | |
7 | Gonçalo Mendes | ok. 925 | 997 | 950 | 997 | Mendo I Gonçalves Mumadona Dias | |
8 | Mendo II Gonçalves | ? | 6 października 1008 | 997 | 6 października 1008 | Gonçalo Mendes Ilduara Pais | |
9 | Tutadona Moniz de Coimbra | ok. 960? | 1025 | 6 października 1008 | 1025 | Munio Froilaz de Coimbra Elvira Pais de Deza | |
10 | Alvito Nunes | ok. 985? | 1015/16 Zamek Vermoim | 6 października 1008 | 1015/16 | Nuno Alvites ? | |
11 | Nuno I | ok. 1000? | 1028 | 1017 | 1028 | Alvito Nunes Gontina | |
− | Ilduara Mendes[2] | ok. 1000 | 1058 | 1028 1050 | ok. 1043 1058 | Mendo II Gonçalves Tutadona Moniz | |
12 | Mendo III | ok. 1020 | 1050 | 1028 | 1050 | Nuno I Ilduara Mendes | |
13 | Nuno II | ok. 1040 | 28 lutego 1071 | 1050 | 28 lutego 1071 | Mendo III ? |
# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
1 | Rajmund z Burgundii | 1070 Besançon | 24 maja 1107 Grajal de Campos | 1087 | 1096 | Wilhelm I Stefania z Longwy | |
Urraka Kastylijska | 1080 León | 8 marca 1126 Saldaña | 1087 | 1096 | Alfons VI Konstancja Burgundzka | ||
2 | Henryk Burgundzki | 1066 Dijon | 12 maja 1112 Astorga | ok. 1096 | 12 maja 1112 | Henryk de Bourgogne Sybilla z Barcelony | |
Teresa de Leon | ok. 1080 Póvoa de Lanhoso | 11 listopada 1130 Klasztor Santa Maria de Montederramo | ok. 1096 | 24 czerwca 1128 | Alfons VI Jimena Muñoz | ||
3 | Alfons Henryk | 25 lipca 1109 Guimarães | 6 grudnia 1185 Coimbra | 24 czerwca 1128 | 26 lipca 1139 Koronowany na króla | Henryk Burgundzki Teresa de Leon |
Królestwo Portugalii
[edytuj | edytuj kod]Dynastia burgundzka (de Borgonha ou Afonsina)
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
1 | Alfons I Zdobywca Afonso I | 25 lipca 1109 Guimarães | 6 grudnia 1185 Coimbra | 26 lipca 1139 | 6 grudnia 1185 | Henryk Burgundzki Teresa de Leon | |
2 | Sancho I Kolonizator Sancho I | 11 listopada 1154 Coimbra | 26 marca 1211 Coimbra | 6 grudnia 1185 | 26 marca 1211 | Alfons I Zdobywca Mafalda Sabaudzka | |
3 | Alfons II Gruby Afonso II | 23 kwietnia 1185 Coimbra | 25 marca 1223 Coimbra | 26 marca 1211 | 25 marca 1223 | Sancho I Kolonizator Dulce Berenguer | |
4 | Sancho II Pobożny Sancho II | 8 września 1209 Coimbra | 4 stycznia 1248 Toledo | 25 marca 1223 | 4 grudnia 1247 | Alfons II Gruby Urraka Kastylijska | |
5 | Alfons III Dzielny[3] Afonso III | 5 maja 1210 Coimbra | 16 lutego 1279 Alcobaça | 4 stycznia 1248 | 16 lutego 1279 | Alfons II Gruby Urraka Kastylijska | |
6 | Dionizy I Rolnik Dinis I | 9 października 1261 Lizbona | 7 stycznia 1325 Santarém | 16 lutego 1279 | 7 stycznia 1325 | Alfons III Beatrycze Kastylijska | |
7 | Alfons IV Dzielny Afonso IV | 8 lutego 1291 Lizbona | 28 maja 1357 Lizbona | 7 stycznia 1325 | 28 maja 1357 | Dionizy I Izabela Aragońska | |
8 | Piotr I Sprawiedliwy Pedro I | 8 kwietnia 1320 Coimbra | 18 stycznia 1367 Estremoz | 28 maja 1357 | 18 stycznia 1367 | Alfons IV (król Portugalii) Beatrycze Kastylijska | |
9 | Ferdynand I Przystojny Fernando I | 31 października 1345 Coimbra | 22 października 1383 Lizbona | 18 stycznia 1367 | 22 października 1383 | Piotr I Sprawiedliwy Konstancja Manuel |
Bezkrólowie (regenci)
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
– | Leonor Teles de Menezes Leonor Teles de Menezes | ok. 1350 | 27 kwietnia 1386 lub 1390/1406 Tordesillas | 22 października 1383 | 16 grudnia 1383 | Martim Afonso Telo de Menezes Aldonça Anes de Vasconcelos | |
– | Jan d’Aviz João de Avis | 11 kwietnia 1357 Lizbona | 13 sierpnia 1433 Lizbona | 16 grudnia 1383 | 6 kwietnia 1385 | Piotr I Sprawiedliwy Teresa Lourenço |
Dynastia Aviz (de Avis/Joanina)
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
10 | Jan I Dobry João I | 11 kwietnia 1357 Lizbona | 13 sierpnia 1433 Lizbona | 6 kwietnia 1385 | 14 sierpnia 1433 | Piotr I Sprawiedliwy Teresa Lourenço | |
11 | Edward I Elokwentny Duarte I | 31 października 1391 Viseu | 9 września 1438 Tomar | 14 sierpnia 1433 | 9 września 1438 | Jan I Dobry Filipa Lancaster | |
12 | Alfons V Afrykańczyk Afonso V | 15 stycznia 1432 Sintra | 28 sierpnia 1481 Lizbona | 13 września 1438 | 28 sierpnia 1481 | Edward I Aviz Eleonora Aragońska | |
13 | Jan II Doskonały João II | 3 maja 1455 Lizbona | 25 października 1495 Alvor | 28 sierpnia 1481[4] | 25 października 1495 | Alfons V Afrykańczyk Izabela de Coimbra | |
14 | Manuel I Szczęśliwy Manuel I | 31 maja 1469 Alcochete | 13 grudnia 1521 Lizbona | 25 października 1495 | 13 grudnia 1521 | Ferdynand Aviz, książę Viseu Beatrycze Aviz | |
15 | Jan III Pobożny João III | 7 czerwca 1502 Lizbona | 11 czerwca 1557 Lizbona | 13 grudnia 1521 | 11 czerwca 1557 | Manuel I Szczęśliwy Maria Aragońska | |
16 | Sebastian I Upragniony Sebastião I | 20 stycznia 1554 Lizbona | 4 sierpnia 1578 Al-Kasr al-Kabir | 11 czerwca 1557 | 4 sierpnia 1578 | Jan d’Aviz Joanna Austriacka | |
17 | Henryk I Kardynał Henrique I | 31 stycznia 1512 Lizbona | 31 stycznia 1580 Almeirim | 4 sierpnia 1578 | 31 stycznia 1580 | Manuel I Szczęśliwy Maria Aragońska | |
(18) | Antoni I de Crato António de Crato | 20 marca 1531 Lizbona | 26 sierpnia 1595 Paryż | 24 lipca 1580 | 25 sierpnia 1580[5] | Ludwik Aviz (książę Beja) Jolanta Gomes |
Habsburgowie (Filipina/de Habsburgo/dos Áustrias)
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
18 | Filip I Roztropny Filipe I | 21 maja 1527 Valladolid | 13 września 1598 Escorial | 12 września 1580 | 13 września 1598 | Karol V Habsburg Izabela Portugalska | |
19 | Filip II Pobożny Filipe II | 14 kwietnia 1578 Madryt | 31 marca 1621 Madryt | 13 września 1598 | 31 marca 1621 | Filip II Habsburg Anna Habsburg | |
20 | Filip III Król Planet Filipe III | 8 kwietnia 1605 Valladolid | 17 września 1665 Madryt | 31 marca 1621 | 1 grudnia 1640 Usunięty | Filip III Habsburg Małgorzata Austriaczka |
Dynastia Bragança (de Bragança/Brigantina)[6]
[edytuj | edytuj kod]# | Imię | Lata życia | Czas rządów | Rodzice | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Urodzony | Zmarł | Od | Do | ||||
21 | Jan IV Odnowiciel João IV | 19 marca 1603 Vila Viçosa | 6 listopada 1656 Lizbona | 1 grudnia 1640 | 6 listopada 1656 | Teodozjusz II de Braganza Ana de Velasco y Giron | |
22 | Alfons VI Zwycięski Afonso VI | 21 sierpnia 1643 Lizbona | 12 września 1683 Sintra | 6 listopada 1656 | 12 września 1683 | Jan IV Szczęśliwy Ludwika de Guzman | |
23 | Piotr II Spokojny Pedro II | 26 kwietnia 1648 Lizbona | 9 grudnia 1706 Alcantara | 12 września 1683 | 9 grudnia 1706 | Jan IV Szczęśliwy Ludwika de Guzman | |
24 | Jan V Wielkoduszny João V | 22 października 1689 Lizbona | 31 lipca 1750 Lizbona | 9 grudnia 1706 | 31 lipca 1750 | Piotr II Spokojny Maria Zofia von Pfalz-Neuburg | |
25 | Józef I Reformator José I | 6 czerwca 1714 Lizbona | 24 lutego 1777 Lizbona | 31 lipca 1750 | 24 lutego 1777 | Jan V Wielkoduszny Maria Anna Habsburg | |
26 | Maria I Maria I | 17 grudnia 1734 Lizbona | 20 marca 1816 Rio de Janeiro | 24 lutego 1777 | 20 marca 1816 | Józef I Reformator Marianna Wiktoria Burbon | |
− | Piotr III Budowniczy Pedro III Król iure uxoris | 5 lipca 1717 Lizbona | 25 maja 1786 Queluz | 24 lutego 1777 | 25 maja 1786 | Jan V Wielkoduszny Maria Anna Habsburg | |
27 | Jan VI Klement João VI | 13 maja 1769 Lizbona | 10 marca 1826 Lizbona | 20 marca 1816 | 10 marca 1826 | Piotr III (król Portugalii) Maria I (królowa Portugalii) | |
28 | Piotr IV Król Żołnierz Pedro IV | 12 października 1798 Queluz | 24 września 1834 Queluz | 10 marca 1826 | 2 maja 1828 Abdykował | Jan VI (król Portugalii) Karolina Joachima Burbon | |
29 | Maria II Dobra Matka Maria II | 4 kwietnia 1819 Rio de Janeiro | 15 listopada 1853 Lizbona | 2 maja 1828 | 23 czerwca 1828 Usunięta | Piotr IV (król Portugalii) Maria Leopoldyna Habsburg | |
30 | Michał I Uzurpator Miguel I | 26 października 1802 Queluz | 14 listopada 1866 Wertheim | 26 lutego 1828 | 6 maja 1834 Usunięty | Jan VI (król Portugalii) Karolina Joachima Burbon | |
(29) | Maria II Dobra Matka Maria II | 4 kwietnia 1819 Rio de Janeiro | 15 listopada 1853 Lizbona | 6 maja 1834 | 15 listopada 1853 | Piotr IV (król Portugalii) Maria Leopoldyna Habsburg | |
− | Ferdynand II Król Artysta Fernando II Król iure uxoris | 29 października 1816 Wiedeń | 15 grudnia 1885 Lizbona | 16 września 1837 | 15 listopada 1853 | Ferdynand von Sachsen-Coburg-Saalfeld-Kohary Antonia Kohary | |
31 | Piotr V Nadzieja Pedro V | 16 września 1837 Lizbona | 11 listopada 1861 Lizbona | 15 listopada 1853 | 11 listopada 1861 | Ferdynand II Koburg Maria II (królowa Portugalii) | |
32 | Ludwik I Popularny Luís I | 31 października 1838 Lizbona | 19 października 1889 Cascais | 11 listopada 1861 | 19 października 1889 | Ferdynand II Koburg Maria II (królowa Portugalii) | |
33 | Karol I Dyplomata Carlos I | 28 września 1863 Lizbona | 1 lutego 1908 Lizbona | 19 października 1889 | 1 lutego 1908 | Ludwik I (król Portugalii) Maria Pia Sabaudzka | |
34 | Manuel II Patriota[7] Manuel II | 15 listopada 1889 Lizbona | 2 lipca 1932 Londyn | 1 lutego 1908 | 5 października 1910 Proklamacja republiki | Karol I (król Portugalii) Amelia Orleańska |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tomasz Orłowski, Protokół dyplomatyczny, Warszawa 2005, s. 149.
- ↑ regentka
- ↑ Regent od 4 grudnia 1247 do 4 stycznia 1248.
- ↑ pierwsze panowanie od 11 listopada do 15 listopada 1477
- ↑ Król tytularny 1581-1595
- ↑ Od 1853 zwana także jako Braganza-Sachsen-Coburg-Gotha (Ramo de Bragança-Saxe-Coburgo e Gota), lub po prostu dynastią Koburgów.
- ↑ Między panowaniem Karola I a panowaniem Manuela II doszukiwano się 20 minutowego panowania Ludwika Filipa – starszego brata Manuela na tej podstawie że 1 lutego 1908 Ludwik Filip śmiertelnie ranny (po zamachu w Lizbonie, w którym zginął jego ojciec Karol I) miał panować przez 20 minut. Po tym czasie umarł i prawo do tronu przeszło na jego młodszego brata Manuela II. Jednakże z punktu widzenia prawa portugalskiego takie panowanie de facto nie miało miejsca, gdyż nie zostało proklamowane przez parlament.