Zamek w Białobokach – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zamek w Białobokach
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Białoboki

Typ budynku

zamek

Inwestor

Konstanty Korniakt (junior)

Ukończenie budowy

XVII wiek

Ważniejsze przebudowy

1657, XX wiek

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Białobokach”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Białobokach”
Położenie na mapie powiatu przeworskiego
Mapa konturowa powiatu przeworskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Białobokach”
Położenie na mapie gminy Gać
Mapa konturowa gminy Gać, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zamek w Białobokach”
Ziemia50°01′39,1″N 22°22′48,0″E/50,027528 22,380000

Zamek w Białobokach - nieistniejący zamek szlachecki z pocz. XVII wieku, zbudowany przez lwowski ród Korniaktów, położony w Białobokach w woj. podkarpackim.

Pozostałości warowni położone są około 8 km na południowy zachód od Przeworska na terenie wsi, na wzniesieniu nad rzeczką Markówką[1].

Wzmianki

[edytuj | edytuj kod]

W 1439 wzmiankowano osadę, w 1509 zapisano nazwę Bialeboki, a w 1610 wzmiankowano zamek obronny[1].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Około 1601 r. Konstanty Korniakt (junior) herbu Krucini ze Lwowa rozpoczął budowę murowanego dworu obronnego otoczonego wałami ziemnymi i nawodnioną fosą. Białoboki zostały przeznaczone na główną siedzibę rodową Korniaktów, piszących się odtąd "z Białoboków"[2]. Nieznane jest rozplanowanie budowli i zarys fortyfikacji ziemnych. Przypuszczalnie dwór został zniszczony podczas Potopu w 1657 roku przez węgierskie wojska księcia Jerzego ll Rakoczego i później nie został odbudowany[1]. W czasie II wojny światowej ruiny zostały wysadzone w powietrze[3].

W pierwszej połowie XVI w. istniał tu dwór w posiadaniu Wojciecha Starzechowskiego herbu Nieczuja, piszącego się z Białoboków, który w r. 1535, sprzedał Białoboki i okoliczne ziemie Barbarze z Herburtów, żonie Mikołaja Derszniaka h. Korczak[1]. Od lat 80. XVI w. w posiadaniu lwowskiego mieszczanina Konstantego Korniakta seniora, zmarłego w r. 1603. Użytkownikiem dworu w pierwszej połowie XVIl w. był Konstanty Korniakt junior, zmarły w r. 1624. W końcu XVIl w. w posiadaniu Antoniego Korniakta, który zmarł bezpotomnie. W XVIl i XIX w. własność Lubomirskich h. Szreniawa z Przeworska[1]. Około 6 km na wschód znajdował się obiekt obronny w Urzejowicach.

Obecnie na powierzchni ziemi zachowały się nikłe relikty budowli obronnej w postaci ław fundamentowych i niewielkich fragmentów murów piwnic. W pobliżu ruin widoczne są ślady fosy.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Sprawozdania, komisyj do badania historii sztuki w Polsce TIV - Kraków 1896 (3669), s. 182;
  • Gosztyła, Proksa, Zamki, pałace i klasztory województwa przemyskiego, s. 57-58;
  • Kunysz, Dawne dwory w gminie Kańczuga [w:] Kańczuga. Miasto i gmina. Dziedzictwo kulturowe, s. 68.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e Adam Wagner, Murowane budowle obronne w Polsce X-XVII w, Warszawa: Bellona, 2019, ISBN 978-83-11-13322-8, OCLC 1145335796 [dostęp 2024-11-12].
  2. Gosztyła, Proksa, Zamki, pałace i klasztory województwa przemyskiego, s. 57-58
  3. Kunysz, Dawne dwory w gminie Kańczuga [w:] Kańczuga. Miasto i gmina. Dziedzictwo kulturowe, s. 68.