Zenon Wiktorczyk – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zenon Wiktorczyk
Imię i nazwisko

Zenon Bolesław Wiktorczyk

Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1918
Stanisławów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

27 marca 1997
Warszawa, Polska

Zawód

aktor, reżyser teatralny, konferansjer

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Warszawski Krzyż Powstańczy Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Zenon Wiktorczyk
Wik, Wiktor
Ilustracja
Grób aktora i satyryka Zenona Wiktorczyka na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

17 lipca 1918
Stanisławów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

27 marca 1997
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1939–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

8 DP AK,
Zgrupowanie Żaglowiec,
batalion Bełt

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Zenon Bolesław Wiktorczyk (ur. 17 lipca 1918 w Stanisławowie, zm. 27 marca 1997 w Warszawie) – polski aktor estradowy, reżyser teatralny[1], satyryk, konferansjer, dziennikarz, porucznik Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, powstaniec warszawski.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Tadeusza, zawodowego oficera, i Zofii z domu Polak[2]. Miał młodszą siostrę[1]. Przed wojną ukończył Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1936)[3] i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie studia medyczne[1].

Żołnierz kampanii wrześniowej 1939, bronił stolicy dowodząc plutonem w 21. Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Później działał w konspiracji jako oficer Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego, był dowódcą „Oddziału II Georga” IV Kompanii i 8. kompanii w batalionie Bełt. 2 października 1944 rozkazem nr 38 komendanta Okręgu Warszawskiego AK został awansowany do stopnia porucznika. Nosił pseudonimy „Wiktor” i „Wik”[1]. Po upadku powstania więziony w obozach jenieckich: Stalagu 344 Lamsdorf (Łambinowice), później przeniesiony do Sandbostel i ostatecznie do Oflagu X-C Lübeck, w którym doczekał wyzwolenia. W 1945 wraz z kolegami z oflagu założył w Lubece teatr rewiowy.

W 1946 powrócił do kraju i zamieszkał w Katowicach. Parał się dziennikarstwem, pisał recenzje teatralne, występował w audycjach radiowych. W 1949 przeniósł się do Warszawy i związał się z radiem, które przyniosło mu wielką popularność. W 1954 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim[4].

Był założycielem warszawskiego Teatru Buffo, Kabaretu Szpak, członkiem radiowego Studia Piosenki Zespołu Dziewiątka i Teatrzyku piątej klepki[1]. Znany przede wszystkim jako współtwórca i gospodarz audycji radiowej Podwieczorek przy mikrofonie, którą prowadził przez ponad trzy dekady.

W latach 1950–1983 pełnił funkcje kierownicze w Polskim Radiu w Warszawie. W latach 1950–1968 kierował Redakcją Humoru i Satyry, a w latach 1973–1983 Redakcją Rozrywki. Był także wieloletnim działaczem ZASP-u, m.in. przewodniczącym Sekcji Estrady oraz członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Zmarł 27 marca 1997 w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 29-6-3)[5].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Estrada – Materiały repertuarowe dla estrad Cz. 3, Kabaret Szpak, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1975

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]
  • III nagroda w konkursie Polskiego Radia na słuchowisko rozrywkowe, za tekst Tajemnica skradzionego słuchowiska (1963)
  • Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za reżyserię radiowych audycji satyrycznych: Radio-kabaret, Trzy po trzy oraz Radio-variete (1965)
  • Nagroda Ministra Obrony Narodowej za kierownictwo i reżyserię programów zespołu estradowego POWCzarne berety (1967)
  • I nagroda na międzynarodowym festiwalu w Barcelonie za słuchowisko Pistolet (1969)
  • II nagroda w konkursie Naczelnej Redakcji Programu III PR na słuchowisko współczesne – za tekst Weekend (1970)
  • Złoty Mikrofon” za całokształt działalności aktorskiej i reżyserskiej za polu satyry radiowej i audycji rozrywkowych oraz twórcze poszukiwania w dziedzinie słuchowisk (1973)
  • Nagroda I stopnia Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości i działalności w Polskim Radiu (1982)

Źródło:[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2023-04-15].
  2. Powstańcze Biogramy - Zenon Wiktorczyk [online], www.1944.pl [dostęp 2024-09-02] (pol.).
  3. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1936. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-04-15].
  4. Zenon Bolesław Wiktorczyk. 1944.pl. [dostęp 2023-04-16].
  5. Cmentarz Stare Powązki: ZENON WIKTORCZYK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  6. M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 „za wybitne zasługi w pracy artystycznej”.
  7. M.P. z 1954 r. nr 98, poz. 1160 „w 10 rocznicę Polski ludowej za zasługi w pracy zawodowej”.
  8. Lista odznaczonych Warszawskim Krzyżem Powstańczym. „ Stolica”. Rok XXXVII, Nr 21 (1794), s. 15, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Warszawskie Wyd. Prasowe RSW „Prasa-Książka-Ruch”. [dostęp 2024-09-02]. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]