5 Batalion Saperów (LWP) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy 5 Batalionu Saperów ludowego Wojska Polskiego. Zobacz też: 5 Batalion Saperów.

5 Batalion Saperów

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Tradycje
Święto	16 kwietnia[1]
Nadanie sztandaru	22 czerwca 1960
Kontynuacja	5 Kresowy Batalion Saperów
Dowódcy
Pierwszy	kpt. Władysław Kusznarow
Organizacja
Dyslokacja	Kalisz[2], Krosno Odrzańskie
Rodzaj wojsk	Wojska inżynieryjne
Podległość	4 Pomorska Dywizja Piechoty[2]
Skład	Etat 04/506

5 Batalion Saperów (5 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.

Sformowany w m. Basy w okolicach Sum^[3] na podstawie rozkazu dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR nr 001 z 1 kwietnia 1944 jako jednostka 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Przysięgę żołnierze batalionu złożyli 1 listopada 1944 w Lublinie. W sierpniu 1944 zabezpieczał przemarsz jednostek dywizji na front przez Kowel–Lubomi–Chełm–Lublin, a następnie w rejonie Warszawy. W operacji warszawskiej ubezpieczał manewr 4 Dywizji Piechoty i zorganizował jej przeprawę po lodzie w rejonie Góry Kalwarii. Zabezpieczał też działania dywizji w walkach o Jastrowie (forsowanie Gwdy) oraz walki na Wale Pomorskim. Brał udział w walkach o Kołobrzeg, a następnie w forsowaniu Odry i w operacji berlińskiej. Szlak bojowy zakończył nad Łabą^[4].

Dowódcy batalionu

• mjr Grzegorz Durow^[5]
• mjr Jan Panow^[6]
• Stanisław Szewczyk^[7]
• Paweł Gliński^[7]
• Stanisław Jurneczko^[7]

Etat 04/506^[8]

• Dowództwo i sztab
• 3 x kompania saperów
  • 3 x pluton saperów
  • drużyna zaopatrzenia
• kwatermistrzostwo
  • magazyn techniczny
  • drużyna gospodarcza

Razem:

żołnierzy – 254 (oficerów – 33, podoficerów – 44, szeregowych – 177)

sprzęt:

• samochody – 3
• łodzie MN – 1

Batalion po sformowaniu i pierwszym okresie szkolenia zmienił miejsce postoju. Z rejonu Sum przegrupował się do miejscowości Kiwerce a później Ołyki. Po przegrupowaniu na nowe miejsce postoju batalion rozpoczął szkolenie głównie w zakresie zabezpieczenia działań bojowych w natarciu oddziałów i pododdziałów. Pod koniec lipca batalion wykonał marsz w kierunku Chełm, Pińsk, Lublin^[9]. Wraz z siłami dywizji batalion przekroczył 5 sierpnia Bug i po ześrodkowaniu się w rejonie Lublina rozpoczął intensywne szkolenie i ćwiczenia. W Lublinie żołnierze batalionu wykonywali zadania związane z ochroną i obroną rejonu miasta. Na początku września rozpoczęto przygotowania do uroczystości złożenia przysięgi wojskowej przez żołnierzy dywizji^[9]. W dwa dni po złożeniu przysięgi batalion w składzie dywizji forsownym marszem przegrupował się z Lublina do Anina pod Warszawą. Po przybyciu w rejon Warszawy żołnierze batalionu realizowali zadania związane z przygotowaniem i rozbudową rejonu obrony zajętego przez oddziały dywizji oraz przygotowaniem sprzętu przeprawowego i saperskiego potrzebnego do zabezpieczenia natarcia dywizji połączonego z forsowaniem przeszkód wodnych^[9]. Ważnym zadaniem był udział w likwidacji pozostałości po działaniach wojennych a szczególnie niszczenie min, niewybuchów oraz innych niebezpiecznych przedmiotów. Takie działania odbywały się na terenie prawobrzeżnej Warszawy w której znajdowały się jednostki dywizji. Do 21 września saperzy rozbroili i usunęli 230 min, zasypali 190 lejów, odremontowali 6 kilometrów jezdni a w przeciągu kolejnego tygodnia rozminowali główne magistrale, drogi podmiejskie oraz wiele budynków i obiektów^[9].

Po przekroczeniu 16 stycznia 1945 Wisły w rejonie Ostrówka batalion zabezpieczał działania bojowe dywizji, która rozwijała natarcie w kierunku Jeziorna i północnego skraju Warszawy. W końcu stycznia w walkach o Wał Pomorski batalion brał udział w zabezpieczeniu działań bojowych na kierunkach Golice, Czaplinek, Wałcz. W dniach 12–13 marca 1945 uczestniczył w zdobyciu Kołobrzegu, a po wykonaniu zadań bojowych brał udział w pracach inżynieryjnych pasa obrony dywizji na wybrzeżu Bałtyku^[9]. W pierwszej dekadzie kwietnia wraz z oddziałami dywizji przegrupował się nad Odrę, którą sforsował w rejonie miejscowości Blessing, a w dalszych walkach uczestniczył w forsowaniu kanału Hohenzollernów i Haweli. 6 maja w Klietz nad Łabą zakończył wykonywanie zadań bojowych i w czerwcu powraca do kraju^[9].

W latach 1945–56 brał udział w rozminowaniu terenów województwa poznańskiego, łódzkiego, kieleckiego, zielonogórskiego, warszawskiego, wrocławskiego i rzeszowskiego^[9]. W województwie poznańskim, łódzkim i zielonogórskim ochraniał mosty w czasie powodzi. W batalionie w gotowości do natychmiastowego użycia były patrole saperskie^[10].

W 1949 stacjonował w Kaliszu, a później w Krośnie Odrzańskim^[11].

W dniu 17 września 1994 batalion przyjął tradycje saperów 5 Kresowej Dywizji Piechoty.

 Osobny artykuł: 5 Kresowy Batalion Saperów im. płk. Konstantego Pierewoz-Markiewicza.

• Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
• Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005, s. 428. ISBN 83-88089-67-6.
• Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
• „Pancerniak” – miesięcznik 5 Kresowej Dywizji Zmechanizowanej, Sławomir Żmijewski, Nr 40 wrzesień 1994 s. 5, 10
• Kazimierz Radziwończyk. 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego. Formowanie i szkolenie. cz.I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3, s. 101-128, 1986. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182.