Sirkencubin - Vikipedi

Sirkencubin
Ana malzemelersirke ve bal

Sirkencubin (Sirkencübin)(Farsça: سکنجبین), bal ve sirke yapılan bir içecektir.[1] Sirkencubin Farsça سرکه serke "sirke" ve انگبین angabin "bal" kelimelerinin birleştirilmesinden oluşmuştur. Türkçe çeviri olarak sirkencübin, sirkengübin veya sirkencebin olarak da isimlendirilmiştir.[2][3] Batı dillerinde oxymel (Latince asit ve baldan, Antik Yunanca ὀξύς asit ve μέλι baldan) olarak bilinir. Mevlâna Celaleddin Rumi, Mesnevi-i Manevi ve Divan-ı Kebir[4] adlı eserlerinde ismi geçmektedir. Mevlevi adetlerinde her öğünde yemeğe bu şerbet ile başlamak gerekir.[5]

Selçuklu mutfağında[6] ve Osmanlı mutfağında bir şerbet olarak içilmiştir. Sirkencubin şerbetini hazırlamak için ilk olarak sirke ve bal karıştırılır. Bu karışıma su ilave edilip soğutularak servis edilir.[7]Ramazan ayında özellikle Osmanlı padişahları tarafından tüketilen bir içecekti.[8]

Yazarı İbni Sina'nın öğrencisi olan Arapça yazılmış Hıfzısıhha risalesinde sirkencubin tarifi verilmiştir. Hangi hastalıklarda kullanılacağı yazılmıştır.[9]

Lisanü'l-Etibba (Tabiplerin Dili) kitabında sirkencubinden bahsedilmiştir.[10]

Tıpta kullanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • .Ağrı kesici olarak Hipokrat önermiştir.
  • Epilepsi (sara) hastalığının ve yüksek ateşin tedavisinde Romalı tıp hekimi Dioscorides önermiştir.
  • Mide rahatsızlığı için Romalı hekim Galen önermiştir.
  • Gebelik önleyici olarak Antik Yunan’dan hekim Soranus önermiştir.
  • Astım için Bizanslı hekim Paulus Aeginata önermiştir.
  • Mesane rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Tüberküloz (verem) tedavisinde kullanılmıştır.
  • Diş sorunları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Ağız kokusu tedavisinde kullanılmıştır. Hekim Bereket de ağız kokusu tedavisinde kullanmıştır.[11]
  • Safra rahatsızlıkları tedavisinde kullanılmıştır.
  • Karın ağrısı tedavisinde kullanılmıştır.
  • Humma tedavisinde kullanılmıştır.
  • Sinir hastalıklarının tedavisinde kullanılmıştır [5]
  1. ^ "Konya'da Mevlevi Mutfağı Yiyeceklerinin Gastronomi Turizminde Canlandırılması". Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi 1 (2017), 52-70. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  2. ^ Buğday, Korkut M. (1999). Osmanisch: Einführung in die Grundlagen der Literatursprache (Almanca). Harrassowitz. ISBN 978-3-447-04154-6. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  3. ^ Büyük lûgat ve ansiklopedi. Meydan Yaninevi. 1985. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  4. ^ Rūmī (Maulana), Jalāl al-Dīn (2001). Dı̂vân-i Kebı̂r: Bahr-i hezec ahrab museddes (İngilizce). Current. ISBN 978-975-17-2551-6. 
  5. ^ a b Aydin, Fatıma (6 Temmuz 2023). "Şairin Mutfağından Şerbet Çeşitleri". HAFIZA. 5 (1): 69-91. doi:10.56671/hafizadergisi.1296088. ISSN 2687-6620. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  6. ^ Akkor, Omur (7 Ekim 2014). Seljuk Cuisine: A Chef's Quest for His Soulmate (İngilizce). Blue Dome Press. ISBN 978-1-935295-65-5. 
  7. ^ Serin, Sinem (16 Haziran 2021). "OSMANLI SARAYINDA BAŞLALALIK VE BAŞLALA KULESİ". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi. 9 (27): 461-488. ISSN 2147-2610. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  8. ^ Sarioğlan, Mehmet; Cevizkaya, Gülhan (1 Aralık 2016). "TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜ: ŞERBETLER". Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 6 (14): 237-250. ISSN 1309-9302. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  9. ^ Altintaş, Ayten (15 Nisan 2022). "İBN SÎNÂ'NIN KISA HAYAT HİKAYESİ VE HIFZI SIHHAT (SAĞLIĞI KORUMAK)". Anadolu Tıbbı Dergisi. 1 (1): 1-15. ISSN 2822-3373. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  10. ^ Kaya, Dr Fatih (5 Mart 2019). Lisânü’l-etibbâ: (tabiplerin dili): giriş – çeviriyazılı metin – dizin – madde başları dizini. Hiperlink eğit.ilet.yay.san.tic.ve ltd.sti. ISBN 978-605-281-189-4. 1 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2024. 
  11. ^ "OSMANLI VE ERKEN CUMHURİYET DÖNEMLERİNDE AĞIZ-DİŞ BAKIMI VE ÜRÜNLERİ" (PDF). Lokman Hekim Journal 2012;2(3):35-50. [ölü/kırık bağlantı]